ADANA'da, 3 çocuk annesi 28 yaşındaki Cariye Mercan'ın karın ağrısıyla gittiği hastanede apandisit teşhisi konulup ameliyat edilmesini beklerken hastaneden kovulduğu iddiaları tartışma yarattı. Daha sonra yapılan muayenede, rahminde kist ve enfeksiyon olduğu belirlenen 3 çocuk annesi Mercan, "Ben acıdan kıvranırken doktor 'ameliyat yapmayacağım' diye bağırıyordu. İyi ki o doktor beni ameliyat etmemiş. Yoksa acı üstüne acı yaşayacaktım" dedi. Mercan, hastaneden taburcu olduktan sonra eşi ile birlikte savcılığa gidip yanlış teşhis ve hastaneden kovulması ile ilgili suç duyurusunda bulunacağını söyledi. Eşi İlyas Mercan ise doktorun tansiyonu çıktığı için ameliyatı yapamadığını söylemesinin inandırıcı olmadığını iddia etti ve "Doktorluk için yemin etmiş birisin, ‘özürün geçersiz, git başının çaresine bak' demek ne demek? Kimse bize başka doktor geleceğini söylemedi. İyi ki ameliyat olmamış" diye konuştu. Bu iddialarla ilgili uzmanlara, doktorun hastaya bakmama hakkı olup olmadığını sorduk.
'Hastanın bakımını sağlayacak koşulları hekimin yaratması lazım'
Türkiye Acil Tıp Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Yıldıray ÇETE:
ACİL koşullarda hekimin hastayı reddetme hakkı yoktur. Eğer acil bir durum yok ise hasta ve hekim arasında tanı ve tedavi süreçleri için iletişim gereklidir. Acil olmayan durumlarda hekimin de hastayı reddetme hakkı vardır. Önemli nokta; 'sana bakmıyorum' demek yetmez. Hastanın bakımını sağlayacak koşulları da hekimin yaratması lazım. Hekim, hastaya bakamayacaksa muhakkak başka bir hekim ayarlamış olması gerekirdi. Hasta ile hekim arasında bir güvensizlik yaşanmışsa ancak hekim reddedebilir. Tanı farkı olması da olabilecek bir şey. Ayrıca apandisit diye ameliyata alınıp başka hastalık çıkan, dünyada ve Türkiye'de çok sayıda hasta vardır.
'Hekimin reddetme hakkı ve yetkisi yoktur'
Medeniyet Fakültesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. DR. Hakan HAKERİ:
EĞER sağlık çalışanı bir kamu görevlisiyse, acil bir durumsa hiçbir şekilde hekimin reddetme hakkı ve yetkisi yoktur. Mutlaka bakmak zorundadır. Hastanın veya yakının kendisine bir şiddet kullanması halinde mevzuatımız doktora çekilme hakkı veriyor. Bu durum bile acil durumlarda söz konusu değil. Teröriste bile bakılması hakkı veriliyor. Bu nedenle hekim haklı değil. Bu durumda bile hekim kendisi karar veremiyor. Ancak, hastane yönetimi karar verebilir. Doktor hakkında iki işlem yapılabilir. Disiplin soruşturması başlatılabilir. Doktor kamu görevlisiyse görevi ihmal söz konusu olabilir. Bunun cezası da üç aydan bir yıla kadar hapis cezasını öngörüyor. Hekimin hiçbir şekilde acil hastayı reddetme hakkı yok.
'Hasta yakınına 'al hastanı git' denemez'
İstanbul Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Selçuk EREZ:
HEKİMİN hastayı reddetme hakkı olabilir. Burada ameliyata gerek yokken ameliyata alınması yanlış teşhistir. Neden yanlış teşhis konmuş. Bunun nedeni tıp eğitiminin yetersiz olmasıdır. Tıp fakülteleri, çıkan yasalar yüzünden doğru dürüst işleyemiyor. İkincisi, yanlış teşhis eden doktor, yeterli teşhis malzemelerine ve donanıma sahip mi? Hasta yakınına ‘Al hastanı git' denemez. Diğer doktorun sorumluluğuna verilene kadar hekimin sorumluluğu devam eder. Veya başka bir meslektaşını koyacak hastanın başına. Hastayı hiçbir şekilde tek başına bırakmamalıydı. Doktorun tansiyonunun yükselmesi bile bahane olamaz. Başka bir doktora yönlendirmeden hastayı bırakamaz. Hekim sorumluluğu, tıbbi etik kuralları bunu gerektirir.
'Hastayı reddetmenin koşulları vardır'
Genel cerrahi uzmanı - İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Dr. Samet MENGÜÇ:
HEKİMİN hastayı reddetme hakkı var. Yasal uygulamada ve hekimlik etik kurallarında var. Reddetmenin koşulları var. Hastanın hayati tehlikesi söz konusu ise ya da hastalık daha kötü bir duruma girecekse o tür durumda reddedemez. Ancak, hastanın hekime güveni sarsılmışsa, aynı müdahaleyi yapacak başka bir merkez veya aynı işi yapacak başka bir hekim varsa burada reddedebilir. Teşhis farkı olabilir. Apandisit vakaları yanıltabilir. Doktorun tansiyonunun çıkmış olması, ruh halinin ameliyatı yapmaya uygun olmaması ve hastayla güven ilişkisinin zedelenmesi doktoru ameliyata girmekten alıkoyabilir. Başka hastaneye sevk edilebilir. Sonuçta hasta ameliyat da edilmemiş. Hastanın mağduriyeti söz konusu değil. Apandisit patlamış olsa hekimin tavır ve davranışları sorgulanır. Ancak, bu olayda ciddi bir hekim hatası görmüyorum.
'Başka bir doktor veya hastaneye yönlendirme hakkı vardır'
Türkiye Acil Tıp Derneği Eşbaşkanı Doç. Dr. Doğaç Niyazi ÖZÜÇELİK:
HASTANIN hekimi reddetme hakkı olabilir. Hekimin yapacağı işlem için hekim uygun değilse, bilgisi yeterli değilse daha uygun birine hastasını bırakabilir. Bu durum, hasta lehine olan bir olaydır. Teknik imkanları, psikolojik durumu hastaya yararlı olmayacaksa hastasını daha uygun imkanları olan başka bir hastaneye veya doktora yönlendirme hakkı vardır.
'Acil durum yokken başka doktora yönlendirilebilir'
Hasta ve Hasta Yakınları Derneği Başkanı Mustafa BULUN:
BAZEN hekim, hastayı reddederse hastanın sağlığı için daha iyi olabiliyor. Aralarında bir gerginlik olduysa başka bir doktora gitmesi daha uygun olur. Gerginlik daha büyüyecekse hastanın hekimi reddetmesi daha uygun. Acil bir durum varsa, hayati bir tehlike olsa düşman bile olsa müdahale edilmeli. Acil durum yokken başka doktora yönlendirilebilir. Hastanın veya yakının gördüğü ile hekimin gördüğü farklı bir şey olabilir. Dolayısıyla hekimi suçlamak doğru olmaz. Dolayısıyla hekim, hastayı reddedebilir. Gerginliğin neden çıktığını bilmiyoruz. Belki doktor haklıdır. Sonuç da hastanın sağlıklı olması önemli.