ANKARA-Türk Dişhekimleri Birliği (TDB), Sağlık Bakanlığına bağlı olarak çalışan diş hekimlerinin muayenehanelerini kapatmamaları veya özel sağlık kuruluşlarındaki görevlerinden ayrılmamaları durumunda “kamuyla bağlarının kesileceği” şeklindeki bildirimlerin doğru olmadığını bildirdi. TDB, kamu sağlık tesislerinde çalışan diş hekimlerinin mesai haricinde muayenehanede ya da özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışmalarının kamu ile bağlarının kesilmesi şeklindeki bir yaptırıma bağlanmasının, Tam Gün Yasası’na dayandırılamayacağını kaydetti.
TDB Hukuk Bürosundan yapılan açıklamada, 5947 sayılı Tam Gün Yasası’nın bazı hükümlerinin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi ve Danıştay kararlarıyla gelinen noktada, söz konusu Yasa’nın Sağlık Bakanlığına bağlı olarak çalışan diş hekimleri bakımından nasıl uygulanacağına dair duraksamalar yaşandığı ifade edildi. Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan 8 Mart 2011 tarihli Genelge’de de Danıştay kararının eksik bir bildiriminden başka bir bilgi bulunmaması nedeniyle duraksamanın giderilemediği belirtilen açıklamada, TDB’nin 16 Mart 2011 tarihinde Sağlık Bakanlığına başvurarak uygulama konusunda açıklama istediği dile getirildi.
Henüz Sağlık Bakanlığından bir açıklama henüz yapılmadığı dile getirilen açıklamada, “Birliğimize ulaşan bilgilere göre bazı İl Sağlık Müdürlükleri, 8 Mart 2011 tarihli Genelge’ye atıfla, Sağlık Bakanlığına bağlı olarak çalışan diş hekimlerinin 31 Mart 2011 tarihine kadar muayenehanelerini kapatmaları, özel sağlık kurum ve kuruluşlarındaki görevlerinden ayrılmaları, aksi takdirde kamu ile bağlarının kesileceği şeklinde bildirimlerde bulunmaktadırlar. Önemle vurgulamak gerekir ki, Anayasa Mahkemesi kararında, incelemeye konu yasayla getirilen maddenin amaçladığı sisteme dair bir analiz yapılırken kullanılan ‘…hekimlerin çalışma koşulları ile ilgili getirilen en önemli değişiklik; kısmi zamanlı çalışmanın kaldırılması, kamuda çalışan hekimlere tam gün çalışma koşulu getirilmesi ve mesleğini serbest olarak icra etmek isteyen hekimlerin kamu ile olan bağlarının kesilmesidir’ ibaresi bazı il sağlık müdürlükleri tarafından bağlamından kopartılarak kullanılmaktadır” denildi.
Kamu ile bağların kesilmesi Tam Gün’e dayandırılamaz
Açıklamada, aynı Anayasa Mahkemesi kararında iptal hükmünün gerekçesi olarak Anayasa’nın yaşam ve sağlık haklarına atıf yapılarak “…tabiplerin, diş tabiplerinin ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanların, maddenin ikinci fıkrasında yer verilen bentlerden yalnız birinde yer alan kurumlarda mesleklerini icra edebilecekleri belirtilerek, herhangi bir istisnaya yer verilmeksizin düzenleme yapılmasının, Anayasa’da güvence altına alınan yaşama hakkı ile herkesin hayatını beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesi ilkesine aykırılık oluşturduğu sonucuna varılmıştır” değerlendirmesine yer verildiği anımsatıldı. Buna göre, kamu sağlık tesislerinde çalışan diş hekimlerinin mesai haricinde muayenehanede ya da özel sağlık kurum ve kuruluşlarında çalışmalarının kamu ile bağlarının kesilmesi şeklindeki bir yaptırıma bağlanmasının, Tam Gün Yasası’na dayandırılmasına olanak bulunmadığı ifade edildi.
Memuriyetten atılamazlar
Açıklamada, kamu ile bağın kesilmesi kavramının, memur hukukunda, memuriyetten çıkarma ya da memur olma vasıflarından/koşullarından birinin yitirilmesi şeklinde anlamlandırıldığı belirtilerek, “Buna ilişkin koşullar da ilgili mevzuat olan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 ve 125. maddelerinde belirtilmiştir. Söz konusu düzenlemelere bakıldığında diş hekiminin mesleğini memuriyet dışında uygulamasının memuriyetten çıkartma benzeri bir yaptırımla karşılanacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Sonuç olarak, Sağlık Bakanlığına bağlı olarak çalışan diş hekimlerinin mesai dışında kalan zamanlarda mesleklerini uyguladıkları muayenehane ve sağlık kuruluşlarından ayrılmalarına ilişkin sürecin ve aksine davranışın yaptırımlarının Sağlık Bakanlığı tarafından hukuka uygun, açık ve anlaşılır biçimde ortaya konması ihtiyacı sürmektedir” denildi.
Açıklamada, muayenehanesinde çalışan diş hekimlerinin memuriyetten istifa etmedikleri gerekçesiyle çalışma izin belgelerinin iptal edilmesi veya muayenehanenin kapatılması benzeri bir uygulamanın da yasal dayanağı olmayacağı vurgulandı. Mesleğin muayenehanede uygulanmasına ilişkin düzenlemelerde, muayenehanenin açılması ve çalışma koşullarının belirtildiği anımsatılarak, bu koşullar devam ettiği sürece idarenin başka düşüncelerle keyfi işlem tesisinin, ilgililerin kişisel sorumluluğunu da getirecek nitelikte olduğu kaydedildi.
Bu aşamada idarenin, memur disiplin hukuku uyarınca işlem tesis edebileceği dile getirilirken, “Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunun konu ile ilgili verdiği kararda, kamuda görev yapan hekimlerin özel muayenehane açmasının 657 sayılı Yasa’nın 28. maddesinde yer alan ticaret ve kazanç getirici diğer faaliyetler kapsamında değerlendirilmesinin olanaklı olmadığının vurgulanmış olduğunu da hatırlamakta yarar vardır” denildi.
