Bilindiği gibi Bakanlık yetkilileri adil bulmadıkları mevcut döner sermaye sistemini değiştirmek için bir çalışma içerisindeler. Bu çalışma yapılırken eksik kalması muhtemel bazı noktaları okuyucuları sıkmadan ve madde madde belirtmek istiyorum. (Fazlası da var ama aklıma bu kadarı geliyor. Yorumlarınızla bunları yazabilirsiniz.)
İlk madde olarak yapılmayacağınan adım kadar emin olsamda yazacağım. Performans sisteminden tümüyle vazgeçilsin. Hadi bu da olmadı mümkünse puan değil parasal karşılığa geçilsin... Puan sisteminde tüm hastane çalışanları bir sonraki ay 10 kat daha fazla puan üretse bile bakanlığın hastaneye ödediği miktarın üst sınırı hemen hemen hiç değişmediğinden alınacak ücret değişmeyecektir. Ama direkt parasal karşılık olursa her işin her hastanedeki karşılığı aynı olacaktır...
Puanlı performans sistemine devam edilecekse...
Bildiğimiz gibi doktor ve diğer çalışanlar normal 20-30 günlük yıllık iznine çıktığımızda sabit ödeme dışında döner sermaye alamıyor. Bu düzeltilmeli. Burada önerim şöyle... Yıllık izin kullanıldığında kullanılan gün ile orantılı olacak şekilde hastane, klinik veya bireysel puan ortalaması çalışanın puanına eklensin.
İdari ve klinik nöbetler sonrasındaki mesai günü nöbet sebebiyle izin kullanıldığında klinisyen muayene yapamamakta, dolayısıyla puan üretememekte ve o gün için döner sermayeye hak kazanamamaktadır. Döner sermaye hak etmek için ise nöbet sonrası yorgun bir şekilde muayene yapmak zorunda kalmaktadır. Bu sebeple kişi nöbet izni kullanıp çalışmadığı günler için kullanılan gün ile orantılı olacak şekilde hastane, klinik veya bireysel puan ortalaması çalışanın puanına eklensin.
Hasta bakan yani risk alan klinik branş hekimlerinin de puan dışında belli koşulları sağlamaları şartıyla preklinik uzmanları kadar döner sermaye alabilmesi sağlanmalı... Örneğin Türkiye ortalaması olarak 40 muayene yapılan bir branşta klinisyen bu değerin %80’i kadar muayene yaptığında ortalama döner sermaye alabilsin... Veya farklı yollar bulunsun.
Cerrahi yapmayan veya az yapan hekimlerin HAK ETTİKLERİ döner sermayeden %10’a varan kesinti yapılmasının hiç bir açıklaması yoktur. Bunun yerine teşvik etmek için %10’a kadar fazla verilebilir.
SGK başkanının bile çok ameliyat yapılıyor gerekçesiyle ameliyat sayısından şikayetçi olduğunu biliyoruz. Bu sebeple cerrahi puanı uygulamasından vazgeçilsin veya daha mantıklı bir orana getirilsin.
Döner sermaye maaş oranının yaklaşık 4-5 olması çalışanların kapasitelerinin üzerinde çalışmasına sebep olduğundan bu oran mantıklı bir şekilde olmalıdır.
Maksimum puanlara ulaşamayan çalışanın puanı hastane ortalama puanı yanında aynı branşın Türkiye ve il ortalamaları ile kendi kliniğindeki ortalama puanlar ile karşılaştırılarak hesaplansın.
Gereksiz işlem, muayene ve ameliyatlar gibi şişirilmiş puanlar sebebiyle ortalama puanlar yükselmekte ve sonuçta her geçen ay bir önceki ay kadar puan üretmek aynı miktar döner sermayeyi almak için yetmemektedir. Bu sebeple maksimum döner sermaye almak için puan olarak sabit bir üst sınır konulmalıdır.
Maaş, sabit ücret, döner sermaye ve nöbet ücretleri ayrı ayrı zamanlarda verilmek yerine aynı günlerde yatırılması konusunda çalışma yapılmalıdır.
Mevcut performans sisteminde sabit ücret alan bir çalışanın üzerine döner sermaye de alabilmesi için belli bir puanı geçmesi gerekiyor. Yani önce sabit ücret hakediliyor sonrasındaki puanlar döner sermaye olarak yatıyor. Örneğin; 40.000 puan yapan bir çalışan ilk 10.000 puanı ile sabit ücreti hakediyor, sonraki 30.000 puan üzerinden döner sermaye alıyor. Sabit ücretin yapılan puandan ayrı olarak hesaplanması gerekir.
Mesleki sorumluluk sigortasında her branşın ödemesi farklı olduğu gibi her branşın hasta başı puanı riskine göre farklı olmalıdır.
Hastanelerde canhıraş şekilde çalışan “taşeron” çalışanlar için de, az bile olsa teşvik edici mahiyette döner sermaye verilmelidir.
Hemşireler ve diğer çalışanlar için çalıştıkları kliniğin zorluk derecesine göre ödeme yapılmalıdır.
Üniversite ve eğitim hastanelerinde eğitimdeki akademisyen ve uzmanlar için döner sermaye sisteminden vazgeçilsin. Bunun yerine belli hedefleri gerçekleştiren klinik ve hekimler maksimum ücret alsın. Döner sermaye kriterlerinde muayene dışındaki eğitim faaliyetlerinin ağırlığı arttırılsın.
Not: Eminim çoğu hekim arkadaşım bir çok noktaya karşı çıkacak ve eleştirecek. Bundan eminim. Bir söz vardır “Türk söylemez, söylenir” diye. Lütfen eleştiren arkadaşlar biraz zaman ayırıp düşündüklerini uzun uzun yazsınlar...
Bir uzman hekim....