Acil servisler sağlık hizmetlerinin vitrini sayılır. Çoğu değerlendirme acil servis hizmetlerine göre yapılır. Dolayısıyla acil servislerin düzeni hem halk için hem de sağlık çalışanları için büyük önem arz etmektedir. Acil servislerin seviyelendirilmesi, triaj uygulaması gerekli olan düzenlemelerdir. Buraya kadar hemen hemen herkes hemfikir.
Yataklı sağlık tesislerinde acil servis hizmetlerinin uygulama usul ve esasları hakkındaki tebliğe baktığımız zaman katılmamın mümkün olmadığı bir hususa değinmek istiyorum. Tebliğe göre 2.seviye acilde hasta acile girerken triaj için bir tabip veya paramedik veya sağlık personeli tarafından karşılanır, sarı ve kırmızı sınıfına giren hastalar mutlaka bir acil uzmanı veya acilden sorumlu uzman hekim tarafından değerlendirilir deniyor. Yeşil sınıfındaki hastalar zaten acilde yatırılmaz, ayaktan gönderilirler. Yani acil servise alınıp tetkik yapılan her hasta mutlaka bir uzman hekimce değerlendirilmek zorundadır deniyor ve açıkça bu hastaların pratisyen hekimlerce taburcu edilemeyeceği belirtiliyor. Hastaların başka bir branşa konsültasyonu gerekiyorsa da mutlaka bu konsültasyonun uzman hekimce (acil uzmanı veya sorumlu uzman hekim) yapılması gerektiği belirtiliyor. Buna neden itiraz ediyorum, oysa görünüşte her şey çok makul görünüyor.
Bir örnek vererek anlatmaya çalışayım. Tansiyon yüksekliği nedeniyle bir hastanın başvurduğunu farzedelim. Pratisyen arkadaşımızın ilk müdahaleyi yapıp hastayı gözlem odasına alıp takip ettiğini düşünelim. Takiplerinde hastanın tansiyonun düzeldiğini, herhangi bir şikayetinin olmadığını gördü ve taburcu edecek… Ama hayır deniyor, bir uzman görmeden taburcu edemezsin. Oysa acile başvuran hastaların çoğu basit bir müdahaleden sonra polikliniğe gönderilebilecek hastalardan oluşuyor. Bu hastaların hepsinin illaki bir uzman hekimce görülmesinin mantığı nedir acaba? Eğer basit tıbbi müdahaleleri yapamayacak biri olarak görülüyorsa pratisyen hekim neden tıp fakültesinden mezun ediliyor? Yok mezun ettiyseniz neden güvenmiyorsunuz? Bu durumda bir paramedik ile bir pratisyen doktorun arasında ne fark kalıyor? (Triajı ikisi de idare edebildiğine göre). Ya bu hekimin ilgili branştaki doktoru konsültasyona çağıramamasına ne demeli?
Şimdi diyeceksiniz ki acillerde MI’yı atlayan, entübasyon yapamayan paratisyen hekimler var, bu yüzden uzman hekimce değerlendirilmeleri gerekir. Peki akut MI’yı tanımayan, entübasyon yapamayan birinin doktor olarak çalışmasını nasıl kabullenebiliyorsunuz? Madem doktorunuza güvenmiyorsunuz bu kadar tıp fakültesi açmanıza gerek yok, 2 yıllık paramedik arkadaşların sayısını arttırın pratisyenlik diye bir şey olmasın ve acilde de sadece paramediklerle uzmanlar çalışsın. Ama bu durumda 6 yıllık eğitimde ne öğretiyorsunuz diye sorarlar o zaman.
Bence sorun hem bir acil servisi hem de aile hekimliğini yürütebilecek kalitede doktor yetiştirmek ve mevcut doktor kadrosunu en etkin bir şekilde kullanmakla çözülür, o zaman doktor açığı da kalmaz. Eğer amaç acillerde sadece acil uzmanı çalıştıracak seviyeye gelmekse o zaman da 6 yıl sadece pratisyen olmak için çok fazla, son bir yılını branşlaşmaya ayırırsın olur biter.
Kısacası bu yönetmelik pratisyen hekimlere güvensizliğin, onları hekim olarak görmemenin dolayısıyla aşağılamanın bir göstergesidir. En kısa zamanda düzeltilmesi dileğiyle sağlıcakla kalın.
Uzm. Dr. Ozan Kayabaş
.jpg&w=384&q=75)
