Washington Üniversitesinin yaptığı araştırmadan halı saha tutkunlarını üzecek bir sonuç çıktı. Geçtiğimiz günlerde açıklanan sonuca göre, halı sahalar kanser riskini artırıyor. Araştırma sonuçları, özellikle halı sahalarda kullanılan siyah plastiklere vurgu yapıyor.
TRT Haber’in aktardığına göre, konu Amerikan Senatosu’nun da gündemine taşındı ve bazı eyaletlerde halı saha yapımı durduruldu. Araştırma sonuçlarını ntv.com.tr’ye değerlendirenOnkoloji Uzmanı Prof. Dr. Canfeza Sezgin, halı sahaların hem bakım hem de maliyet açısından doğal çimden daha ekonomik olduğunu, bu nedenle de tüm dünyada yaygın olarak kullanıldığını söyledi.
“İnsanoğlu doğaya müdahele ettikçe bozulan dengeler sağlık sorunu olarak geri dönüyor” diyen Prof. Sezgin, halı sahalarda hammadde olarak çoğunlukla eskimiş lastiklerin kullanıldığını belirtti, özellikle küçük yaşlardan itibaren bu sahalarla haşır neşir olanlara dikkat çekti:
KESİN BULGU YOK AMA ENDİŞE VAR
“Eskimiş lastiklerde civa, kurşun, benzen, arsenik ve diğer kanserojenleri içeren çok sayıda bileşen bulunduğu çalışmalarda saptanmıştır. Bu nedenle halı sahaların sağlık sorunları yaratıp yaratmayacağı ile ilgili yaygın endişeler var. Bazı araştırmalarda halı sahalarda zararlı maddelerin sağlığı etkilemeyecek oranlarda bulunduğu iletilirken, bazı çalışmalarda da alınan örneklerde kurşun, çinko içeriği yüksek oranlarda bulunmuştur. Sorunun kaynağı insanların giderek artan oranda zararlı kimyasallara maruz kalmalarıdır. Özellikle çocukluktan itibaren halı sahada oynanması ciddi endişelere neden olmaktadır.”
AĞIR METALLER SIYRIK VE YARALARDAN KOLAYCA VÜCUDA GİREBİLİYOR
Amerika’dan gelen araştırma sonuçlarıyla ilgili uzmanların ortak görüşü, "Kesin bilimsel bulgu yok ama yine de dikkatli olunmalı" şeklinde. Halı saha endüstrisindeki hakim görüşün de, ürünlerinin ağır metal içermediği yönünde olduğunu söyleyen Prof. Sezgin, “Halı saha endüstrisi her ne kadar ürünlerin ağır metal içermediğini söylese de kullanılan hammaddenin eski lastik olması nedeniyle, lastiklerin trafikte gerek asfaltta gerekse egzoz dumanından ağır metallere maruz kaldığını rahatlıkla söyleyebiliriz” diyor.
KANSER NEDEN EN ÇOK KALECİLERDE GÖRÜLÜYOR?
Halı saha parçalarının yanlışlıkla yutulması veya düşme esnasında oluşan sıyrık ve yaralarla temas etmesi, ağır metallerin vücuda geçmesine neden olabiliyor. Prof. Sezgin’e göre, özellikle sporcular arasında kalecilerde daha fazla kanser görülmesi, bu görüşü destekliyor.
Aynı araştırmanın sonuçlarını değerlendiren Washington Üniversitesi futbol Takımı Teknik Direktörü Amy Griffin de geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, ABD'de aktif olarak futbol oynayan 158 sporcuda kanser görüldüğünü, bunların çoğunluğunu da yüzde 60 oranıyla kalecilerin oluşturduğunu söylemişti.
Prof. Sezgin, bu konuda henüz bilimsel bir araştırma yapılmadığını ve bu görüşün özellikle antrenörler tarafından yapılan bir gözlemsel tespit olduğunu söyledi: “Halı saha oyuncuları arasında kanser olanlara bakıldığında daha çok kalecilerin kansere yakalandığı gözlemlenmiştir. Bu durum; kalecilerin halı saha ile daha fazla temas etmesi, yara, sıyrık ve ağız yoluyla parçaların temasına bağlanmaktadır. Halı sahalar ile ilgili bilimsel çalışmalar daha çok sporcu sakatlanmaları ve performans ile ilişkilidir. Ancak kanser riski ile ilgili daha kapsamlı araştırma sonuçları önümüzdeki yıllarda gelecektir.”
EN ÇOK LENFOMA GÖRÜLÜYOR
“Halı saha sporcularında ortaya çıkan kanser vakaları bireysel olarak değerlendirildiğinde lenfomanın daha fazla görüldüğü bildiriliyor” şeklinde konuşan Sezgin’e göre tek risk kanser değil: “Şu an için bir gözlem bulgusu olarak belirtilen kanser riski yanı sıra ileride sinir sistemi hastalıkları dahil olmak üzere çeşitli hastalıkların riskini arttırdığına dair çalışmalar gelebilir.”
TRİBÜNDEKİ SEYİRCİ ETKİLENİR Mİ?
Peki, halı sahalarda yapılan spor karşılaşmalarındaki izleyici kitlesi açısından da risk var mı, tribünler bu durumdan etkilenir mi? Bu soruya Prof Sezgin’in yanıtı: “Risk artışına neden olduğu ileri sürülen durumlar halı sahanın yüzeyine yakın temas edilmesi veya parçaların ağız yoluyla alınmasıdır. Dolayısıyla seyirciler için risk bulunmamaktadır.”
BASİT ÖNLEMLER AĞIR METALLERE MARUZİYETİ AZALTABİLİR
Ağır metallere maruz kalmanın azaltılması için bazı basit önlemler alınarak kanser riskinin azaltılabileceğine vurgu yapan Prof. Dr. Canfeza sezgin’in bu konudaki görüşleri ise şöyle:
- Halı saha yerine normal çim saha seçeneği varsa değerlendirilmelidir.
- Ailede kanser hikayesi olanlar düzenli olarak halı sahada spor yapmamalıdır.
- Sigara tüketilmemelidir.
- Halı saha maçlarında şort ve tişört ile değil uzun kollu tişört ve eşofman ile spor yapılmalıdır.
- Dizlik ve dirseklik hem sakatlanmalara hem de yaralara karşı iyi birer tedbirdir.
- Maçtan sonra hemen duş alınmalı, kıyafetler değiştirilmelidir.
- Yara veya bereler varsa sabunlu suyla yumuşakça temizlenmelidir.
- Evde değiştirilen kıyafetler yaşam ortamında değil havalandırması olan bir bölgede tutulmalıdır, hatta hemen suyla durulanmalıdır.
- Özellikle hem halı saha sporu yapan, hem de sigara içen kişilerin bu konuda profesyonel yardım alarak yaşam tarzında yapacakları değişiklikleri öğrenmeleri yararlı olabilir.
- Normal çim sahada futbol oynayan çocuklarda, halı sahada oynayanlara göre daha az kas ağrısı ve rahatsızlık hissi olmaktadır. Böylece normal çim sahalar sağlıklı olması yanı sıra çocukların kaliteli spor yapmaları için konforlu bir ortam da sunar.
