MEDİMAGAZİN-Omega-3 yağ asitleri kalp dostu olarak biliniyor ve hatta kalp ve damar hastalıklarını önlediğine dair büyük meta-analiz çalışmalarından kanıtlar bulunuyor. Türk Kardiyoloji Derneği Koroner Kalp Hastalığı Korunma ve Tedavi Kılavuzu’nda da, Omega-3 tüketimi tavsiye ediliyor. Ancak Oxfordlu bilim insanlarınca yapılan yeni bir çalışma, Omega-3’ün koroner kalp hastalığı ve damarsal hastalıklardan korunmada etkisiz olduğunu söylüyor.
Oxford Üniversitesi Nuffield Halk Sağlığı Bölümü’nden Robert Clarke ve arkadaşları, toplamda 77 bin 917 insanın dahil edildiği 10 geniş çaplı randomize kontrollü çalışmayı analiz etti. JAMA Cardiology’de yayınlanan meta-analiz sonucunda Omega-3 yağ asidi almanın, ortalama 4 buçuk yılda hiçbir koroner kalp hastalığı veya damarsal olayı azaltmadığı bulundu. Peki gerçekten kalp ve damar hastalığı riski bulunanların Omega-3 alımından sağladıkları herhangi bir yarar yok mu?
Avrupa Kardiyoloji Topluluğu, Omega-3’lerin koruyucu etkilerinin tartışılabilir olduğunu söylüyor. Amerikan Kalp Birliği ise, Omega-3’lerin koroner kalp hastalığı olan hastalarda ikincil tedavi olarak kullanılmasının makul olduğunu kabul ediyor. Hatta, kalp yetmezliği veya ejeksiyon fraksiyonu gibi durumlarda da kullanılabileceğini ifade ediyor.
Sağlıkçıların konuyla ilgili neler düşündüklerini gösteren MedpageToday’de ve Medscape’te paylaşılmış bazı yorumları verelim:
Sok-Ja Janket, Diş Hekimi/Halk Sağlığı
Bir beslenme epidemiyolojisi uzmanı olarak Omega-3’ün, kalp rahatsızlığı bulgusu olmayan insanlar için primer korumada yararlı olduğunu düşünüyorum. Eminim Amerikan Kalp Birliği, Omega-3’ün sekonder korumada faydaları ile ilgili kanıtlara sahiptir. AHA sekonder önleme için kanıtlara sahiptir, fakat eğitimimin verdiği kadarıyla kardiyovasküler risk faktörlerinin güçlü olduğu kişilerde Omega-3’ün etkileri zayıf kalıyor. Omega-3 teorik olarak kan akışını iyileştirir, bu da KVH'yi önlemeye yardımcı olur. Ancak, sigara, diyabet veya önceki KVH olayları gibi kan viskozitesini artıran ek güçlü risk faktörleri varsa, Omega-3'ün yararı ortadan kalkabilir. Obez olmayan, diyabetik olmayan ve sigara içmeyen bazı özel gruplarda Omega-3’ün yardımcı olacağını düşünüyorum.
KGB
Omega-3 vitaminleri ile kalp arasında yapısal bir fonksiyon ilişkisi mevcut değildir. Memelilerin uzun zincirli Omega-3 yağları sinir hücreleri arasındaki sinapsda özellikle de retina ve beyinde yoğunlaşır. Buradan da, Omega-3 vitaminlerinin görme ve beyin fonksiyonları için uygun olduğu sonucunu çıkarabiliriz.
Kalp hastalığı, kalsiyum birikimi, elastikliğin kaybı ve kalsiyumun kalpteki kan dolaşımını engellemesi gibi sebeplerle ortaya çıkar. Kalsiyum birikimi, K2 ile aktive olan MGP (Matrix GLA Protein) ile engellenir. Batı kültürlerinin çoğunda K2 vitamini eksikliği vardır. K2 takviyeleri, sıçan çalışmalarında ve insan klinik deneylerinde kalp hastalıklarını önlemiş ve tersine çevirmiştir.
Dr. Matt Janik
Kullanmaya ikna edici nitelikte bir veri hiçbir zaman olmadı. Kulaktan dolma bilgileri ve kültürel trendleri bırakıp bilime sıkı sıkıya sarılma zamanı. Omega-3 takviyelerinin devri bitti!
Dr. MJ
Omega-3 yağ asitleri; tiamin, niasin, riboflavin, pantotenik asit gibi B vitamini eksikliği olan insanlarda herhangi bir olumlu etki göstermez. Çalışmadaki bilimsel metotta ise bir seferde bir parametrenin değiştirildiği söyleniyor ancak bu yaklaşım beslenme için geçerli değildir. Düzgün beslenen bir insanı, ucuz işlenmiş karbonhidratlarda yaşayan bir kişiyle karşılaştırırsanız, sağlık açısından dramatik bir farklılıkları bulunduğunu göreceksiniz. Gerekli besin maddelerinin önemini zayıflatarak sağlık masraflarını arttırıp milletimizi iflas ettiriyoruz. Sağlık masrafları ulusal borcun yükünü oldukça arttırıyor. Halka sağlıkları hakkında bilmeleri gerekenleri anlatmayı ne zaman öğreneceğiz. Sağlık değerlidir. Hastalık, özellikle iş gücümüze zarar verir ve mali yıkıma neden olur.
Dr. Jose Raymond Herrera, Endokrinoloji/Metabolizma
Omega-3 folik asitlerin kardiyovasküler hastalıkların tedavisi olmadığı açıkça ortada. Burada genel olarak sağlığa etkilerinin nasıl olduğuna bakmak lazım. Bir endokrinolog olarak kardiyovasküler resme sadece iyi ve kötü kolestrol açısıyla bakmıyorum, burada daha büyük bir tablo görmek lazım. Elbette daha sağlıklı bir beyin, kalbin de daha sağlıklı olmasına katkıda bulunacaktır.
Dr. Victor Kantariya, Aile Hekimi
Omega-3 folik asitlerinin kardiyovasküler hastalığa bir faydası yok ve Omega-3 folik asitleri tüketiminin tip-2 diyabet riskini arttırdığı ile ilgili çalışmalar bulunuyor. bknz. “Association between Omega-3 fatty acids consumption and the risk of type 2 diabetes; A meta-analysis of cohort studies" Journal of Diabetes Investigation July 2017.
Brenda Valentine, Lisanslı Hemşire
Birkaç yıl önce bir kardiyologa gitmiştim. Bana çok miktarda balık yağı tüketmemi önermişti. Ben de dediğini yaparak her gün 8000 IU kadar balık yağı aldım. Ayrıca, mümkün olduğunca karides, somon balığı, dilbalığı ve diğer deniz ürünlerini de tükettim. Şimdi ise çoğuna alerjim gelişti ve yiyemiyorum. Tecrübemden yola çıkarak cevabın Omega-3’te olmadığını düşünüyorum.
