Amasya Üniversitesi Sabuncuoğlu Şerefeddin Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulundan 470 öğrenci ile yapılan araştırmada öğrencilere gıda güvenliği, gıda okuryazarlığı, gıda için aylık ortalama harcama tutarları, gıda tercihlerini etkileyen faktörleri içeren sorular yöneltildi. Öğrencilerin gıda tüketiminde ve seçiminde hijyen, son kullanma tarihi ve doğallığı göz önünde bulundurmasının yanında gıda güvenliği ve gıda okuryazarlığında yeterli düzeyde bilgi sahibi olmadığı tespit edildi.
Alo Gıda Hattı bilinmiyor
Öğrencilerin yüzde 37,7’sinin kendisini bilinçli tüketici olarak tanımladığı ankette kavram bilgisi değerlendirilen öğrencilerin yüzde 15,3 gıda güvenliğini, yüzde 14,7’si ise gıda okur yazarlığını doğru tanımladı.
Gıdaya ilişkin her türlü ihbar ve şikayetlerin alındığı Alo 174 hattını bilen öğrencilerin sayısı ise sadece yüzde 8,7 olarak belirlendi.
Araştırmada öğrenciler gıda tercihlerinde en önemli faktörün kendi tercihleri-deneyimleri olduğunu (yüzde 38,9) sonrasında ise ailelerinin ekonomik durumunun (yüzde 30,6) bu tercihi etkilediğini belirtti. Reklamlardan etkilendiğini ifade edenlerin oranı yüzde 14,5 iken arkadaş tavsiyesinin gıda seçiminde etkili olduğunu belirtenlerin oranı ise yüzde 6,5 olarak görüldü.
Araştırma çalışmasına göre katılımcı öğrenciler gıda ile ilgili ürünleri nereden aldıkları sorusuna çoğunlukla ‘market’ olarak cevap verdi. Katılımcıların gıda maddesinin güvenliğinden şüphe edildiğinde ve gıda tüketimi sebebiyle rahatsızlanıldığında ne yapması gerektiğini bildiklerini ifade ettiler.
Öncelik hijyen
Alınan cevaplara bakıldığında öğrencilerin besin tüketirken öncelikle hijyene dikkat ettikleri, işlenmemiş çiğ besinlerle temas ettikten sonra ellerini her zaman yıkadıkları araştırma sonuçlarında yerini aldı.
Çalışma sonucuna göre, öğrencilerin tüketim alışkanlıkları verileri incelendiğinde yüzde 18,3’ünün ambalajlı ürün alırken etiket bilgilerini daima okudukları görüldü. Öğrencilerin yüzde 7,7’si etikette yazılan bilgileri hiç yeterli bulmazken aynı grubun yüzde 35,1’i nadiren etikette yazanların gerçek bilgiler taşıdığını ifade etti. Öğrencilere etikette yazılan bilgileri yetersiz bulma nedenleri sorulmuş yüzde 30,6’sı etikette yer alan bilgileri doğru bulmadığını, yüzde 19,1’i gıda içinde bulunan zararlı maddelerin etikette yer almadığını, yüzde 16,2’si etiketlerin yeterince anlaşılır olmadığını ve yüzde 11,9’u da etikette ürünle ilgili bilgilerin tamamının yer almadığını ifade etti.
Ürün seçerken son kullanma tarihi ve marka
Araştırma çalışmasında katılımcılara gıda alışverişi yaparken ürün etiketinde en çok hangi noktalara dikkat ettikleri sorulduğunda son kullanma tarihi ve marka cevaplarının ön plana çıktığı görüldü. Ayrıca katılımcı öğrenciler; gıdanın hijyeni ve işlenmesinin buna ek olarak doğal ve katkısız olmasının oldukça önemli olduğunu kaydetti.
Sonuç olarak öğrencilerin gıda okuryazarlığı ve gıda güvenliği kavramlarını yeterli düzeyde bilmediği saptanan çalışmada gıda maddesi satın alırken öğrencilerin kısmen bilinçli davrandıkları tespit edildi. Araştırma sonucunda dikkat çeken bir diğer nokta katılımcı öğrencilerin Sağlık Meslek Yüksekokulunda okuyor olmalarının gıda güvenliği kavramını tanımalarında etkili faktörler olmadığı ortaya çıktı.
Amasya Üniversitesinden Zehra İncedal Sonkaya’nın önderliğinde öğrencilerin gıda okuryazarlığına bakışı analiz edildiği araştırma Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisinde yayımlandı.
Okul kantinlerinde 'kırmızı' önlem: 'Okul Gıdası' logosu ile bilinçli tüketim başlıyor
