Akredite hastaneler geliyor

AB üyesi ülkeler başta olmak üzere, gelişmiş bir çok ülkedeki sağlık kuruluşlarında uygulanan "akreditasyon sistemi" Türkiye'de de hızla yaygınlaşıyor.
Türkiye'de bulunan Memorial Hastanesi, Amerikan Hastanesi, Florence Nightingale Hastanesi, Acıbadem Hastanesi, Joint Commission International ve International Hospital Hastanesi başta olmak üzere 8 hastane akredite oldu.

Bir çok üniversite hastanesiyle özel hastane akreditasyon başvurusu yaptı, bazı kamu hastaneleri ise başvuru hazırlığı yapıyor. AB kriterlerine uygun hastanelerin sayısı hızla artacak. Sağlık sektöründe akreditasyon kavramı toplumsal dinamiklerin de etkisiyle Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) 1910'lu yıllarda ortaya çıktı.


Hastanelerdeki hasta bakımı kalitesinin ve güvenliğinin izlenmesi-denetlenmesi amacını taşıyan ilk standartlar, 1913 yılında American College of Surgeons tarafından geliştirildi. 1951 yılında ABD'de Joint Commission on Accreditation of Hospitals sağlık sektöründe ilk akreditasyonu alan kurum oldu. Dünyanın bir çok yerinde Sağlık yönetici ve çalışanlarının hizmet kalitesinin iyileştirilmesi ve geliştirilmesi talebi, toplum sağlığını iyileştirme isteği, sağlık hizmeti maliyetlerinin giderek artması, hükümetlerin sağlık hizmetlerinin kalitesini ve geliştirme yolunda giderek artan çabaları, internet sayesinde ulaşılması kolaylaşan hizmet kalitesine ilişkin bilgiler gibi nedenler sonucunda akredite olma fikri gittikçe artan bir kabul görüyor.

Akreditasyon, bir sağlık kurumu veya kuruluşunun hizmet kalitesinin ve kalite iyileştirme sürecinin; kalite standartlarını ölçme ve değerlendirme yetkisine sahip, genellikle kar amacı gütmeyen ve gönüllü bir dış kuruluş tarafından önceden belirlenmiş standartlara göre değerlendirildiği ve onaylandığı bir süreç olarak kabul ediliyor.

Akreditasyon bütün boyutları ile değerlendirildiğinde hizmet alıcılara en yüksek kalitede hizmet sağlamayı amaçlıyor. Bir sağlık kurumu, akredite olmak yoluyla hasta bakım kalitesini iyileştirmek, güvenli bir çevre sağlamak, hastalara ve personele yönelik riskleri sürekli azaltmak gibi konularda sürekli çalışmak üzere taahhütte bulunuyor.


Akreditasyon yoluyla sağlık sektöründe yaşanacak değişimler şöyle:
- Sağlık hizmetleri kuruluşlarına yönelik standartlar tanımlama ve bu standartları karşılamada optimal başarı hedefleri koyarak sağlık hizmetlerinin kalitesini geliştirmek

- Sağlık hizmetlerinin yönetim yapısını geliştirmek

- Sağlık hizmetleri kuruluşlarının karşılaştırmalı veri tabanını oluşturmak

- Hizmetlerin artan verimliliği ve etkiliği üzerine odaklanarak sağlık hizmetleri maliyetlerini düzenlemek

- Sağlık hizmetleri kuruluşlarına, yöneticilerine ve sağlık çalışanlarına sağlık hizmetlerinde kalite geliştirme stratejileri ve en iyi uygulamalar konusunda eğitim sağlamak

- Halkın, sağlık hizmetlerinin kalitesine olan güvenini arttırmak

- Hastalar ve personelle ilgili olarak yaralanma ve enfeksiyonlara bağlı riskleri azaltmak


SAĞLIK BAKANLIĞI YÖNLENDİRME KOMİTESİ KURDU
Türkiye'de öncelikle özel sektörde Memorial Hastanesi, Amerikan Hastanesi, Florence Nightingale Hastanesi, Acıbadem Hastanesi, Joint Commission International (JCl/ABD) ve International Hospital Hastanesi Health Quality Services (HQS/İngillere) olmak üzere 8 hastane akredite oldu. Bir çok üniversite hastanesi ile özel hastane akreditasyon başvurusu yaptı, bazı kamu hastaneleri ise başvuru hazırlığı yapıyor.


Sağlık Bakanlığı'nın kalite ve akreditasyon kavramını Sağlıkta Dönüşüm Projesi kapsamına alması sonucunda, sağlık sektöründe kaliteli hizmet sunumundaki duyarlılığın arttığı belirtiliyor. Yetkililer, kamuda, özel sektörde ve üniversite hastanelerinde kalite ve akreditasyon çalışmalarının yoğunluk kazanmaya başladığını ifade ediyor.


Bir sağlık kurumunun akredite olabilmesi için öncelikle halen sağlık hizmeti sunumunda bulunması, hasta bakım ve diğer hizmetlerin kalitesini iyileştirme sorumluluğunu kabul etmesi ve dış değerlendirmeyi gerçekleştirecek kurumun standartlarına ilişkin hizmetleri sağlıyor olması gerekiyor.
Akredite olmak isleyen sağlık kuruluşu Dış Değerlendirme Kurumu'na akredite olma başvurusu göndererek süreci başlatıyor. Bu başvuru formunda Dış Değerlendirme Kurumunun gereksinim duyduğu kayıtlar ve raporlar yer alıyor. Kurum başvurusunu yaptıktan sonra Dış Değerlendirme Kurulu ile tetkik tarihlerinin ve tetkik sürecinin belirlenmesi amacıyla irtibata geçiyor. Tetkik süreci incelenen kurumun büyüklüğüne, tipine ve karmaşıklığına göre farklılıklar gösteriyor. Tarihler ve süreç belirlendikten sonra Dış Değerlendirme Kurulu ön tetkik yapmak amacıyla kurumu ziyaret ediyor. Ön tetkik yapıldıktan sonra Dış Değerlendirme Kurulunun hastaneyi izlediği takip süreci başlıyor. Takip sürecinden sonra hastanenin tam tetkik süreci başlatılıyor. Tetkik süreci sonucunda bulgulara dayanarak Dış Değerlendirme Kurulu akreditasyon kararını kurumun standartlara uygunluğunu puanlama yoluyla olumlu ya da olumsuz olarak veriyor.

Bütün bu süreçte kurum Dış Değerlendirme Kuruluna kesin ve doğru bilgileri vermek zorundadır. Dış Değerlendirme Kurulu gerekli bulduğu durumlarda akreditasyon sürecini sonlandırabiliyor. Bütün bu süreçte sağlık kurumu standartlara uygunluğu gerçekleştirmek ve kaliteli hizmet sunumuna katkı sağlayacak sistemleri geliştirmek amacıyla gereken bütün çalışmaları yapmak durumundadır. Sağlık kuruluşu akredite olmak için standartların belirlediği düzeyde kaliteli hizmet sunduğunu denetim sürecinde kanıtlamak zorundadır.


Akreditasyon çalışmalarını tek başına ele almaktan çok, toplumsal bir konsensüs yoluyla gerçekleştirmeyi amaçlayan Sağlık Bakanlığı, Yönlendirme Komitesi oluşturdu. Bakanlık, Türkiye'de akreditasyon sisteminin "gönüllülük" esasına dayanmasını istediği için bu konuda herhangi bir zorunluluk getirmiyor. Sağlık Bakanlığı, kamu hastanelerinin sürece hazırlanmalarını teşvik etmek amacıyla Kalite Geliştirme ve Değerlendirme Kriterleri yayınladı. Dünyada akreditasyon alanında belgelendirme yapabilen belli sayıda organizasyon bulunuyor. Amerika'da Joint Commission International (JC1) ve İngiltere'de Health Quality Services (HQS) dünya çapında akreditasyon belgelendirmesi yapan kuruluşlar olarak göze çarpıyor. Türkiye'deki bazı hastaneler bu 2 kurumlardan akredite oldu. Bu arada Sağlık Bakanlığı ve sektör paydaşları arasında gerçekleştirilen toplantılarda Ulusal Sağlık Akreditasyon Sistemi'nin oluşturulması konusunda görüş birliğine varıldı.

Akreditasyon Sistemi'nin kuruluş çalışmaları süratle devam ediyor, sistemin oluşum süreci içerisinde dünyadaki benzer uygulamalar incelenecek ve bu deneyimlerden yararlanılacak.


İHA