İSTANBUL-Silivri Prof. Necmi Ayanoğlu Devlet Hastanesi laboratuvarında 15 yıldır uzman olarak görev yapan pataloga acil serviste acil servis doktoru olarak nöbet yazıldı. Nöbet yazılan doktor avukatı Emrullah Gözcü aracılığıyla İstanbul 10. İdare Mahkemesine işlemin iptali ile yürütmesinin durdurulması istemiyle dava açtı.
Davalı Kamu Hastaneleri Birliği savunmasında Silivri Prof. Dr. Necmi Ayanoğlu Devlet Hastanesi ve Selimpaşa Ek Hizmet Binasında bulunan iki acil serviste 24 saat kesintisiz hizmet verildiğini, 3 hekimin istifa ettiği, 1 Mayıs 2013 tarihi itibariyle sadece 2 acil tıp uzmanı ve 6 pratisyen hekim ile hizmet verilmeye çalışıldığı, bu nedenle ek hizmet binasında hafta içi acil serviste hizmet verilmediği, ana hizmet binasındaki uzman doktorlara nöbet yazılmasının zorunluluğu doğduğu dolayısıyla yapılan işlemin hukuka ve mevzuata uygun olduğundan davanın reddini istedi.
Mahkeme mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinde; acil servis nöbetlerinin uzman hekimler veya bu konuda özel bir eğitim almış sertifikalı pratisyen hekimler tarafından tutulacağı, uzmanlık eğitimi alan doktorların eğitim gördükleri uzmanlık dalının uygulanmasından sayılmayacak işlerde görevlendirilemeyeceği ve uzmanlık eğitimi görenlere hiçbir zaman uzman nöbeti tutturulamayacağı sonucuna vardı.
Mahkeme ‘Sağlık hizmetinin temel hedefi olan insan sağlığı sorunu, ertelenemez ve ikame edilemez. Bilime dayalı olması gereken tanı ve tedavi metotlarının insan yararına sürekli yenilik ve gelişme göstermesi, hizmet kalite ve beklentilerini çağın koşullarına yaklaştırmayı gerektirmektedir. Bu yönüyle sağlık hizmetleri, kendi iç dinamikleri ve nitelikleri gereği üretilmesi ve halk yararına sunulması gerekmektedir.’ diyerek, idarenin ilgili branşlarda kadro açığı var ise bu açığın gidermesinin kamusal zorunluluk olduğunu belirtti.
Kararda Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğin 12 maddesinde ise uzman tabip sayısı yeterli olan klinisyen branşlarda müstakil acil branş nöbeti tutuabilecekleri, klinisyen olmayan patoloji branşındaki uzman doktorlarının ancak idari uzman tabip nöbetine dahil edileceğinin belirtildiği vurgulandı.
Verilen kararda ise patoloji uzmanının acil serviste acil doktor nöbeti tutturulmasının hukuka aykırılığı olduğu ve uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceği belirtilerek yürütmesinin durdurulduğu belirtildi.
MAHKEMENİN KARAR VERİRKEN İNCELEDİĞİ MEVZUAT HÜKÜMLERİ:
Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliğinin 4.maddesi:
"Acil Sağlık Hizmeti; acil hastalık ve yaralanma hallerinde, konusunda özel eğitim almış ekipler tarafından, tıbbi araç ve gereç desteği ile olay yerinde, nakil sırasında, sağlık kurum ve kuruluşlarında sunulan tüm sağlık hizmetleri..."
Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliğinin 15.maddesi:
" Acil servislerde kaliteli ve itinalı hizmet sunumunun sağlanması için;
a)Bu birimler fiziki altyapı, insan gücü, tıbbi cihaz, donanım, lüzumlu ilaç, serum, sarf malzemesi ve ambulans hizmetleri yönünden hiçbir aksaklığa meydan verilmeyecek ve hizmetin 24 saat kesintisiz sunulmasını sağlayacak şekilde yapılandırılır. Hastane acil servisi için organizasyon planı yazılı olarak hazırlanır ve acil servisin faaliyetleri bu yazılı plan çerçevesinde yürütülür.
b)Hizmetler; uzman tabip sorumluluğunda, acil sağlık hizmetleri konusunda eğitim görmüş, tecrübeli ve yeter sayıda tabibin, hemşirenin ve diğer personelin de katılımı ile bir bütün olarak yürütülecek şekilde organize edilir. Bütün görevlilerin acil servis birimindeki görev, yetki ve sorumlulukları yazılı olarak hazırlanır ve acil serviste görülebilecek bir yere asılır.
c) Bu birimlerde görevlendirilecek personel; hizmetin hedefleri, çalışma standartları, görevleri, yetkileri ve sorumlulukları konusunda hizmet öncesi resmi bir eğitim programına alınır, hizmet sırasında sürekli izlenir ve sonuçlar periyodik olarak değerlendirilir." hükmüne, 29. maddesinde, "Acil sağlık hizmeti kapsamında istihdam edilen personelin, istihdam edildikleri alan ile ilgili eğitim veren kurumlardan mezun olması esastır. Görevleri ile ilgili eğitim programı bulunmayan personel, Bakanlıkça belirlenecek hizmet içi eğitim programını tamamladıktan sonra acil sağlık hizmetinin ilgili birimlerinde istihdam edilir.
Acil sağlık hizmet birimlerinde görev yapan personel, tedavi ve müdahale yöntemlerine ait bilgi ve becerilerinin güncelleştirilebilmesini sağlamak amacıyla, Bakanlığın belirleyeceği bölge merkezleri ve Bakanlıkça yetkilendirilen eğitim kuruluşlarında belirlenecek sürelerde hizmet içi eğitime tabi tutulur."
Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliğinin 30.maddesi:
"Acil sağlık hizmetlerinde görev alacak personele yönelik hizmet içi eğitim programları sunacak bölge merkezleri ve kuruluşların sahip olması gereken nitelikler ve bu kuruluşlarda uygulanacak eğitim müfredatı ile kredilendirme, Bakanlıkça belirlenir. Hizmet içi eğitim kuruluşları Bakanlıkça belirlenen kriterlere göre yetkilendirilir. Bakanlık tarafından yetki verilmeyen kuruluşlar, acil sağlık hizmetlerinde görev alacak personele hizmet içi eğitim sunamazlar, "
Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin 42.maddesi:
Acil nöbetler: Uzman durumu müsait olan kurumlarda lüzum görülen branşlar için normal nöbete ilave olarak ayrıca acil nöbeti konulabilir. Bu takdirde acil nöbetine iştirak edecek diğer sağlık ve yardımcı sağlık personelinin kimler olacağını ve bunların miktarım baştabip tespit eder.
Acil nöbeti tutanlar bir başka nöbete dahil edilmezler.
Acil nöbeti tutan uzmanın talebi üzerine yapılacak, çağrıya ilgili dal uzmanı ve diğer personel uymaya zorunludur." hükmü yer almıştır.
Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğin 12 maddesi:
"...4-Müstakil acil branş nöbetleri, öncelikle iç hastalıkları, genel cerrahi, kadın hastalıkları ve doğum, çocuk sağlığı ve hastalıkları, beyin cerrahi ile ortopedi ve travmatoloji, kardiyoloji, nöroloji, anestezi ve reanimasyon branşlarında düzenlenir. Bu branşlarla birlikte, ilave olarak, hasta yoğunluğuna göre uzman tabip sayısı yeterli olan klinisyen branşlarda müstakil acil branş nöbeti düzenlenebilir. Acil uzman tabip nöbeti gerektirmeyen fizik tedavi ve rehabilitasyon, cildiye gibi klinik branşlar ile biyokimya ve patoloji gibi diğer branşlardaki klinisyen olmayan uzman tabipler idari uzman tabip nöbetine dahil edilir...
7- Uzman tabip sayısının yetersiz olması ve her bir branş için müstakil acil branş nöbeti düzenlenememesi hâlinde, sağlık tesisi bünyesindeki mevcut klinisyen uzman tabipler arasında dahili branş acil havuz nöbeti ve cerrahi branş acil havuz nöbeti düzenlenir. Dahili ve cerrahi branş acil havuz nöbeti düzenlenebilmesi için; tüm dahili ve cerrahi klinisyen branşların her ikisinde de toplam 6 (altı) ve üzeri sayıda uzman tabip bulunması gerekir."
