Türkiye aşı üretecek

Türkiye'nin dışa bağımlı olduğu aşı üretimi için kolları sıvayan Sağlık Bakanlığı, 'stratejik' bir ürün olan aşıyı kendi tesislerinde üretebilmek için alt yapı çalışmalarına başladı.


Hazırlıkların tamamlanmasıyla birlikte Türkiye, 5 yıl aradan sonra yeniden temel aşı üretimine başlayacak. Sağlık Bakanlığı, koruyucu sağlık hizmetlerinde büyük önem taşıyan boğmaca, difteri, tetanoz, BCG (verem) ve tifo gibi hastalıklara karşı aşı üretmek için düğmeye bastı. Sağlık Bakanı Recep Akdağ, 1999 yılında kapatılan Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Aşı Üretim Tesisleri'nin yeniden faaliyete geçirilmesi için çalışma başlattı. Hıfzıssıhha yetkililerine talimat veren Akdağ, üretimin en kısa sürede başlaması için neler yapılması gerektiğine ilişkin bir rapor istedi.

Yıllardır kullanılmadığı için eskiyen tesislere üretim için trilyonlarca liralık yeni yatırım gerektiği belirtiliyor. Türkiye'de aşı üretimine tekrar başlanılması için bir süre önce başlatılan çalışmalar devam ediyor. Sağlık Bakanlığı Hıfzıssıhha Merkezi'ni biyoteknoloji alanında geliştirerek, bu çerçevede bazı önemli aşıların yeniden üretilmesini planlıyor. Koruyucu viral aşılar yüksek kar getirmediği için çok az sayıda ülke tarafından üretiliyor. Bu nedenle Türkiye gibi aşı üretmeyen diğer ülkeler de aşı temininde sorunlar yaşıyor.

GELİŞTİRİLMEYEN TESİS ZAMANLA YOK OLDU

Bebek ve çocuk nüfusunun yüksek olması nedeniyle Türkiye'de viral aşılara büyük ihtiyaç duyuluyor. Daha önce Türkiye'nin aşı ihtiyacı büyük ölçüde Sağlık Bakanlığı'na bağlı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi'nce karşılanıyordu. Merkez, dünya standartlarında aşı üretebiliyordu. Yeni yatırım yapılmaması nedeniyle aşı üretim tesisleri teknolojiye ayak uyduramadı. Zamanla verimliliğini yitiren ve zarar etmeye başlayan tesisler ülke ihtiyacını karşılayamaz hale geldi. 1999'a kadar verem, difteri, boğmaca ve tetanoz aşıları üretimine devam eden fabrikanın kapısına 5 yıl önce kilit vuruldu. Bu nedenle Türkiye gereken aşıların tamamını ithalat yoluyla karşılıyor. Ancak alım sürecinde yaşanan aksamalar nedeniyle sık sık aşı sıkıntısı baş gösteriyor.

Türkiye'de bebeklere ve çocuklara rutin koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında difteri, boğmaca, tetanoz, verem, hepatit, kızamık ve çocuk felci aşıları yapılıyor. Özel sektör kuruluşları başta büyük bir yatırım gerektirmesine rağmen çok ucuza satıldığı için viral aşı üretimine yanaşmıyor. Bu aşıların enjektörleri bile aşının kendisinden daha pahalıya mal oluyor. Bu nedenle Türkiye, temel aşılarını Bulgaristan, Hindistan, Danimarka ve Japonya'dan alıyor. 7 tip temel viral aşı için yıllık 45 trilyon
liralık harcama yapılıyor.