OECD sağlık istatistiklerine göre Türkiye’nin karnesi zayıf

İstatistiklere mi inanalım yoksa sureklı atıp tutan devlet buyuklerimize mi

aklınız başınıza yeni mi geldi zaman gazetesi ? 10 yıl boyunca yollarda beraberce ne de güzel yürüyor,flört ediyor,al gülüm ver gülüm paslaşıyor paylaşıyordunuz. ama fazla endişe etmeyin daha önceleri olduğu gibi bu vartayı da atlatırsınız. geçmiş olsun.

AMERİKA'YI NE ZAMAN KEŞFEDECEĞİZ? Bilim; sebep-sonuç ilişkisi kuran disiplinin adı ise, hasta eden sebepleri değiştirmeden hastalıkları önlemek mümkün değil. Bu ise, hasta eden yaşam tarzını sağlıklı şekle dönüştürmeyi görev edinen Milli Sağlık Akademisi, Halk Sağlığı Fakülteleri, Önleyici Tıp, Önleyici Kardiyoloji, Önleyici Onkolojinin kurulması demektir. Böyle bir organizasyon ülkemizde var mı? Neden yok? Neden kurulmuyor? Bu yüzden son 30 yılda Sağlık Bakanlığı Hastalık Bakanlığına dönüştü. Sağlıkta devrim, sağlık sisteminin sonuçlarla yani hastalıklarla değil, hastalıkları önleyen sebeplerle yani hasta eden yaşam tarzıyla uğraşan bir yapıya dönüşmesi demektir. Bu devrimle yılda 50 milyar doları aşan harcamaların azalması, hastalıktan beslenen sistemin çöküşü demektir. Hastalık lobisi buna izin verir mi? Sigaraya, alkole ve bizi hasta eden bir sürü sebebe harcanan milyarlarca doların tasarrufu kimin yararına, kimin zararına? Unutmadan söyleyelim; hastalıklara yol açan riskleri satanlara ve bu riskleri alanlara yalvararak hastalık üreten yaşam tarzını ve hastalıkları önleyemeyiz. Sigara, alkol, aşırı kalori ve tuzlu gıda tüketenlerin hasta olma riski ve hastalık harcamaları, bunlardan uzak duranlardan katbekat fazla. Bu nedenle hastalık üreten yaşam tarzıyla kendini hasta edenlerin masraflarını sağlığına dikkat edenler yani hastalık yapan risklerden uzak duranlar ödüyor. Suyu getirenle testiyi kıranların eşitlendiği haksız bir dünyada yaşıyoruz. Halbuki hastalıkları önlemenin birinci yolu, risklerden uzak duranları cezalandırmak değil ödüllendirmek olmalıdır. Sağlıklı yaşamayı yani sağlığı korumayı teşvik etmek için ABD meclisi yeni bir yasa çıkardı. Kişiler, sağlığını koruyacak şekilde yaşam tarzını değiştirirlerse, kişi başına 400 dolara kadar ödül alacaklar. Bu yasanın, ABD’nin devasa sağlık sorunlarının çözümüne katkıda bulunacağı düşünülüyor. Bu yöntemi yıllardır söylüyoruz ama Amerikan vatandaşı olmadığımız için kimse takmıyor. Bilim ve aydın dünyamız bile yabancıların ağzına bakıyor. İnşallah bizde de uygulanmaya başlanır da sağlığı korumak özendirilmiş olur. Nasıl olsa bu yöntem Amerika’da bilimsel olarak onaylandı. Kendi bilim insanımızın fikir ve önerilerini ne zaman dikkate alacağız? Hastalıkları önlemenin ikinci yolu ise kendini bilerek hasta edenleri caydırmak olmalıdır. Hastalık risklerinden uzak duranlar, bu risklere çanak tutanların hastalık harcamalarını neden ödesin? Kim kendini hasta etmek için çalışıyor ve bunu da özgürlük olarak anlıyorsa faturayı kendisi ödemelidir. Hastalıkları önleyen ve sağlığı koruyan sistem bu temel üzerine kurulmalıdır. Yani riskleri davet edenler, risklerin sonucuna katlanmalıdır. Ancak bu yolla sosyal güvenlikte hak ve adalet korunurken, hastalıklar önlenir ve sağlıklı toplum olabiliriz. Taşıt üzerinde anahtar unutanlar, çalınan taşıtın parasını kaskodan alabiliyor mu? Dikkat edenler, unutanların parasını niye ödesin? Bu yöntem nedeniyle taşıt çalınması en aza inmiş bulunuyor. Kaldı ki, sigara, alkol, aşırı tuzlu ve kalorili gıdaları zevk için tüketenler, unuttuğu için değil bilerek bu riskleri davet ettiği için sonucuna da kendileri katlanmalıdır. Peki ‘hastalıkları azaltan ve sağlığı koruyan sistem’ nasıl çalışacaktır? Hastalık yapan riskleri satın alanların hastalık harcamaları, bu risklerden uzak duranlardan 10 kata kadar yüksek olduğu için, bu fazladan harcamaları karşılayan 'Hastalık fonu' kurulması gerekiyor. Bu fonun iki kaynağı olacaktır; Bu riskleri satanlar ve bu riskleri satın alanlar. Örnek olarak dev sigara tekelleri ve sigara içenler bu fona para aktarmak zorundadır. Sigaranın fiyatı 5 TL ise, 10 TL hastalık fonu için kesilecek, ayrıca dev sigara tekelleri, ABD’ye ödediği 246 milyar doların beşte biri kadar parayı, hastalık tazminatı olarak bu fona aktaracaktır. Bilim, sebep - sonuç ilişkisi kuran disiplinin adı ise, kötü sonuçlara yol açanların bunun tazminatını ödemesi gerekir. Ayrıca sağlığa zararlı maddelerin fiyatı cezbedici değil, caydırıcı olmalıdır. (1999’da ABD’de sigara şirketleri sağlık masrafları için 25 yılda 246 milyar dolar ödemeyi kabul etmişti. Kanada’nın Quebec eyaleti sigara üreticisi şirketlere 58 milyar $’lık dava açtı. Eyalet yönetimi sağlık harcamalarını sigara üreticilerinden tahsil edecek) Benzer şekilde obesite, diyabet, metabolik sendrom, hipertansiyon, kalp… gibi bir düzine hastalığa yol açan sağlığa zararlı şekerli, tuzlu ve yağlı gıdaları satanlar, çok ucuz olduğu için yüzlerce gıdanın içine giren GDO’lu mısır şekerini satan küresel şirketler ve bütün bunları tüketenler, hastalık fonuna tazminat ödemek zorundadır. Hastalık lobisine dokunmadan hastalıkları önleyemeyiz. Hastalığa yol açan risklere, çevreyi yaşanmaz hale getiren kirli sanayi ile zehir saçan halk otobüsleri de dahildir. Halkı enayi yerine koyan yeşile boyama, riskleri azaltmıyor. Özetle hastalıklar içinde kıvranan zavallı ülkeler, çok basit ve ucuz yöntemlerle hastalıkları önleyebilir ve sağlıklı toplum olabilir. Gerek toplumda gerekse karar vericilerde bu bilincin oluşma maliyeti ise çok düşüktür. Ama ucuz yöntemler sosyetemizi bozuyor. Bu nedenle önce hasta olup, sonra tedavi oluyoruz. Sanki hasta olmak marifet, tedavi olmak lütuf! Bu nedenle modern hastanelerde, ileri teknolojiyle teşhis ve tedaviyle övünmeye devam ediyoruz. Hastalıklarla beslenen canavarın buna ihtiyacı var. Sağlıklı yaşamak mümkün değil mi? Tabii ki mümkün. Ancak dizilerden, maçlardan, geyik mevzulardan kafamızı kaldırıp birazcık hayatımızla ilgili konulara zaman ayırmamız gerekiyor. Anlattığımız yöntem palavra değildir, konunun uzmanları bilir. Bir kere daha anlatalım: 1948’de ABD kongresi patates zararlısı için 500 bin dolar ayrılmasına karar verdi. Savaş sonrası patates önemliydi. Ancak savaş bitmesine rağmen savaşta ölenden daha fazla Amerikalıyı öldüren gizli düşmanı araştırmak için de bütçeye 500 bin dolar gibi küçük bir para konuldu. İşte meşhur FRAMİNGAM araştırması böyle başladı. 13 yıl sonra bu araştırmanın ilk sonuçları yayımlandı: ABD’nin yeni düşmanları belli olmuştu: Bunlara karşı amansız bir savaş açıldı. Kalp ve damar hastalıkları ve buna bağlı ölümler bu mücadele sonucu yüzde 53 azaldı. Bu savaş, diğer savaşların aksine ABD’ye her yıl 200 milyar dolar kazandırmış oldu. Bilimin gücü işte bu: yarım milyon dolar gibi küçük bir parayla yapılan araştırma, her yıl bire 400 bin kazandırıyor. Her yıl bu kadar kazandıran başka bir yatırım daha var mı? Koyduğunuz bir yatırıma karşılık bin değil, 400.000 mislini kazanıyorsuz. Ayrıca da sağlık ve hayatınızı. Ne kadar karlı ve akıllı bir yatırım değil mi? Ayrıca her iki mezardan biriyle her iki hastaneden biri açılmadan kapanıyor. Demek ki kazanmak için önce hasta olmak, sonra da hastanelerde ömür tüketmek ve mezar doldurmak gerekmiyor. Kalp ve damar hastalıkları ve buna bağlı ölümleri yüzde 53 azaltan yöntemleri uygulamak yeterli. Ama gel de anlat. Bilimsel, mantıklı, ucuz ve kolay yöntemler sosyetemizi bozuyor. Hastalıktan sürünmeye ve ölmeye mahkumuz.