Felçli adam burundan kök hücre nakliyle yürüdü!

2010 yılında uğradığı bıçaklı saldırıda omurilik sinirleri kesilince felç olan 40 yaşındaki Derek Fidyka, dünyada ilk kez denenen yöntemin ardından yeniden ayağa kalktı. Polonya’da İngiliz bilim insanlarının katkısıyla yapılan nakil ameliyatının ardından 2 yıldır tüm fizyoterapi çalışmalarına rağmen yerinden kıpırmayamayan Fidyka, bacaklarına dik tutan bir destek yardımıyla yürümeye başladı.
Bilim insalarına göre kokudan sorumlu bölgeden alınan kök hücreler, hasar görerek birbirinden kopan sinir hücrelerini kendilerini yenileyip birleşmeleri yönünde uyardı.

Proje ve hastanın iyileşme süreci BBC One’ın Panaroma adlı programında tanıtıldı.
Fidyka, yeniden yürüyebiliyor olmasını “İnanılmaz bir duygu” diye tanımlıyor. “Vücudunuzun neredeyse yarısını hissedemediğiniz zaman , çaresizsiniz.O yarıyı tekrar hissetmeye başlamak ise yeniden doğmak gibi bir şey” diyor.

İNSANIN AYDA YÜRÜMESİNDEN DAHA ETKİLEYİCİ!

Projenin Britanya ayağındaki ekibinin başkanı University College London’dan Prof. Geoff Raisman.
Raisman, Fidyka’nın yürümesini “İnsanın Ay’da yürümesinden bile daha önemli bir gelişme” olarak nitelendirdi.
Fidyka, insanların burnunda koku almada uzmanlaşmış hücrelerin bulunduğu bölgeden alınan kök hücreler sayesinde (OECs) yeniden ayağa kalktı.
OECs hücreleri, koku alma sistemimizdeki sinir hücrelerinin “sürekli yenilenmesini” sağlayan anahtar hücreler.
Operasyonların ilkinde önce cerrahlar önce Fidyka’nın burnundaki bu bölgeden hücre kültürü alıp laboratuvarda çoğalttı.
2 hafta sonra çoğaltılan hücreler, Fidyka’nın bıçaklı saldırıda zedelenmiş bölgesinin altına ve üstüne yerleştirildi. Önce sadece 500 bin hücre ile başlandı.
Omiriliğin zedelendiği bölgenin altına ve üstüne bu yolla 100 mikroenjeksiyon yapıldı.
Ardından hastanın bileğinden alınan ince sinir hücreleri, omiriliğin hasar görmüş 8 mm kısmı boyunca döşendi.

2 YIL SONRA...

Tedavi öncesinde Fidyka, 2 yıldır felçliydi ve Polonya’nın Wroclaw kentinde haftada 5 gün, günde 5 saat süren detaylı fizyoterapi seanslarına rağmen hiçbir ilerleme gösterememişti.
Fidyka, kök hücre haklinin 3 ay ardından sol bacağının giderek kaslanmaya başladığını fark etti.
Naklin 6’ncı ayağında ise tutunarak ve ayağını sabit tutacak desteklerin yardımıyla ayaklandı.
Naklin 2 yıl ardından şimdi tutunarak yürüyor.
İdrar kesesi hassasiyeti ve cinsel fonksiyonlarla ilgili sorunlarında da düzelme görüldü.
Bilim insanlarına göre nakledilen OECs hücreleri, Fidyka’nın omuriliğinin zedelendiği bölgenin üstünde ve altında yer alan omurilik hücrelerini aktive etti, yeniden çoğalmaya başlayan sinir hücreleri, hastanın ayak bileğinden alınarak yaralı bölgeye yerleştirilmiş olan hücreleri köprü gibi kullanarak birbirine uzandı ve yeniden birleşti.

KOKU ALMAKTA MUCİZEVİ OLAN NE?

Koku almamızı sağlayan kompleks ağdaki sinirler, insanın yetişkinlik hayatı boyunca da kendini yenileyen yegane sinir hücreleri.
Son projede bilim insanları, bu yeteneği, omurilikteki sinir hücrelerini uyarmak için kullandı.
Koku aldığımızda, havada bulunan koku molekülleri burnumuzdaki sinir hücrelerine çarpar. Bu karşılaşmanın etkileri, burun boşluğumuzun en gerisinde, beynimizin hemen dibinde yer alan koku merkezine gönderilir. Bu sırada tahrip olan sinir hücreleri, OECS hücrelerinin yolladığı uyarımlar aracılığıyla kendilerini yeniler.

UMUT TACİRLİĞİ YAPILMASIN UYARISI

Britanya’da binlerce kişinin omurilik ameliyatını gerçekleştiren Prof Wagih El Masri , “Tam 40 yıldır böyle bir gelişmeyi bekliyordum” diyor.
Ancak araştırma ekibindekiler, kimseyi yanlış ümitlere sevk etmek istemediklerini belirtiyor ve yöntemin gerçekten omurilik siniri hücrelerini yenileyip yenilemediğini görmek için "başka hastalarda da aynı sonucun alınmasını gerektiğini" vurguluyorlar.
Bu amaçla, yeterli bütçe bulunabilirse Britanya ve Polonya’da 10 kişinin daha aynı yöntemle tedavi edilmesini hedefleniyor. Yöntem gerçekten işe yaradığı kanıtlanabilirse yeryüzündeki 3 milyon felçli hasta için umut olabilecek.