Kırlaşan saçlar, göz çevresindeki kaz ayakları ve daha çok sayıda yaşlanma belirtisini eski haline getirmek çoğumuz için bir hayal. Fakat Salk Enstitüsü’nden bilim insanları yaşlanan hücreleri yeniden programlama tekniği ile pluripotent kök hücrelere çevirmeyi başardı.
Salk Gen Ekspresyon Laboratuvarı’ndan Prof.Dr.Juan Carlos Izpisua Belmonte ve arkadaşlarının Cell Dergisi’nde yayınlanan ‘’Kısmi yeniden programlama ile yaşa bağlı işaretlerin in-vivo iyileştirilmesi’’ başlıklı çalışmasına göre, hücrelerin yeniden programlanması mümkün.
Prof.Dr.Belmonte Salk Enstitüsü resmi internet sitesinde yer alan haberde, ‘’Çalışmamız yaşlanmanın sadece tek bir yol ile ilerlemeyeceğini gösterdi. Yaşlanma etkilerini azaltmak ve şekillendirmek mümkün.’’ ifadelerini kullanıyor.
Modern hayatta yaşam süresi uzamaya başladı ve yaşlıkla ortaya çıkan kalp krizi, kanser ve nörodejeneratif bozukluklar büyük risk oluşturuyor. Yaşlanmayı durdurmak ya da tersine çevirmenin hücresel yeniden programlama çalışmaları ile mümkün olduğunu söyleyen araştırmacılar genlerin ekspresyonu ile pluripotent kök hücrelere dönüşebildiği bilgisini veriyor.
Fareler üzerinde yapılan araştırmaya göre, pluripotent kök hücreler, gerektiğinde diğer hücrelere dönüşebiliyor ve yaşlılığın etkileri ortadan kalkabiliyor. Deney sonuçlarına göre farelerin ömrünün yüzde 30 oranında uzatıldı.
Yeniden programlama adı verilen bu işlem ile hücrelerin genetiği değil DNA’ya bağlı bulunan ve genlerin aktifliğini düzenleyen epigenetik iz adı verilen kimyasal yapılar değiştiriliyor.
Salk araştırmacılardan Paloma Martinez Redondo, ‘’Bu çalışma epigenetik değişikliklerin yaşlanmaya kısmen ilerlettiğini gösteriyor ve hücresel yaşlanmayı önlemek için izlememiz gereken yol konusunda heyecan verici bilgiler sunuyor.’’ diyor.
Fareler üzerinde yapılan bu çalışma, laboratuvar ortamında canlı tutulan insan hücreleri üzerinde de gerçekleştirildi ve benzer sonuçlar alındı. Ancak araştırmacılar çalışmanın şuan için direkt insanlarda uygulanamayacağını, yapılacak yeni çalışmalar ile insanlar üzerinde de etkili bir yöntem bulmayı hedeflediklerini dile getiriyor.
(Salk'dan çeviren: Medimagazin)
