Yerli ilaçta 3 ayaklı yol

İlaç kullanımda bazı sorunlarımız var.İlaç kullanımında da sağlık sisteminde aynı perspektif var. Nasıl bir perspektif? Ne görüyoruz? Tıpkı sağlık sistemi gibi , performasn sistemi gibi daha çok işlem ,daha çok para , daha karlılık perspektifi bu.Biz ürettiğimize göre on kat daha fazla ilaç tüketiyoruz.Sağlık anlayışımızda tüketim hakim değer konumunda.Daha çok ilaç yazmak , daha çok ilaç tüketmek, ilacı ve tetkiki daha çok sağlık unsuru görmek .Sonuç, sağlığın çok sayıda yeni ekonomik paydaşlarının , yeni kar artçılarının sürece dahil olması.Gittikçe daha artan ilaç tüketimi , tetkik sistemi döngüsündeyiz.Temel eksene uygun döngüler artıyor , çeşitleniyor , sağlık en obur kar sistemine dönüyor.Sustimal ediliyor diyebiliriz.Sistem bizi pazar sistemine uygun tutumların yaşam hakkı bulmasına getiriyor.Öncelikli olarak çok işlem , çok tüket , pazarla , yeni ve farklı yatırıma çevir.Espri bu. Oysa? Oysa ilaç kullanımı keyfi bir konu değil, keyfi , ticari , pazara çıkan bir unsur olmamalı.Neden?İki sakıncası var.Pazarlanan , ticari hale getirilen insan vucudu.Diğer bir sorun sağlıkta aşırı profesyonelleşmiş bilgi birikimi , komplike bir alan.Bu hastanın yada tüketicinin söz sahibi olamadığı bir ticari yada tüketim alanına halinde.İşte sorun burada.Tüketic ve hasta pasif biat eder konumda.Buda asimetrik bir ilişki durumu ortaya çıkarıyor.İşte böylesi bir ortamda pazarlanan bir sağlık sistemi sakıncalı. İlaç kullanımı konusunda da mevcut sistem tüketiciyi , bir şekilde sağlık otoritesinin insafına bırakıyor?Sağlıkta otorite kim?Artık tek başına hekimler demek son gelişmeleri de dikkate alırsa haksızlık olur.Hekim sağlık sisteminde temel figür olmaktan uzaklaşıyor.Sağlıkta büyük firmalar, yatırımlar , büyük karlıklıkların , pazarları , işletmeleri görüyoruz artık.Bu mevcut pazar sisteminde ilacı millileştirme kulağa hoş geliyor.Ama öncesinde yapılması gerekenler var.Bunlardan biri sağlık sistemini Pazar yada ticari unsurdan çıkaramak , buradaki sorunları görmekten geçiyor.İlaç konusunda Hekimi yeteri kadar , donanımlımı , yeteri kadar bağımsız mı?Bu konuda eğitiyor ve izliyormuyuz?Hekimlerin akılcı ilaç kullanımı denetleniyor mu?Geri bildirim yapılıyormu?Yeterli denetimden önce mevcut akılcı ilaç kullanımının hekimler arasında , bilimsel çevrelerde yeterli meşruiyeti var mı?Yoksa bu sorulardan önce pazar ihtiyacının karşılanması , çok işlem yapma , çok ilaç yazma , çok ilaç tüketimi tutumu mu içindeyiz?Kanıta dayalı tıp bile aksi söylenemediği için gittikçe daha fazla oranda ve akıldışı oranda , rasyonellikte , tetkike , işleme dayalı sağlık sistemi ve uygulamalar içindeyiz.Çok düşük olasılıklarda dahi , kanıta dayalı tıp sevdasıyla çok sayıda ve gereksiz işlem yapabiliyoruz.Sağlık harcamalrı gereksiz değer ve zaman kaybediyor. Sağlıkta son gelişmelerle Sağlıkta karlılık mantığıyla yapılanan Kamu hastaneleri CEO atamaları sistemi , işte bunların bunların bağlandığı karlılık kavramları,bizi yeniden ama yine mevcut pazar sistemine götürüyor , pazar sistemi bunu istiyor!Sağlık sistemi her geçen gün daha çok pazar sistemi haline geliyor.Milli ilaç fikri iyi gibi geliyor , fakat yeni yatırımların sizden bekleyeceği tek şey yeni pazarlar açma isteğidir , iştahıdır.İşletme haline gelen kafa yapımızdan çıkacak fikir yada beklenti budur , kısa vadeli , öncelikli kara geçmeyi umut ediyoruz.Son gelişmeler sağlık sisteminin performasn ve çok işlem döngüsüne soktu.Çok işlem ,çok kar mantığından , bakışından arınmak , yada olabiliyorsa buradaki sorunları görmemiz gerekiyor.Burada çok, ama çok sorunlarımız var. Bu değer , yaklaşım ,perspektif dünyada da böyle.Yani sorunlu.O yüzden sağlık maliyeti gelişmiş ülkelerinde başını ağrıtıyor.Sağlık dönüşüyor ,sağlık faliyetleri gereklilikten çok işletme , karlılığa , ticarete odaklanıyor, hekimlik değerlerine gitgide yabancılaşıyor.Hipokrat andında hastalara yaklaşımda her hastaya eşit yaklaşmak ve sadakat kavramı vardı.Artık bunları, söylemek zor ,bu değerlerin arkasında durmak , sürdürmek zor ,yada her geçen gün daha zorlaşmış hale geliyor.Büyük yatırımların , büyük ilaç firmalarının gölgeleri , cesametleri büyüyor.Hekimliğin , hipokrat andının değerleri küçülüyor. SGK, 2012 yılının Ekim-Aralık ayları arasında Türkiye genelini yansıtan 12 ilde ilaç kullanımına ilişkin saha araştırması yaptırdı. Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye'deki 18 milyon evde yaklaşık 190 milyon kutu ilaç var. Hanelerin yüzde 13'inde yani 2 milyon 340 bin hanede 20 kutudan fazla ilaç bulunuyor. Araştırma ile Türkiye genelinde, evlerde ortalama 10,6 milyon kutu ilaç tesbit edildi.Rakamlar tüketim tutumumuzu gösteriyor. (http://www.medimagazin.com.tr/ilac-sanayi/genel/tr-index-8-60-48959.html ) Türkiya sağlık sisteminde tüketici konumda.TÜRKİYE'nin yıllık ilaç ithalatı 5 milyar lira.İHRACAT ise 595 milyon lira.TIBBİ cihazlarda 1.7 milyar lira ithalat, 187 milyon dolar ihracat var.Sonuçta biz bu konuda ilacı ve sağlık teknolojisi pazarlayan ülke değil pazarlanan ülke konumundayız. Sağlıklı çevre, beslenme , tüketim değerlerimize odaklanmak yerine sağlıkta İlaç ve tetkik teknolojisi odaklanıyoruz.Sağlıkta ilaç kullanımı ve tetkik mantığıın , harcamalarının ,kontrolü , sorgulanması , denetlenmesi gerekmektedir.Koruyucu , gerekli , yeterli yerinde ,olması ve olmaması gereken tedavi , sağlık yönelimi gölgede , arka planda kalıyor.Yerli ilaçları üretmek fikri kendi içinde iyi fikir olmakla birlikte , üretilen ilacın Pazar sisteminde büyük ilaç firmalarının rekabet şansı içinde ayakta kalması zorlaşıyor.Yerli ilaç firmaları gittikçe azalıyor ve daha azalırken , ilaç tüketimi artıyor , artıyor , artıyor.Sağlıklı toplum olma fikrine , hedefine tükettim ekseninde baktıkça uzaklaşıyoruz.Bunları konuşmadan , sorgumadan bir yandan mevcut yerli ilaç firmaları hızla yabancılaşırken , satılırken , Acı Badem hastanesi gibi hastanelerin ve sağlık kuruluşlarının büyük , daha büyük firmalarca alınıp el değiştiriken , bir yandan yeni ve yerli ilaç tartışmaları ne kadar sağlıklı.Teselliyi hiç olmazsa yerli olmasında arıyoruz.Bunları yapabilirsek yapalım , ama bütük resmi ve bu resimdeki enstantenaleri kaçırmamamız gerekiyor.Olabiliyorsa!!!