MEDİMAGAZİN- Küresel Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Girişimi (GOLD) isimli organizasyon ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) hakkında farkındalık oluşturmak için 2002 yılından bu yana her yıl Kasım ayının 3. Çarşamba günü Dünya KOAH Günü etkinlikleri düzenlenmektedir. Akciğer Sağlığı ve Yoğun Bakım Derneği (ASYOD), 18 Kasım 2020 Dünya KOAH Günü sebebiyle yayımladığı bildiri ile KOAH’ın önemine dikkat çekti.
KOAH Nedir ve Neden Oluşur?
Kronik Obstrüktif (tıkayıcı) Akciğer Hastalığı (KOAH); nefes darlığına, kronik balgam çıkarmaya ve öksürüğe neden olan, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Tütün ürünleri (sigara, nargile, pipo, puro) kullanımı; solunan havada bulunan zararlı toz ve gazlara maruz kalma; odun, kömür, tezek ve benzeri biyoyakıtlardan kaynaklanan iç ve dış ortam hava kirliliği; tozlu, dumanlı işyerlerinde çalışma KOAH oluşumu için risk faktörleridir. Akciğer gelişiminde yetersizlik ile ilişkili hasta faktörleri (düşük doğum ağırlığı, çocuklukta sık geçirilen solunum yolu infeksiyonları ile pasif sigara dumanına maruz kalma) ve sağlıkta eşitsizlik de KOAH gelişiminden sorumludur.
KOAH Neden Önemlidir?
Günümüzde dünyada 300 milyon KOAH hastası vardır ve KOAH ölüm nedenleri arasında 3. sırada gelmektedir. Ülkemizde yapılan araştırmalarda her 5 erişkinden birinde KOAH olabileceği bildirilmektedir. Ne yazık ki bu hastaların sadece onda biri uygun tanı almış olup, tedavi edilmektedir. Türkiye’de ölüm nedenleri arasında solunum sistemi hastalıkları üçüncü sıradadır ve bunun da %45,6 kadarı KOAH nedeniyle olmaktadır.
KOAH Tanısı Nasıl Konulur?
KOAH’ın tanısı, belirtileri uygun olan hastalarda yapılacak kolay ve ağrısız bir “nefes ölçüm testi” ile konabilmektedir. KOAH’ın erken dönemde tespit edilmesi, hastalığa bağlı gelişecek aktif yaşam kısıtlılığı ve ölüm oranlarını azaltır. KOAH’tan Korunmak İçin KOAH’ın yükünü azaltmaya yönelik girişimler, sigara bıraktırma programları, hem iç hem de dış hava kirliliğiyle mücadele ve çocuk lukta akciğer gelişimini olumsuz etkileyen faktörlerin önlenmesini içermektedir. Tütün ürünlerinin aktif kullanımından veya dumanına pasif maruziyetten kaçınmak hem KOAH gelişimini engeller; hem de KOAH’ı olanlarda hastalığın ilerlemesini engelleyerek hastaların aktif yaşamını devam ettirmeyi sağlar. İşyerlerinde güvenli ortam havası sağlanmalı ve biyolojik yakıtların dumanından korunulmalıdır.
KOAH’ın Tedavisi Mümkün Müdür?
KOAH tanısı konulan kişilerin öncelikle tütün kullanımını bırakmaları, zararlı duman ve gazlardan, hava kirliliğinden uzak durmaları gereklidir. KOAH tedavisinde kullanılan ilaçlarla tıkalı hava yollarını genişleterek, hastanın solunumu rahatlatılabilmektedir. Solunum yetmezliği gelişen KOAH’lı hastalarda evde oksijen ve/veya solunum destekleyici cihaz gibi tedavilere ihtiyaç olabilmektedir. Hastalığın seyrini olumsuz olarak etkileyen alevlenmeleri önlemek için zatürre ve yıllık grip aşılarının yaptırılması ve nefes yoluyla alınan ilaç tedavilerinin usulüne uygun ve düzenli olarak kullanılması gerekmektedir. Bu tedavilere ek olarak fiziksel aktivitenin devam ettirilmesi ve akciğer rehabilitasyonu hastaların günlük yaşamlarının daha kaliteli hale gelmesini sağlar.
KOAH ve COVID-19
2020 yılında hayatımızı olumsuz etkileyen COVID-19 hastalığı KOAH hastalarında daha sık görülmemektedir. Ancak COVID-19’a yakalanan KOAH hastalarında ağır hastalık geçirme riskinin yaklaşık 5 kat arttığı bildirilmektedir. Bu nedenle KOAH hastalarının COVID-19’a karşı, toplumun tüm bireyleri gibi koruyucu önlemlere dikkat etmesi gereklidir. KOAH hastalığı olanlara diğer tüm bireyler için önerilen standart kişisel koruyucu önlemlerden farklı bir önlem önerilmemektedir. COVID-19 salgını süresince KOAH hastalarının salgın öncesinde kullanılan KOAH ilaçlarını aynı şekilde kullanmaya devam etmesi sağlanarak, hastalığın alevlenmesi önlenmelidir. KOAH hastalığında sık görülen nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarmanın COVID-19 enfeksiyonunda da görülebilmesi nedeniyle, COVID-19 hastalığı ile ayırımı zordur. Bu nedenle bu şikayetleri artan KOAH hastaları, özellikle COVID-19 hastalığı ile yakın temas, ateş, kas ağrısı ve ishal de eşlik ediyorsa gecikmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
.jpg&w=384&q=75)
