Avrupa'nın 'büyük salgın' korkusu

Türkiye’de insanların ölümüne yol açan bir kuş gribi türünün ortaya çıkması Avrupa’da "alarm" yaratırken virüsün insandan insana geçmeye yetkin olduğu işaretlerinin alındığı belirtildi.
İngiliz yayın kurumu BBC, kuş gribi konusunda ayrıntılı bilgileri içeren bir dosya hazırladı. Kuş gribine ilişkin bir çok soru işaretlerine yanıt verilen BBC dosyası şöyle:

İNSANDAN İNSANA GEÇEN BÜYÜK BİR GRİP SALGINI OLASILIĞI

Uzmanlar bunun mümkün olabileceğinden endişe duyuyor.
Fakat Tayland’daki vakada virüsün sadece aile yakınları arasında yayıldığı görüldü, daha geniş bir alana sıçramadı.
Virüsün bugüne değin normal insan gribiyle karıştığı bir vakaya rastlanmadı. Bilim adamlarının en büyük korkusu, bu olasılık. Normal gribe yakalanmış bir insanın, kuş gribi virüsünü de kapması durumunda, iki virüs türünün genleri birbirine karışabilir. Bu olasılığın dünya çapında 2 ila 50 milyon arasında kişiyi öldürebileceği tahmin ediliyor.

KUŞ GRİBİ OLGUSU

İnsan ve diğer canlı türleri gibi kanatlı hayvanlar da kimi zaman gribe yakalanabiliyor. Kuşlarda görülen gribin 15 ayrı çeşidi var. En bulaşıcı kuş gribi virüsleri H5 ve H7 diye kodlanan türdeki virüsler. Kuşlarda genellikle ölüme neden oluyorlar.
Alarma yol açan ve Türkiye’de de tespit edilmiş olan ölümcül kuş gribi virüsü H5N1 ailesinden gelen virüs. Bu virüsün insanlara da sıçrayabildiğine tanık olundu. Ancak H5N1 tipi virüs ailesi de kendi içinde farklılıklar gösteriyor. Göçmen kuşlar -özellikle de yaban ördekleri- virüsün doğal taşıyıcıları. Kuş gribi virüsü en çok kümes hayvanlarını etkiliyor.

KUŞ GRİBİNİN YAYILIMININ ENGELLENMESİ

Avrupa ülkeleri, Türkiye’ye dek gelen H5N1 virüsünün batıya doğru yayılmasından korkuyor. Göçmen kuşlarla taşındığı için virüs sınır tanımadan ilerleyebiliyor.
Fakat uzmanlar, kümeslerde alınabilecek önlemler olduğunu vurguluyor. Yaban kuşlarının kümes hayvanlarının bulunduğu yerlere girmesi engelleniyor. Buna ek olarak göçmen kuşların uçuş güzergahları bilindiğinden bu yol üstünde tavukçulukla uğraşanların daha dikkatli olması sağlanabiliyor.

İNSANLAR KUŞ GRİBİNE YAKANLANMASI

Virüs, kuş gribinden hastalanmış canlı hayvanlarla yakın temas halindeki insanlara bulaştı. Kuşların ve kanatlı hayvanların dışkısında H5N1 virüsü olabiliyor.
Kuruyan dışkının toz halinde havaya karışması ardından insan bünyesine solunum yollarından giriyor. Semptomları, diğer grip türleriyle aynı: ateş, halsizlik, boğaz ağrısı ve öksürük. Vietnam’da kuş gribine yakalanmış bir insan üzerindeki araştırmalarda virüsün sadece akciğerleri etkilemekle kalmadığı ve vücudun bütün organlarına yayılabildiği görüldü.

KUŞ GRİBİNİN İNSANDAN İNSANA GEÇMESİ

Virüsün buna yetkin olduğu işaretleri alındı fakat henüz korkulan türden büyük bir salgına yol açabilecek düzeyde mutasyon örneğine rastlanmadı.
Tayland’da kuş gribinden hasta bir kızın virüsü annesine de bulaştırdığı olası görülüyor. Her ikisinin de ölümüne yol açan kuş gribi virüsü, aynı ailede kızın teyzesinde de tespit edildi ama hastalanan teyze, hayatta kaldı.
İngiliz uzman Profesör John Oxford, Tayland’daki bu vakanın virüsün insandan insana geçebildiğine işaret ettiğini ve ufak gruplar içinde başka benzer vakalara da rastlanabileceğini söylüyor. 2004 yılında Vietnam’da, ağabeyleri ne olduğu anlaşılamayan bir solunum hastalığından ölen iki kız kardeş de kısa süre sonra öldü.
Bu vakaların da kuş gribi olabileceği düşünülüyor.

KESİN SONUÇ VEREN AŞI YOK

Henüz kesin sonuç veren bir aşı yok. Fakat kuş gribinin H5N1 türüne koruma sağlayan aşı prototipleri-ön ürünleri- üretilmeye başlandı.
Antiviral ilaçlar da semptomları hafifleterek hastalığın bulaşıcılığını azalatabilir.
Özellikle hastalığın etkileri ile mücadelede kullanılan Tamiflu adlı ilaç pek çok ülke tarafından stoklanıyor.

YİYECEKTEN GEÇMİYOR

Evet, uzmanlar kuş gribinin yiyecek içecekten geçmediğini söylüyor. Dolayısıyla tavuk yemekte bir sakınca yok. Ancak Dünya Sağlık Örgütü, işi şansa bırakmak istemeyenlerin etleri en az 70 derecede pişirmesini salık veriyor. Yumurtaların da iyice pişirilmesi öneriliyor.
İngiltere’nin Aberdeen Üniversitesi’nden Profesör Hugh Pennington, virüsün tavukların bağırsaklarında taşındığını belirtiyor

DSÖ: PANİĞE GEREK YOK

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Türkiye'de görülen kuş gribi vakalarıyla ilgili olarak, "paniğe gerek olmadığını" bildirdi.
DSÖ sözcüsü Fadela Şaib, basına yaptığı açıklamada, Türkiye'de 3 kişinin kuş gribinden öldüğünün açıklanmasından sonra, "hastalığın artık Avrupa kapılarında olmasına rağmen, paniğe gerek olmadığını" söyledi.
Sözcü, üçüncü ölümle ilgili henüz Türk hükümetinden doğrulama almadığını, kümes havyanlarının kaptığı enfeksiyonun Türkiye'nin doğusundaki bir bölgeyle sınırlı kaldığını belirtti.
Alınan örneklerin H5N1 virüsünün söz konusu olup olmadığını saptamak amacıyla Londra'da DSÖ'ye bağlı bir laboratuvara gönderildiğini kaydeden sözcü, her şey yolunda giderse sonuçların gelecek hafta alınmasının beklendiğini söyledi.
DSÖ'nün virüsler, salgın hastalıklar ve laboratuvar uzmanlarından oluşan 5 kişilik ekibinin Ankara'ya gittiğini, ekibin bugün Van'a ulaşmasının beklendiğini belirten sözcü, "İlk hipotez, çocukların hasta tavuklara dokunup onlarla oynadığı ve bu yolla hastalığı kaptıkları yönünde. Ancak ekip, virüsün bir salgına yol açabilecek biçimde ilk kez insandan insana bulaştığı bir durumla karşı karşıya kalınıp kalınmadığını araştırmaya çalışacak" diye konuştu.
Sözcü, Türkiye'de yetkililerin enfeksiyonu küçümsediği yönünde Türk basınında iddialar olduğunun hatırlatılması üzerine, "Benim edindiğim izlenim bu değil. DSÖ ile işbirliği mükemmel. Bir şeyleri küçümsemeye ya da saklamaya çalışmıyorlar" dedi.
DSÖ uzmanlarının, hastalarla temas halinde olan personelin enfeksiyon kapmaması için yerel yetkililere gereken önlemleri almada yardım edecekleri de belirtildi.

Milliyet