Görmeden gören beynin sırrı

Eşref Armağan, doğuştan kör. Hiç okula gitmedi, körler alfabesini bile 30'undan sonra öğrendi. 6 yaşında, boş bulduğu kâğıtlara, dokunduğu nesneleri çizmeye başladı. İlk tablosunu 14'ünde yaptı. Görenleri hayrete düşüren sayısız çalışması var.
Yine de tabloları satmayan, yokluk içinde yaşamaya çalışan Armağan, İngiliz bilim dergisi New Scientist'in dikkatini çekti. Armağan'a "Görmeden görmek" başlığıyla üç sayfa ayıran dergi, resim kabiliyeti ve beyninin nasıl çalıştığının yanıtını aradı. Harvard Üniversitesi Nöroloji Bölümü profesörlerince geçen yıl beyin yapısı incelenen Armağan'ın, beynini gören insanlar gibi kullandığı belirtildi. Armağan'ın yetenekleri şöyle anlatıldı:

Çok büyük soru
"Resimleri soyut da değil. Canlı, parlak, gerçek kelebekler, yüzler, göller, dağlar, evler çiziyor. Bunu nasıl başarıyor, hem de bugüne kadar onlardan birini bile gerçekten görmeden? Eğer, Armağan, gören biri gibi çizebiliyorsa, çok büyük soru geliyor akla: Beyin, akıldaki görüntüleri sadece o görüntüler göründüğü zaman değil, görünmediğinde nasıl kuruyor?"
Harvard Üniversitesi'nden Prof. Dr. John. M. Kennedy, Armağan'la ilgili ilk sonuçları, Türkiye'de yaşayan ABD'li İngilizce öğretmen John Eröncel'le de paylaştı. 10 yıl önce Armağan'la tesadüfen tanışan Eröncel, gelişmeleri Milliyet'e anlattı.
Amacının Armağan'ı dünyaya tanıtmak olduğunu belirten Eröncel, körler üzerinde araştırma yapan Kennedy ile irtibata geçti. Kennedy'nin davetlisi olarak geçen yıl ABD'ye giden Armağan'ın, Harvard Üniversitesi'nde MR'ı çekildi. Çeşitli nesneleri resmetmesi istendi. Sonuçlara inanamayan Kennedy, aynı cisimlerin başka açılardan da çizimlerini istedi. Sonuç yine başarılıydı. Kennedy ağlamaya başladı.
Eröncel, yaşananları şöyle aktarıyor: "Ağlayınca inanamadım. Bize, 'Yıllarca dünyanın bir yerinde böyle biri yaşadığını söyledim, ama inanmadılar' dedi. Sonuçları istedik, gizlilik gerekçesiyle paylaşmadılar. Geçenlerde, bir bilgiye ulaştıklarını, Armağan'ın gören insanlar gibi, beynin aynı noktasını kullandığını kanıtladıklarını söyledi. Beyin fotoğraflarını da gönderdi."
Sonuçlara göre, Armağan'ın beyni, körlerin de görsel hafızaya sahip olabileceğini kanıtlayabilir. Çünkü, diğer görme engellilerin aksine, Armağan'ın beyninin görsel hafıza bölümü gören birininki gibi çalışıyor.

Hayatını ona adadı

TÜRKİYE'de yaşayan ABD'li İngilizce öğretmen John Eröncel, hayatını Eşref Armağan'a adamış... 10 yıl önce tesadüfen tanıştığı Armağan'ın evine gittiğinde dehşete düştüğünü kaydeden Eröncel, şunları söylüyor: "Ev tek göz bir odaydı. Bir tek gömleği vardı. Yemeği ise bir kutu bezelye konservesiydi. Yardımı asla kabul etmedi. Birçok resmini aldım, hiçbirini satamadım ama sattım deyip parasını veriyordum."

Milliyet