1996'da Fizyoloji ve Tıp Nobel ödülünü alan Avustralyalı bilim adamı Peter Doherty, ''Yeni Başlayanlar İçin Nobel Rehberi'' adlı bir kitap yayınladı.
Hücre bağışıklık sisteminin yapısını keşfettikleri için İsviçreli meslektaşı Rolf Zinkernagel ile birlikte ödüle layık görülen Doherty, otobiyografi niteliğindeki kitabında daha çok bir bilim adamının yaşamını anlatıyor, ama kitabın ''Nasıl Nobel Kazanırsınız?'' başlıklı son bölümü Nobel kazanmak için yapılması ve yapılmaması gerekenleri anlatıyor.
Ödülü kazanmak isteyen bilim adamlarının, Nobel Ödül komitesi tarafından fark edilmelerinin 50 yıl kadar sürebileceğini belirten Doherty, bu kadar süre bekleyebilmek ve hayatta kalabilmek için, ''iyi alışkanlıklar erken çağlarda başlar, dengeli yiyin için, tatile çıkın, sigara içmeyin ve aşırı alkol ve keyif verici ilaçlardan uzak durun, düzenli egzersiz yapın, tehlikeli sporlardan sakının ve intihara yönelik eğilimler konusunda profesyonel yardım alın'' dedi.
Nobel kazanmanın bir el kitabı ya da kursu olmadığını belirten Doherty, ''olaya sayısal olarak bakarsak, bir çoğumuzun Olimpiyatlarda altın madalya alma şansı, nobel ödülü kazanma şansından daha fazla'' diyor.
Doherty, ''Büyük problemleri çözmeye çalışan ve gerçekten büyük keşifler yapın'' diyor ama, Nobel düzeyindeki büyük problemleri çözebilecek düzeyde insan zekasının seyrek olduğunu, aslında bu tür zekalara ''neredeyse yabancı canlı türü sayılabilecek'' kadar seyrek rastlandığını belirtiyor.
''Ama keşif farklıdır. Kimse bir şeyi keşfedeceğim diye karar veremez, ama bir keşif yapmanın ve sonuç almanın yolları vardır'' diyen Doherty, ''hiçbir şeyi göründüğü gibi kabul etmeyin ve geleneksel olmayan tarzda düşünme alışkanlığı kazanın. Sıkı çalışın, zeki çalışın ve birazcık da şansın yardımıyla beklenmedik şeyler bulma ihtimali kendisini gösterecektir'' diyor.
Doherty, bir konudan diğerine atlayan zeki insanların genellikle çok az şey başardığını da kaydetti.
2005 Nobel Tıp Ödülü'nü kazanan Avustralyalı hekimler Barry J. Marshall ile J. Robin Warren, ödül almak için 23 yıl beklediler.
1982'de ''helikobakter pilori'' tipi bakteri ''mikrobunun'', onikiparmak bağırsağı ve midede iltihaba neden olduğunu belirlemişlerdi.
''İnsanlar hem kelimelerle hem resimlerle düşünürler. Aydınlatıcı fikirler acayip zamanlarda çıkar, örneğin duşta ya da bir dağın tepesinde'' diyen Doherty, buna örnek olarak İlya Meşkinov'un 1908 tıp ödülünü kazanmasına neden olan keşfi, bir plajda denizyıldızı larvası toplarken ve iltihaplı hücre yoğunlaşmalarını gözlemlerken yaptığını, 1993 Nobel kimya ödülünü kazanan Kary Mullis'e ödülü kazandıran fikrinse aklına, gece tek başına araba sürerken geldiğini kaydetti.
Ödül peşindeki bilim adamlarının fikirlerini çok fazla kişiye söylememelerini, yoksa fikirlerinin ''çalınabileceğini'' kaydeden Doherty, ''bir mailde farkında olmadan yapılan bir yorum, bir rakibe gerekli ipuçlarını sağlayabilir'' diyor.
Bilim adamlarının keşiflerini eğlendirici bir dille de yazmaları gerekiyor. Doherty bunu, ''bilim iyi, okunabilir ve akılda kalabilir bir hikaye anlatmaktır. Şekspir olmanız gerekmez ama üst düzeyde bir bilim adamı olarak tanınmak isteyen biri, açık, anlaşılır bir İngilizce ile yazabilmelidir'' sözleriyle anlatıyor.
Milliyet
