KTÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Osman Beldüz yürütücülüğünde, Prof. Dr. Sevgi Kolaylı, Doç. Dr. Oktay Yıldız, Doç. Dr. Halil İbrahim Güler ile Doktor Öğretim Üyesi Serap Pektaş'tan oluşan ekip, arıların bitkilerden üreterek kovan içi temizlik ve kovanın yalıtımında kullandıkları, insanların da sağlık için tükettiği propolisin AIDS üzerindeki etkisini araştırdı.
TÜBİTAK'ın da desteğiyle yaklaşık 3 yılda tamamlanması planlanan araştırmanın ilk sonucu olarak, propolisin AIDS tedavisinde kullanımının ümit verici olduğu tespit edildi.
Doç. Dr. Oktay Yıldız tarafından "6. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi"nde de sunulan ve halen devam eden çalışmada, arı ürünleri içerisinde yüksek antioksidan, antimikrobiyal ve antiviral etkisi bilinen propolisin sulu ekstraktlarının AIDS'e karşı etkisi ortaya kondu.
"Amacımız bu hastalığın tedavisinde etken madde bulmaktır"
Proje yürütücüsü Prof. Dr. Ali Osman Beldüz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yaptıkları ön denemelerde AIDS hastalığını yapan virüse karşı propolisin etken olduğunu gördüklerini söyledi.
AIDS hastalığını yapan virüsün HIV virüsü olduğunu belirten Beldüz, "Bu virüste kilit 'revers transkriptaz' dediğimiz bir enzim. Virüsün çoğalması için bu enzim kilit. Eğer bu enzimi durdurursanız virüs çoğalmaz. Biz propolisin AIDS hastalığındaki kilit enzimi inhibe ettiğini ön denemelerimizde bulduk. Bunun üzerine TÜBİTAK'a bir proje sunduk ve desteklendi. Şimdi denemelerimiz daha ileri aşamaya gitti. Şu an fraksiyonlarımızdaki bazı aktif maddelerin bu 'revers transkriptaz' dediğimiz enzimi inhibe ettiğini bulduk, şimdi bu maddeleri tespit etmeye, bulmaya çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.
Beldüz, projenin 6 aylık süresinin tamamlandığını belirterek, "Projemiz toplamda 3 yıllık süreyi kapsıyor. Bu sürede aktif maddeleri bulabileceğimizi ümit ediyoruz. Amacımız AIDS hastalığının tedavisinde etken madde bulmaktır. AIDS hastalığının bugün için tedavisi çok zor, hemen hemen mümkün değil. Proje kapsamında etken maddeyi bulduğumuz zaman hastalığın tedavisinde önemli bir aşama kaydedilecek ve virüsün çoğalması durdurulabilecek." dedi.
"Çalışmalarımız güzel sonuçlara doğru gidiyor"
Proje ortaklarından Doç. Dr. Oktay Yıldız da propolisin önemine dikkati çekerek, çalışmanın detayları hakkında bilgilendirmede bulundu.
Türkiye'nin değişik yerlerinden toplanan propolislerin, ilk olarak özütlerini hazırladıklarını anlatan Yıldız, şöyle devam etti:
"Bu özütleri suda, etanolde ve diğer değişik organik çözücüler içerisinde çözerek ortaya çıkarmış olduğumuz ekstraktların acaba hangilerinin HIV virüsünün çoğalmasına engel olabileceğiyle ilgili ön denemelerimizi yaptık. Projemizin ilk sonucu olarak AIDS hastalığına neden olan HIV virüsünün, vücut içerisinde çoğalmasına neden olan enzimi bloke edebildiğini ve bunun da aslında AIDS tedavisi için önemli bir ışık olabileceğini tespit ettik."
Doç. Dr. Oktay Yıldız, çalışmaların güzel sonuçlara doğru gittiğine işaret ederek, sözlerini şöyle tamamladı:
"HIV virüsünün insan vücuduna girdikten sonra temizlenmesi, vücuttan atılması şu an itibarıyla mümkün gözükmüyor ancak vücuda girdikten sonra bunun çoğalmasını bloke ettiğiniz takdirde kişinin yaşam süresini ve kalitesini en azından uzatabilirsiniz. Bizim çalışmamızda da amacımız bu propolis içerisindeki etken bileşenleri bir sonrası aşamada izole edip bunları fraksiyonlara ayırıp buradaki etken molekül ya da molekül gruplarının neler olduğunu tespit etmek, belki bizden sonra eczacılar ve tıp hekimlerine bu anlamda ileri aşamadaki klinik çalışmalara doğru giden yolda destek olmaktır."
