Asgari ücret ve aile hekimliği

Seçim döneminde verilen ekonomik sözlerin aile hekimliği sistemine zarar verebileceği aklınıza gelir mi?
    
Aile Hekimleri kamu hizmeti veren çalışanlar için statüsü en karmaşık olan gruptur.
    
Sağlık Bakanlığı baskı yapabileceği, kamunun açıklarını kapatmaya yarayacak tüm konularda Aile Hekimlerini memur/kamu çalışanı gibi kabul etmektedir. Kamu kurumlarına yapılamayan baskı, sözleşmeli olma statüsü bahane edilerek Aile Hekimlerine yapılabilmektedir. Örneğin bu konuda açık hüküm olmasına rağmen hala Aile Hekimlerine adli nöbet, defin nöbeti verilmeye çalışılabilmektedir. Kanun açıkça Belediyelere bu konuda yetki ve görev verirken bir anda bu işler aile hekimlerinin üzerine bırakılmaya çalışılmaktadır
    
Kamu, konu  personel giderleri, diğer harcama konuları olunca Aile Hekimlerini özel sektör kabul etmekte ve serbest piyasa ekonomisinin acımasız ortamında yalnız bırakmaktadır.
    
Aile Hekimleri yanında çalıştırdıkları personelin ücretini, kıdem tazminatını, sigortasını kendi ödemek zorundadır. Kira, Isıtma-soğutma masrafları, tamiratlar, ofis malzemeleri, tıbbi giderler vb hepsinin aile hekimlerinin karşılaması istenmektedir. Aile hekimleri sistemden ayrıldıktan yıllar sonra bile personel kıdem tazminatı ödemek zorunda kalabilmektedir..
    
Kamu aile hekimleri üzerinden istihdam sağlamaktadır. Bu şekilde Sağlık Ocağı döneminde 3 personel olmasına temizliği çok tartışılan binalar artık daha az personel ile, daha az masraf ile pırıl -pırıl gözükmektedir.
    
Aynı durum sağlık hizmetlerinde çalışan personel sayısı ve kalitesi için de geçerlidir.
    
Aile Sağlığı Merkezleri için aile hekimlerine bir ödenek verilmektedir. Tüm masrafların bu verilen ödenek ile karşılanması istenmektedir. Bu “cari gider ödeneği” adeta aile hekimleri için bir “Lütuf” gibi gösterilmeye çalışılmaktadır. Her fırsatta bu cari gider ödeneğinin verilmemesi gerektiği söylenmektedir. Bu cari ödenek memur maaşlarına yapılan artış kadar artırılmaktadır
    
Asgari ücretin 1300 TL’ye çıkarılması ile aile hekimliği sisteminde bir kaosun çıkacağı aşikardır. Aile Hekimlerinin yanlarında kamuya hizmet vermesi için çalıştırdığı personelin maliyeti bir anda memur zam oranının çok üzerinde artacaktır. 2016 Yılı ocak ayı için aile hekimleri cari ödeneğine % 6 zam yapılacaktır. Oysa asgari ücret 950 TL den 1300 TL ye çıkarılacaktır. Aile Sağlığı Merkezlerinde Aile Hekimleri tarafından çalıştırılan personel de (haklı olarak) kendi ücretlerine asgari ücret artış oranında zam isteyecektir.
    
Aile Hekimlerinin ücret artışı ve dolayısı ile sigorta vb masraflarındaki artış ile her personele en az 610 TL fazla masraf yapacaktır. Yılbaşında üç kişilik bir Aile Sağlığı Merkezi için üç hekim çalıştırması gereken 3 personel cari gider örneği için toplam yaklaşık 730 TL TL fazla alacaktır. Aynı üç hekimin yanında çalıştırdığı 3 personel için maliyeti 1830 TL artacaktır.
    
Bu durumda Aile Sağlığı Merkezlerini işleten aile hekimleri zorunlu olarak personel çalıştırmaktan ve sınıflama kriterlerinden (mecburen) vaz geçmek zorunda kalacaktır.
    
Halk bunu nasıl hissedecektir?

1)    Sınıflama kriterlerinden vazgeçileceği için esnek mesai ortadan kalkacak, aile sağlığı merkezleri günde 2 saat daha az açık olacaktır.

2)    Aile hekimleri mecburen yanlarında çalışan personelin işine son vermek zorunda kalacaktır. Bu da işsizler ordusuna 5.000 ile 10.000 kişinin katılmasına sebep olacaktır.

Bunları sağlık bürokrasisinin bilmemesine imkan yoktur.

Çözüm tektir: Cari gider ödeneğinde artış oranı asgari ücretteki artış oranı kadar olmalıdır. Bu tehlikeyi önceden öngörenlerin bu konuda yaptığı teklifi reddedenler bu konuyu bir daha düşünmelidir. Ya da işsiz kalanların hesabını kendileri vermelidir.


Dr. Lütfi TİYEKLİ
Aile-Sen Başkanı