Bekleme süresinin az olması ve tedavi maliyetinin düşük olmasının sağlık kalitesini etkileyen parametreler olarak göze çarptığı ifade edilen çalışmada bu iki önemli parametre dikkate alınarak bir örnek simülasyon modeli oluşturuldu.
Ayakta tedavi edilebilecek hastaların kontrol ve muayenesine dikkat çekilen çalışmada acil servis çalışma prensibine göre, hemşirelere tanımlanan görevin doktorlar tarafından verilen talimatlarla sınırlı kaldığı vurgulanıyor.
Çalışmanın önerdiği yetkileri genişletilmiş hemşirelerinin özelliklerinin normal hemşirelere nazaran daha yüksek seviyede olması gerektiği belirtiliyor.
Bu çalışma önerisine göre normal hemşirelik eğitiminin bitirilip ek olarak 2 yıl daha eğitim alınarak yüksek eğitimli uzman hemşire (YUH) (High-Educated Specialist Nurse-HSN) istihdamı sağlanması gerektiğine dikkat çekiliyor.
Makalede Yüksek Eğitimli Uzman Hemşirenin özellikleri şu şekilde belirtiliyor:
Eğitim özellikleri:
· Dört yıllık temel hemşirelik üniversite eğitiminin tamamlanmış olması,
· Üniversite eğitimi sonrası yüksek lisans eğitimi için giriş sınavından geçmiş olması,
· Yüksek lisans eğitimini tamamlanmış olması,
· YUH belgelerini yenilemek için belirli aralıklarla yapılacak olan sınavları başarmış olması
Yetkileri:
· Acil servislerde istihdam edilmesi,
· Belli hastalıklar için doktor iş birliği olmadan hastaları muayene edebilmesi,
· Yasalar çerçevesinde belirlenen ilaçlar için reçete yazabilmesi,
· Diğer hemşireleri denetlemesi
Sosyal Hakları:
· Normal hemşire vardiya sistemine ve çalışma saatlerine sahip olması,
· Normal hemşirelerden yüksek ama doktorlardan düşük ücret alması,
· Sağlık Bakanlığının sağladığı diğer sosyal haklara sahip olması
Özellikle metropol şehirlerde acil servislerdeki yoğunluğun ölçülemez derecede olduğuna dikkat çekilen makalede; Yüksek Eğitimli Uzman Hemşire (YUH) uygulaması ile elde edilecek sonuçlar şu şekilde belirtiliyor:
Acil servislere gelen çoğu hastanın acil diye nitelendirilen bir sağlık sorununun bulunmamasıdır. Bu durum, hastaların bekleme ve hastanede kalış sürelerinin çok uzun olmasına ve tedavi edilen hasta sayısının azalmasına neden olmaktadır.
Bu çalışma ile acil servislerde acil olmayan ya da ayakta tedavi edilebilecek olan hastaların yüksek eğitimli uzman hemşireler istihdamı ile tedavi edilerek hastanedeki bekleme süresinin azaltılması amaçlanmıştır.
1/24 (günlük) ve 7/24 (haftalık) çalışma esasına göre uygulanan kesikli-olay simülasyon örneği ile YUH istihdamı sağlanarak tedavi edilen hasta sayısında,
1/24 esasına göre yüzde 26,71
7/24 esasına göre yüzde 15,13 oranında artış sağlandığı görülmüştür.
Hastaların acil servise kayıt yaptıkları andan itibaren tedavi olmak için bekledikleri süre
1/24 esasına göre yüzde 38,67
7/24 esasına göre yüzde 53,66 oranlarında iyileşme sağlanarak bekleme süresi kısaltılmıştır.
Aynı şekilde bir hastanın tedavi olmak için acil servislerde geçirmesi gereken süre ortalama 82,46 dakikadan 53,97dakikaya düşürülmüştür.
Bulgular arasında, acil servislerde istihdam edilen kaynaklardan yeteri kadar verim alınamamasıyla YUH istihdamı sayesinde kaynaklara ait verimlilik oranlarında bir denge sağlandığı görülmüştür. Ek olarak, YUH istihdamı ile doktorların çalışma yoğunluklarının azaldığı tespit edilmiştir.
Bu araştırma makalesi Marmara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümünden Abdulkadir Atalan ve arkadaşları tarafından hazırlanıp Marmara Fen Bilimleri Dergisinde yayımlandı
