Türk Akciğer Kanseri Derneği Başkanı Doç. Dr. Ufuk Yılmaz, maden işçileri ile ayrıca boya ve kimya sanayilerinde mesleki olarak maruz kalınan asbest, radon, aromatik hidrokarbonlar, krom, ve nikel gibi bazı kanserojen maddelerin akciğer kanserine yol açtığına dikkat çekti.
Madencilik yaşamının öldürücü hastalıklara neden olduğunu belirten Doç. Dr. Yılmaz, “Gelişmiş ülkeler başta olmak üzere dünya nüfusu giderek yaşlanmakta, 65 yaş üzerindeki nüfus artmaktadır. Son yüzyıl içinde yaşlı nüfus oranının artması ve tıptaki gelişmeler sonucunda ölüm nedenleri oldukça değişmiştir. Enfeksiyon hastalıklarına bağlı ölümler azalmış, kronik hastalıklara bağlı ölümler, özellikle ileri yaş grubunda giderek artmıştır. Yapılan epidemiyolojik çalışmalar 2020 yılında en sık görülen beş ölüm nedeninin; iskemik kalp hastalıkları, serebro vasküler hastalıklar, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, alt solunum yolu enfeksiyonları ve akciğer kanseri olacağını göstermektedir” dedi.
MADENCİLİK AKCİĞER KANSERİYLE İLİŞKİSİ OLAN EN ESKİ MESLEK
Maden işçilerinde yapılan epidemiyolojik çalışmalar akciğer kanseri riski ile radon maruziyeti arasında doğrusal bir ilişkiyi gösteriyor. Akciğer kanserinin mesleki sebeplerden dolayı da görülebildiğini belirten Doç. Dr. Yılmaz şöyle devam etti: “Gelişmiş ülkeler, kalite güvenilirliği, çevre ve toplum bilinci ile bu sanayi kollarında çok sıkı önlemler almaktadır. Madencilik akciğer kanseriyle ilişkisi olan en eski meslektir. Kömür madeni çalışanlarının akciğer sağlığı da özellikle düşünülmelidir. Kömür madeni çalışanları yeraltında sadece, kömür tozuna değil silika, egzoz ve radon gazları gibi kanserojen maddelere de maruz kalmaktadırlar. Uranyum ve radyum toprak ve kayalarda değişken etkilerde olmakla birlikte sıklıkla bulunabilen elementlerdir”. Asbest çıkaran maden işçileri akciğer kanseri risk grubuna girdiğini belirten Doç. Dr. Yılmaz, “Bu risk, maruz kalmadan sonra 35 yıla kadar uzanan bir süreci kapsamaktadır. Asbest maruziyete maruz kalma akciğer kanseri riskini 8 kat artırırken, sigara içenlerde risk 17 kata kadar çıkmaktadır. Gelişmiş ülkelerde asbest kullanımının yasaklandığı, sınırlandırıldığı belirtilmektedir” dedi.
Doç. Dr. Yılmaz, ayrıca “Almanya’daki uranyum maden işçilerinde radon ve bozunma ürünlerine maruziyetten 15 -20 yıl sonra akciğer kanser riskinde artış izlenmiştir. Radon maruziyeti olan yer altı maden işçilerinin değerlendirildiği on bir kohort çalışmasının analizinde kansere bağlı ölümle¬rin sigara içmeyenlerde yüzde 70’inin, sigara içenlerde yüzde 39’unun olmak üzere toplamda yüzde 40’ının radona ve ürünlerine bağlı olduğu gösterilmiştir. Dahası akciğer kanserine bağlı tüm ölümlerin sigara içmeyenlerde yüzde 30’unun, sigara içenlerde ise yüzde 11’nin olmak üzere toplamda yüzde 10’unun ev içi radona bağlı olabileceği sonucuna varılmıştır. İki karsinojenin ortak maruziyeti, riski her bir karsinojenin yalnız maruziyetinden çok daha fazla artırmaktadır” diye belirtti.
