İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nde ise son bir yıl içinde 11 bin 834 gıda kaynaklı hastalık vakası kayda geçerilmiş durumda. Son yıllarda kanser vakalarında yaşanan büyük artışın sebebi çoğu zaman “yediklerimiz içtiklerimizin önceki yıllara göre çok değişmesi”ne bağlanıyor. Neyi nasıl yiyeceğimiz ya da yemeyeceğimiz konusunda herkes bir şey söylüyor. Pekiyi nedir işin doğrusu? İşin doğrusunu Gıda Güvenliği Derneği Başkanı Samim Saner'e sorduk.
Gıdalardan gelen en önemli tehlikelerin biyolojik ve kimyasal kaynaklı olduğunu söyleyen Samim Saner, toplumun kanser korkusuyla daha çok kimyasal tehlikelere odaklandığını ve enfeksiyon riskini göz ardı ettiğini söyledi. Gıda kaynaklı enfeksiyon riskinin çok daha yaygın olduğunu belirten Saner, “İyi pişmemiş ya da çiğ olarak yenen her besin enfeksiyon kaynağı olabilir. Yediklerinizden içtiklerinizden tifo, paratifo, malta humması, Hepatit A ve Hepatit B kapabilirsiniz” dedi.
KÖFTE YÜZÜNDEN BÖBREĞİNİZİ KAYBETMEYİN
Özellikle iyi pişmemiş gıdaların bakteri kaynağı olabileceğini hatırlatan Saner, “Kıyma çok riskli bir besin. Etin yüzeyine bulaşan bakteriler, et makineden geçirilirken gıdanın her yerine dağılabilir. Bu nedenle kıymadan yapılmış bir yiyeceğin içinin çok iyi pişmiş olması gerekir. Mesela yediğiniz köftenin içi iyi pişmemişse tifo ya da paratifo olma riski altındasınız demektir. Daha da kötüsü bir tür koli basili olan “n koli 157 bakterisi” kapabilirsiniz. Bu bakteriyi alan her 3 kişiden biri ömür boyu diyalize mahkûm oluyor. Köfte, döner, hamburger, kokoreç gibi gıdaların içi ve dışı çok iyi pişmiş olmalıdır” dedi.
AÇIKTA SATILAN PEYNİRİ ALMAYIN
Açıkta satılan peynirlerin de çok büyük tehlike kaynağı olduğuna dikkat çeken Samim Saner, “Dünyada gelişmiş ülkelerde artık neredeyse görülmeyen Malta Humması'na (Bruselloz) Doğu Anadolu bölgesinde çok yoğun olarak rastlanıyor. Bunun nedeni çiğ sütten yapılan, açıkta satılan peynirlerdir. Çünkü çiğ süt başlı başına bir mikrop kaynağıdır. Süt, kaynatılarak mikroplarından arındırılır. Bu nedenle vatandaşların paketlenmiş, üzerinde markası olan peynirleri tercih etmeleri, pazarlarda ya da dükkânların önünde açıkta satılan peynirleri almamaları gerekir” diye konuştu.
KÜFTEN?ÇIKAN?KANSER RİSKİ
Küfün en önemli kanser sebeplerinden biri olduğuna dikkat çeken Samim Saner, “En zararlı küf toksini Dünya Sağlık Örgütü'nce bir numaralı kanserojen madde olarak nitelendirilen Aflatoksin maddesidir. Aflatoksin maddesi uygun koşullarda kurutulmamış ve muhafaza edilmeyen baharatlar, kurutulmuş meyveler, kuruyemişlerden bulaşır. Örneğin, kırmızıbiber, yer fıstığı, fındık, fıstık, tarhana da Aflatoksin olabilir. Aflatoksinin birinci etkisi karaciğer kanseridir” diye ekledi. Saner, buzdolabında küflenen peyniri, zeytini, yemeği ya da ekmeklikte küflenen ekmeği hemen çöpe atmak gerektiğini belirterek, “Küfünü sıyırarak tüketmek riski azaltmaz” dedi.
ORGANİK ALDATMACASI
Samim Saner, organik gıda konusundaki toplumun yanlış algısı ve organik gıdaların diğerlerine göre daha pahalı satılması yüzünden suiistimal edildiğini söyledi. Organik gıda adı altında satılan bazı ürünlerin sağlık riski taşıdığını belirten Saner, “Halkın kafasında çürük, kurtlu eşittir organik şeklinde yanlış bir algı var. Oysa organik belirli koşullarda üretilmiş ve saklanan üzerinde organik logosu bulunan ürünlerdir. Köylünün her ürettiği ürün organik değildir. Biliyoruz ki bu konudan para kazanmak isteyen bazı kişiler hallerden atılacak, çürük meyveleri topluyorlar ve organik diye satıyorlar. Her çürük elma organik değildir” dedi.
