İstanbul Aile Hekimliği Derneği (İSTAHED) “asgari ücret ve aile hekimliği sistemi” ile ilgili yaşanan sorunlarla hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye’de çok büyük bir çoğunluğun bilmediği bir husus bulunduğunu ifade eden İSTAHED, bu konunun da aile hekimliği sisteminin ne olduğu ve nasıl işlediği olduğunu belirtti. 16 Aralık tarihinde açıklanan asgari ücretin hem çalışan hem de bakanlık adına işçi çalıştıran kişiler olarak aile hekimlerini özellikle ilgilendirdiğini ifade eden İSTAHED, açıklamasında şu sözlere yer verdi:
"Aile hekimliği sisteminde, her aile sağlığı merkezinde çalışan hekimlere idare tarafından her ay belli bir ücret verilmektedir. Bu ücretle o merkezin tüm giderleri karşılanmaktadır. Daha ayrıntılı belirtecek olursak, o merkeze alınan tuvalet kağıdından sargı bezine, çöp kovasından ampulüne, boya badanasından kapı tamirine kadar tüm giderler hekimler tarafından karşılanmaktadır. Ayrıca bu merkezlerde çalışan temizlik personelleri, tıbbi sekreterler ve mevcut çalışan aile sağlığı çalışanlara ek olarak çalışan ebe-hemşire-ATT-sağlık memurlarının tüm maaşları yine aile hekimlerine verilen bu ödenekten karşılanmaktadır.
Aile hekimlerine yapılan bu gider ödeneklerine yapılan zam oranı memur maaşlarına yapılan zam oranı ile eşit oranda yapılmaktadır. Aile Hekimliği sistemine geçildiği günden beri her yıl asgari ücrette ve tüm gider kalemlerinde olan artışlar, memurlara yapılan zam oranının kat be kat üzerinde olmakta ve aile hekimlerinin gelirleri ciddi oranda kayba uğramaktadır.
2021 yılında oluşan aşırı fiyat artışları ve yüzde 50 asgari ücret artışı biz aile hekimlerinin artık bu gelirlerle sistemi çevirmesini imkansız hale getirmiştir. Aile sağlığı merkezlerinin daha kaliteli hizmet vermek amacıyla sınıflandırmasını yükseltmek için istihdam ettiği ek çalışanları işten çıkarmak zorunda kalabileceği görülmektedir.
Bu durumda Tüm Türkiye’deki aile sağlığı merkezlerinde maaşı aile hekimlerince ödenen 20 bine yakın çalışanın işsiz kalması söz konusu olduğu ifade edilerek, idare tarafından aile hekimlerine yapılan gider ödeneklerinin en az yüzde 50 oranda arttırılması gerekmektedir. Aksi takdirde aile hekimliği sisteminin hizmet kalitesi geriye gidecek ve sistemden çıkan hekim sayısı ciddi oranda artacaktır" dendi.
Yine özellikle yeni açılan düşük nüfuslu aile hekimliği birimlerinde çalışan aile hekimleri ve aile sağlığı çalışanları çok düşük gelirlerle hizmet vermeye çalışmaktadır. Asgari ücretin altında geliri olan çok sayıda aile sağlığı çalışanı olması durumun vehametini açıkca ortaya koymaktadır. Asgari ücrete yapılan yüzde 50 zamla asgari ücretin altında gelir elde edecek aile sağlığı çalışanı artık şu ankine göre onlarca belki yüzlerce kat artacaktır. Mevcut sistemde zaten çok sayıda aile sağlığı çalışanı ihtiyacı varken yeni ücret politikasıyla asgari ücret altında geliri olan tüm çalışanların sistemden çıkacağı aşikardır. Bu durum Türkiye’deki birinci basamak sağlık hizmetini ciddi sekteye uğratacak ve sistemin tıkanmasına sebebiyet verecektir."
Bu durumun yeniden alanlara çıkmalarına sebebiyet verebileceğini ifade eden İSTAHED, "Bıçak kemiğe dayandı, alım gücü azaldı, ülkenin bilimle uğraşan, koruyucu sağlık hizmetlerini sırtlanan, doğumdan ölüme tüm halka sağlık hizmeti veren, her işi üzerine yüklediğiniz sistem çökmek üzere" dedi.
Açıklamada, bakanlıktan taleplerinin, bu durumun özellikle değerlendirilip gider ödeneklerine en az yüzde 50 artış yapılması ve genel olarak aile hekimliği çalışanlarının gelirlerinin yine bu orana yakın yükseltilmesi olduğu ifade edildi. Ayrıca birinci basamakta Aile hekimliği sistemi ile devam edilmesi isteniyorsa bu ücret artışlarının yapılmasının mevcut konjonktürde elzem hale geldiğine de yer verildi.
İSTAHED "Uyarılarımız dikkate alınmadığı takdirde aile hekimliği sisteminin çöküşünün hep birlikte izlemek zorunda kalacağız" sözleriyle uyardı.