<b>Bilimsel makalelerde; "Editöre Sunum"; sorunu</b>

Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi Yayın Editörü Doç. Dr. Ahmet Akgül, Dergi’nin 2009, 6. Sayısındaki Editör’den yazısında bilimsel makalelerde çok sık olarak rastlanılan “Editöre Sunum (Cover Letter)” sorununa değindi:


Bilimsel yayın için değerlendirdiğimiz binlerce makale içerisinde yüzlerce çok değerli çalışmalara rastladık. Bu çalışmalar uluslararası birçok prestijli dergide yayımlanabilecek özellikte idiler, bizim dergilerimizde de bazı düzeltmelerden sonra zaten yayınlandılar ve yayınlanmaya devam etmektedirler. Buradaki sorun makale için yapılan yoğun çalışmalara ve fedakârlıklara rağmen, yazarların amaçlarından biri olan makalenin uluslararası düzeyde kabul gören dergilerde basılabilmesi konusunda yazarlar tarafından makale ile ilgili gereken sunumun yapılamamasıdır. Yani yazarlar yaptıkları çalışmanın “değeri”ni Editöre sunamamaktadırlar.

“Bilimsel makale ve tez yazımı ve yayınlatılması” ile ilgili verdiğim seminerlerin ilkini, klinik şefi olarak çalıştığım Bakırköy Dr Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde verdim ve gelen yoğun istek üzerine birçok kurumda da vermeye devam etmekteyim. Seminerlere olan katılımlar çok fazla olup makale kabulü ile ilgili yoğun sorular gelmektedir. Sıklıkla sorulan soru “makalemiz için aylarca çalıştık ve çok önemli bulgular elde ettik, ama sizin derginizden ‘red’ cevabı aldık, eksik olan nedir?” şeklinde idi. Aslında bu sorunun muhatabı yalnızca ben değildim, üyesi olduğum Dünya Bilimsel Dergi Editörleri (Council of Science Editors) konseyindeki diğer prestijli dergi Editörleriyle olan görüşmelerimde, diğer Editörler de aynı soruyla defalarca karşılaştıklarını bildirmişlerdi. Viyana’da The Lancet Editörlerinden Sabine Kleinert ve Faith McLellan ile yaptığım görüşmelerde de aynı konular gündeme gelmişti.

Sorunun cevabını seminerlerimde örneklerle defalarca vermeme rağmen, değerlendirilmesi amacıyla Türkiye Klinikleri Dergileri’ne her gün gelen onlarca makalelerde de aynı sorunun devam ettiğini gördüm.


Bir makalenin çok değerli bilimsel verileri içermesi elbette dergi Editörleri açısından çok önemli olmakla birlikte, yazarın bu verilerin önemini, dergiye, literatüre katkısını, bundan sonraki çalışmalarında nasıl kullanacağını ve niye söz konusu derginin seçildiğini Editöre bildirmesi gerekmektedir. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, genel bir tıp dergisidir ve spesifik bir tıp dalındaki bir makalenin kabulü için yalnız o tıp dalını değil makalenin multidisipliner bir alanı ilgilendirmesini önermektedir. Çok başarılı bir “oftalmoloji” makalesi belki etki değeri (impact factor) daha yüksek oftalmoloji dergilerinde kabul edilebilirken, etki değeri daha düşük olan genel bir tıp dergisinde reddedilebilir. İşte tüm bu sorunların cevabı, Editörlere makale ile birlikte gönderilen “Editöre Sunum (Cover Letter)” adı verilen tek bir sayfalık yazıda ortaya konabilir. Aylarca yapılan çalışmanın sonunda, sayfalarca yazılan veriler ve sonuçlarının analiziyle uğraşan çok değerli yazarlarımız ne yazık ki çok kısa sürede yazılabilecek 1 yaprak Editöre Sunum sayfası hazırlamaktan imtina etmekte veya yeterli açıklama yapmadan kaleme almaktadırlar. Bu sunumun çok uzun, sayfalarca yazılması da uygun değildir çünkü Editörlerin her bir makaleye ayıracakları zaman sınırlıdır. Yurtdışı dergiler için de aynı kural geçerlidir, “Cover Letter” yazılmadan makalenin gönderilmesi, makalenin değerlendirilmesinde zorluklar çıkartmaktadır.


Şu unutulmamalıdır ki, Editörler öncelikle makalenin “özet” bölümünü okumakta ve sonra “Editöre Sunum” sayfasını incelemektedirler. Her aşamanın ayrı yazım teknikleri mevcut olup, bunları konuşmacı olarak davetli olduğum seminerlerde örnekleriyle birebir yazarlara aktarmaktayım.

Burada ise sıklıkla gönderilen Editöre Sunum yazısıyla ilgili iki örnek vermek isterim:

“Mr/s Editor of Turkiye Klinikleri,

Please take into consideration the manuscript with title ..... for publication in your Journal.

Best Regards.
Dr .....”

Bu kısa ve makaleye bir katkısı olmayan Editöre Sunum’un Editörün gözünde makale için hiçbir açıklayıcı değeri bulunmadığı gibi, Editör’e “dergi kurallarının” yazarlar tarafından dikkate alınmadığını bile düşündürebilir. Bu da tabii ki makale hakkında son kararı verecek olan Editör tarafından makale için olumsuz bir imaj oluşturacaktır. Bununla birlikte, Editöre Sunum’da aşağıdaki örnekte olduğu gibi abartılı sözcüklerden ve tanımlamalardan da kaçınılmalıdır:

“To Editor of Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences,

Our manuscript ......... is submitted to your leading, worldwide prestige and very great medical journal.

For the first time, to best of our knowledge,our study demonstrates significant role of… in predicting mortality in cardiac surgery patients. Further our findings underline ......... the beneficial role of ......... We believe that the results attracts all the doctors and would be the first in the English literature......


...... Yours faithfully

Dr ....”

Editöre sunum yazılırken bu tip ağdalı ve parıltılı sözcüklerden de özellikle uzak durulmalıdır. Unutulmamalıdır ki parlayan her şey altın değildir:
All that glitters is not gold.