Environmental Science & Technology Dergisinde yayımlanmış bir çalışmada, genellikle herkesin evinde bulunan elektrikli ısıtıcıların N95 maskeleri sterilize etmesinin mümkün olabileceği öne sürüldü. Bilim insanlarının düşüncesi, bu ısıtıcılardan salgılanan kuru ısının maske üzerindeki zararlı partikülleri yok edeceği yönünde. Bu ise N95 maskeleri birden fazla kez kullanabilmeyi olanaklı kılabilir.
Pandemi sürecinde N95 maskelerin önemi
Yeni koronavirüs salgının tüm dünyada hızla yayılmasıyla, kişisel koruyucu ekipmanlar olarak adlandırılan cerrahi ve solunum maskelerine, siperliğe, eldivene vs olan ihtiyaç arttı. Özellikle, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) dışarı çıkıldığında maske kullanılması zorunluluğunu sık sık vurgulaması üzerine, bu ekipmanların tedarik edilmesinde zorluklar yaşandı.
Birer cerrahi maske türü olan ve dışarıda sıklıkla gördüğümüz bez maskeler, takan kişinin virüsü başkasına bulaştırmasını engellerken; solunum maske türü olan N95 ise takan kişiyi karşısındaki hasta bireyden koruyor.
Uzmanlar, N95 ve benzeri solunum maskelerinin sağlık personeli için uygun olduğunu ve halk arasında kullanılmasının bu maskelerin teminini daha da zorlaştırdığını belirtiyor. Üstelik, sağlık personellerinin bu maskelere ulaşamaması durumunda virüsün daha hızlı yayılması da söz konusu. Bu sorun ise bu konu hakkında yapılan çalışmaları hızlandırdı. Yeni bulgular gösteriyor ki, N95 maskeler kuru ısı işlemi uygulanarak kolaylıkla temizlenebilir.
Kuru ısı işlemi N95’lerin sterilizasyonunda tam koruma sağlayabilir
Araştırmacılardan Prof. Vishal Verma, N95’i sterilize edebilecek birçok yöntemin olduğunu ancak bu yöntemlerin birçoğunun bu maskelerin filtre verimliliğini azaltacağını söyledi. Ayrıca Verma, sterilizasyon sonucu filtre verimliliğinin azalması ve yok olması durumunda, bu temizleme işleminin doğru bir koruma yöntemi olmayacağını da sözlerine ekledi.
Yapılan deneyde, uzmanlar sıradan bir elektrikli ocak kullanarak, maskenin 50 dakika boyunca 100 derece sıcaklığa maruz kalmasının, filtre uyumunu yok etmeden doğru bir sterilizasyon sağladığını gözlemledi.
Deney sonucunda Prof. Vishal Verma’nın belirttiğine göre, solunum maskesinin filtreleme kapasitesinde %95’ten daha fazla bir koruma sağlandı. Ve maskenin, dakikalarca süren ısıl işlem sonunda bile, kullanıcının yüzüne eskisi gibi uyum sağladığı gözlendi.
Bu deney, özellikle bu tip maskelere ulaşmakta güçlük çeken ve hali hazırda evinde bir N95 bulunduran vatandaş için son derece yararlı olabilir. Ayrıca uzmanlar, insanların bu işlemi nasıl uygulaması gerektiğine dair bir video hazırladıklarını ve kullanılmış olan tüm maskelerin tek seferde yapılmasının işlemi uygularken daha uygun olacağını söyledi.
