Wikielaks'te Pfizer bombası

1996'daki menenjit salgını sırasında onaylanmamış ilaçları çocuklar üzerinde deneyen firmanın, kobay davasını örtbas için Nijerya'da devletin kirli çamaşırlarının peşine düştüğü iddia ediliyor. Bir başka belge de petrol, siyaset ve para üçgeni var. Belgelerde petrol şirketi Shell'in petrol yatırımları yaptığı Nijerya'da devletin içine sızdığı belirtiliyor.

WikiLeaks belgelerinde, Afrika'nın petrol zenginİ ülkesi Nijerya ile ilgili iki önemli iddia yer alıyor. İlki ilaç devi Pfizer'i zor durumda bırakacak türden. İngiliz The Guardian gazetesinin yayınladığı belge 9 Nisan 2009 tarihli. Amerikan Büyükelçiliği'nden sızan kriptodaki iddialar, Nijerya'da menenjit ve kızamık salgınının görüldüğü 1996 yılına dayanıyor. Pfizer'in o dönem onaylanmamış ilaçları Nijeryalı çocuklar üzerinde denediği, ilaçlar yüzünden de 11 çocuğun hayatını kaybettiği yıl.

O belgeye göre ilaç devi, kendisine devletin açtığı davaları bertaraf etmek için bir yol bulmuş. O yol da, kirli çamaşırlarının olduğunu iddia ettiği Nijerya'nın eski başsavcısının ipliğini pazara çıkarmak. Bunun için özel bir ekip bile tutulmuş. Yayınlanan belgeye göre, Pfizer'in Nijerya'daki yöneticisi Enrico Liggeri elçilik çalışanlarıyla yaptığı görüşmede, yolsuzluk iddialarını Nijerya gazetelerine anlattığını, elinde daha kritik belgeler olduğunu söylemiş. İddiaları güçlü kılan ve gerçekliği bilinen bir unsur daha var. O da Nijerya devletinin ve Pfizer'in, bu skandalın üzerinin örtülmesi için 2009 mayısında, 75 milyon dolarlık bir anlaşma yaptığı.

Petrol devi Shell bürokrasiye sızmış
WikiLeaks'in çıkınından dökülenler arasında Nijerya'yı ilgilendiren bir başka belge daha var. Bu kez hikaye, bir petrol devinin bir devletin içine sızması. Taraflardan biri petrol zengini Nijerya devleti, diğeri de petrol devi Shell. Belgeye göre, Amerikan elçisiyle sohbet eden Shell yöneticisi, her bakanlığa bir adam yerleştirdiklerini söylüyor; "Bu sayede bakanlıkların hepsinde neler olduğundan önceden haberimiz oluyor" diyor. Nijerya hükümetinin ise bu sızmadan haberi yok.

Belgeleri yayınlayan The Guardian'a göre, diplomatik yazışmalarda, Shell'in Nijerya faaliyetleriyle ilgili daha da çarpıcı bir iddia var. Hollanda-İngiliz ortaklığı, Amerikan hükümetiyle istihbarat paylaştığı ortaya konuluyor. Şirket yöneticisi, Amerikalılara, Nijerya'da petrol devlerini tehdit eden militanlara destek olduğu sanılan iki yerel siyasetçinin adını veriyor. Amerikalı yetkililerden, militanların uçaksavar füze edinip edinmediklerine dair bilgi istiyor. Üstelik bütün bunları, "Amerikalı yetkililerle konuşmayı sevmediğini, çünkü onlardan bilgi sızmasından endişe ettiğini" söylediği halde yapıyor.