Medical Park Ordu Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Nazan Aydoğdu Soy;kadınları adet dönemlerinde etkileyen Premestrüel Sendrom (PMS) ile ilgili bilgiler verdi ve önerilerde bulundu:
Adet Öncesi Gerginlik Sendromu olarak bilinen Premestrüel Sendrom (PMS); adetten hemen önceki dönemde yaşanan sinirlilik, uyku değişiklikleri, gerginlik, duygu durumunda değişkenlik, depresyon, baş ağrısı, göğüs gerginliği ve karında gaz şikayeti gibi birçok yakınmayı içine alan ve yaşam kalitesini etkileyen bir durumdur.
Adet gören kadınların yüzde 75’inde bu ruhsal ve fiziksel değişikliklerden bahsetmek mümkündür. Belirtiler kişiden kişiye farlılık gösterir ve yoğunluk ve şiddetleri de oldukça değişkendir. PMS’li kadınların yüzde 20-40’ın da şikayetler hayatı zorlaştıracak şekilde olmakta, ancak yüzde 2.5-5‘inde de, gerçekten kadının günlük yaşam ve çalışma hayatı kalitesi ileri derecede bozulmaktadır. Bu az sayıdaki hasta, premenstrüel duygulanım bozukluğu (premenstruel dysphoric disorder (PMDD) dediğimiz ayrı bir alt grupta yer almaktadır.
Tanıda yararlı olabilecek tek yöntem adet dönemi takvimidir. En az 3 ay boyunca ileriye dönük olarak şikayetler için kayıt tutulmalıdır. Tanıda göz önünde bulundurulması gereken en önemli şey belirtilerin her ay tekrarlaması, adet döneminin ikinci yarısında başlaması ve adet sonrasında düzelmesidir. Hastaya yapılacak bazı kan tetkikleri aynı belirtileri gösteren diğer hastalıklardan ayırt etmeyi kolaylaştıracaktır. Depresyon şikayeti belirgin ise başlangıçta psikolojik danışma yapılabilir.
Nedeni Tam Olarak Bilinmiyor
PMS’nin sebebi tam olarak bilinmemektedir. Ailesel geçiş, düşük progesteron, yüksek östrojen, yüksek prolaktin hormon düzeyleri, sinir uyarılarının iletiminde yeri olan serotonin, GABA seviyelerinde düşme, ağrı eşiğini artıran endorfin adlı kimyasalların seviyesinin azalması sebepler arasında sayılmıştır. Bazı vitamin eksiklikleri de suçlanmıştır.
PMS de asıl neden tam olarak bilinmediğinden kesin ve tek bir tedavi yöntemi yoktur. Belirtileri azaltmak ve gidermeye yönelik diyet değişiklikleri, egzersiz ve gerekirse ilaç desteği verilmektedir. Beslenmede az ve sık aralıklarla yemek, özellikle adet öncesi dönemlerde şeker, kırmızı et, cips, fast food ürünleri, alkol, kafein (kahve, çikolata, kola gibi) ve donmuş yağ tüketiminin azaltılması gerekmektedir. Yeşil sebze, meyve ve bakliyat tüketimi artırılmalı, kalsiyumdan zengin (süt ve süt ürünleri) bir diyete ağırlık verilmelidir. Magnezyum ve vitamin B6 desteği ve su alımı artırılmalıdır. Egzersiz ile endorfinlerin artırılması ruh hali ve adet sıkıntıları üzerinde olumlu etki yapmaktadır.
İlaç Yerine Egzersiz ve Diyet
Şiddetli vakalar dışında ilaç tedavisi tercih edilmemektedir. Tedavi belirtilere yöneliktir. Bazı durumlarda doktor kontrolünde bazı ağrı kesiciler kullanılır.
Tüm bu tedavi yöntemlerinin başında PMS yaşayan kadınlar akıl sağlıklarının bozulmadığı, bu şikayetlerin azalacağı, bu durumun hormonlara karşı aşırı hassasiyetten kaynaklandığı, birçok kadının bu belirtileri yaşadığı, bu sorunların tedavi edilebilir olduğu konusunda bilgilendirilmelidir.
Hastalarımıza önerilerimiz, diyetlerini gözden geçirip değiştirmeleri ve düzenli egzersiz yapmaya başlamaları olacaktır. Bu konuda sevdikleri kişiler ve psikolojik destek gruplarıyla şikayetlerini paylaşmaları yerinde olacaktır. Kendinize zaman ayırın, hobilerinize önem verin, stresten uzak kalın ve hayatınızı basitleştirin. Asla rastgele ilaç alarak buna bağlı risklere girmeyin, bir doktora başvurarak biran önce kaliteli bir yaşama kavuşabileceğinizi unutmayın.
