MEDİMAGAZİN - Ankara Şehir Hastanesi’nde Hasta Kan Yönetimi Uzlaşı Grubu’nun uluslararası katılımlı ilk toplantısı yapıldı. Hasta-kan yönetimi konusunda daha önce Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalışmalar yapan Prof. Dr. Serdar Günaydın hasta kan yönetiminde, kan naklinin ihtiyaç halinde kullanılması gerektiğini vurgulayarak şunları kaydetti:
“Hasta kan yönetimi, hastalara az kan vermek; hatta mümkünse hiç kan vermemek demektir. Bu amaçla ameliyat esnasında, öncesinde ve sonrasında bazı teknik değişiklikler yapmak. Özellikle hastayı ameliyata hazırlarken; kanamayacağı şekilde ya da rezervlerini maksimum kullanacağı şekilde bir hazırlık yapmak. Amacımız hastaya kan verme ihtimalini azaltmak. Çünkü artık hastaya kan vermek çok tehlikeli bir konsept olarak kabul ediliyor ve dünyada şu an kan nakli organ nakli ile eşit kabul ediliyor.”
“Avrupa’da bir ünite kan bin dolar”
Önce Avustralya’da hasta-kan yönetiminin kullanıldığını ve daha sonra bütün dünyaya yayıldığını ifade eden Prof. Dr. Günaydın yöntemin, Türkiye’de iki üç yıldır popüler olduğunu belirtti. Hasta- kan yönetiminin hem hasta sağlığı hem de maddi olarak fayda sağlayacağını dile getiren Prof. Dr. Günaydın şu ifadeleri kullandı:
“Avrupa’da bir ünite kan bin dolar. Türkiye’de o kadar pahalı olmamasına rağmen belli bir para harcanıyor sonuçta. İki hedef var burada: Hasta sağlığını daha iyi duruma getirmek ve hastanelerin daha az para harcamasını sağlamak.”
“Hastaların da bilinçlendirilmesi lazım”
Kalp ve Damar Cerrahisinin hasta-kan yönetimi konusunda ilk adım atan branş olduğunu belirten Prof. Dr. Günaydın 2007’de Amerikan Kalp Cerrahisi Cemiyetinin kuralları belirlemeye başladığını kaydetti. Türkiye’de 2017 yılı itibarıyla çalışmaların başladığını ama ilerlemelerin yavaş olduğunu; “Bu geçen zamanda çok önemli mesafe kaydettiğimizi söyleyemeyeceğim. Çünkü varolan bir sistemi tamamen değiştirmek çok zor ve çok iddialı.” sözleri ile ifade etti.
Doktorların hasta-kan yönetimine yaklaşımlarının başkalaştırılması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Günaydın, eski eğitimde kan vermenin iyi bir şey olarak bilindiğini artık bunun tam tersi anlayışın olduğunu “Bu bir eğitim işi. Hastaların da bilinçlendirilmesi lazım. Doktorların fikirlerinin değişmesi lazım. Beraber çalıştığımız sağlık ekibinin de bu konuya inanması lazım. Dolayısıyla hem personel inanacak hem de alt yapı ve teknoloji olacak. Hastane yönetimlerinin de bu konuya inanması önemli.”
“Numune Hastanesinde yüzde 5 kazanç sağlandı. Bu büyük bir rakam!”
Türkiye’de anestezi cemiyetinin hasta-kan yönetimi konusunda önemli çalışmalar yaptığını kaydeden Prof. Dr. Günaydın hasta- kan yönetimi sistemini ilk olarak Ankara Numune Eğitim Araştırma Hastanesi’nde kurduklarını belirterek şunları aktardı:
“Önce sadece kalp ve damar cerrahisi kliniğinde bu sistemi kurduk. Bir yıl içerisinde ekibimizle birçok şeyi değiştirerek yönetimin de desteği ile kan kullanım oranlarımızı yüzde 70’lere kadar azalttık. Numune Hastanesi büyük bir hastaneydi. Yıllık poliklinik sayısı 2 milyondu. Yıllık ameliyat sayısı da 55 bindi. Biz ikinci aşamada ‘bütün Numune Hastanesinde bilinç yaratabilir miyiz?’diye çalışmaya başlamıştık. Bu süreçte diğer cerrahi branşlar ve hematologlarla beraber çalıştık. Numune Hastanesi’nde normal şartlarda bir yılda 35 bin ünite kan kullanılıyordu. İkinci yılın sonunda bunu 27 binlere indirebildik. Yüzde 4-5’ten fazla kazanç sağlamıştık. Bu ekonomik olarak da büyük bir rakam.”
“Bütün şehir hastanelerine hasta kan yönetimini enjekte etmeyi düşünüyoruz”
Ankara Şehir Hastanesinin kapalı alan olarak Avrupa’nın en büyük hastanesi olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Günaydın bu hastanede hasta-kan yönetiminde yapılacak ufak bir katkının çok büyük etki yaratabileceğini dile getirdi.
Şehir Hastanesinde hasta-kan yönetiminde erişilebilecek hasta sayısı ve ekonomik etkinin çok daha büyük olacağını vurgulayan Prof. Dr. Günaydın şunları aktardı:
“Bu sebeplerle hasta-kan yönetimin konusundaki ilk adımları yaptığımız çalıştay ile attık. Amacımız bütün hastane personelinin bu konu ile ilgili fikir edinmesini sağlamaktı. Yurt dışında bu konuda çok kıymet gören, İsviçre Zürih Üniversitesinden Avrupa Kan Yönetimi Konsey Başkanı Prof. Dr. Donat Spahn bu konuda tam 22 yıldır çalışan bir doktor. Avrupa’daki hem kalp cerrahisi hem anestezi camialarının kan yönetimi komisyonlarının başkanı. Prof. Dr. Spahn gelip hastanemizi gördüğünde çok etkilendi. Çünkü bu kadar büyük bir ölçekte biz hasta-kan yönetimini başarabilirsek çok büyük katkı sağlamış olacağız. Burada sağlanmış hasta-kan yönetimi programı hem yeni açılmış hastanelere hem de açılacak olan hastanelere adapte edilebilir. Biz uzlaşı raporumuzu sunacağız. Bundan sonra atılacak adımları yine yönetimle birlikte belirleyip, bu hasta kan yönetimini önce hastanemizde daha sonra bütün şehir hastanelerine enjekte etmeyi düşünüyoruz.”
