Sağlık Bakanlığı, hastanelerde tedavi amaçlı kullanılan tıbbi cihazların görüntüleme rakamlarını paylaştı. Türkiye, geçen yıl çekilen 11 milyon MR ile Avrupa ülkeleri arasında ilk sırada yer aldı. Sağlık Bakanlığı ve Türk Radyoloji Derneği, gereksiz çekimlerin önüne geçmek için “tetkik uygunluğu” sistemi üzerinde çalışmalara başladı.
ULTRASON İLK SIRADA
2015 yılı verilerine göre hastanelerde, 11 milyon 286 bin 357 MR çekildi. Bunun, 6 milyon 992 bin 601’i bakanlık, 1 milyon 432 bin 479’u üniversite hastanelerinde, 2 milyon 861 bin 277’si özel hastanelerde çekildi. Hastanelerde 13 milyon 675 bin 737 bilgisayarlı tomografi, 27 milyon 407 bin 816 ultrason, 10 milyon 839 bin 226 doppler (renkli) ultrason, 6 milyon 96 bin 164 ekokardiyografi, 1 milyon 964 bin 426 da mamografi çekildi.
EN ÇOK TÜRKİYE, EN AZ ŞİLİ
Dünya ülkeleriyle karşılaştırmaların da yapıldığı rapora göre Türkiye, tüm cihaz çekimlerinde OECD ülkelerinin üzerine çıktı. Türkiye yılda, bin kişiden 143’üne MR çekimiyle ilk sırada yer aldı. Türkiye’yi binde 114 çekimle Almanya, 110 çekimle İngiltere, 96 çekimle Fransa takip etti. En az MR binde 15 ile Şili’de çekildi. Bilgisayarlı tomografide Türkiye, 1000 kişide 174 çekimle 8’inci sırada yer aldı. En çok tomografi çekimi binde 585 ile Estonya, 255 ile İngiltere ve 208 ile Lüksemburg’da görülürken, en az çekim binde 32 ile Finlandiya’da kayıtlara geçti.
Türkiye’nin ortalamanın üzerinde yer alması, radyasyon yaydığı da bilinen tıbbi cihaz çekimlerinin “Gereğinden fazla mı?” yapıldığı sorusunu akıllara getirdi. İngiltere Sağlık Bakanlığı, 2010’da vücuda yaydığı radyasyon nedeniyle kontrol amaçlı tomografiyi yasaklamıştı. Bakanlık, tüm vücudu tarayan tomografinin normal bir röntgenden 400 kat daha fazla radyasyon yaydığını belirtmişti.
‘HASTALAR TARAFINDAN TALEP EDİLİYOR’
Türkiye’de gereksiz tetkik çekimi yapıldığını söyleyen Türk Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Tamer Kaya, MR’da radyasyon riski olmadığını ancak tomografide bu riskin görüldüğünü belirterek, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Çok tetkik yapmak hekimi hataya sevk eder. Hastalarımız bizden MR, tomografi ve ultrason çekimi yaptırmamızı çok talep ediyor. Öncelikle toplum bilinci oluşturulmalı. Hekimlerin gereksiz tetkikleri ayıklaması gerekiyor. Tetkik uygunluğu diye bir sistem üzerinde çalışıyoruz. Batı gereksiz tetkik sorununu bu sistemle çözüyor. Sisteme göre bir hekim hastanın şikâyetleri ve muayene bulgularını sisteme giriyor, sistem MR, tomografi veya ultrason öneriyor. Hekim çekim yapmak isterse sistem onu uyarıyor.”
