Diş teknisyenlerinin iş yükü arttı

Kullanılan kimyasalların slikozis ve diş protez pnömokonyozu gibi rahatsızlıklara yol açtığını öne süren kamuda görevli teknisyenler, işlemlerde gelişen teknolojinin kullanılmasını gerekçe gösteren Bakanlığın kararına itiraz ediyor.

-Süreler 2010'da belirlenmişti-

Sağlık Bakanlığı, 2010 yılında ağız ve diş sağlığı hizmeti sunulan birimlerde yapılan 10 iş kalemi ve bunların yapım sürelerinin belirlenmesi için 3 ağız ve diş sağlığı merkezi ile 2 özel diş laboratuvarında çalışma yürütmüş, diş protez teknisyenlerinin yapması gereken asgari günlük işleri belirlemişti.

Bakanlıkça yapılan düzenlemeyle ağız ve diş sağlığı hizmeti verilen birimlerde görevli diş protez teknisyenlerinin iş miktarı 2 iş günü/3 parça, 22 iş günü/33 parça, 22 iş günü/22 tamir olarak belirlenmişti. Ayrıca diş protezindeki her işlemin süresi ayrı ayrı tespit edilmişti.

-Sürelerde revizyon-

Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı İsmail Demirtaş tarafından yayınlanan genelgeyle bu süreler, dolayısıyla da günlük iş miktarı yeniden tespit edildi.

Genelgede, ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan sağlık tesislerinde yapılan işlemlerin çeşitlilik arz etmesi, gelişen teknolojinin birimlerde hızla kullanılmaya başlanması sebebiyle bu işlemlerin tamamlama sürelerinin daha da kısaldığı, bu sebeple sürelerin yeniden değerlendirilmesi gereği ortaya çıktığı belirtildi.

Bakan onayı ile kurulan komisyonun çalışmaları sonucu, diş protez teknisyenlerinin yaptığı her bir kalem iş için belirlenen ortalama süreler revize edildi.

Genelgede bundan sonra iş üretiminde belirlenen yeni sürelerin dikkate alınacağı bildirildi.

-Revize edilen süreler-

Yeni düzenlemeyle tek çene tam protez işleminin süresi 372 dakikadan 122 dakikaya, tek çene bölümlü protez işlemi 329 dakikadan 102 dakikaya, immediat protez işlemi 320 dakikadan 102 dakikaya, rebezaj işlemi 204 dakikadan 116 dakikaya, proteze yumuşak astar uygulama 179 dakikadan 77 dakikaya, besleme işlemi 194 dakikadan 77 dakikaya, tamir 95 dakikadan 39 dakikaya, kroşe ilavesi 89 dakikadan 42 dakikaya, diş ilavesi ise 68 dakikadan 28 dakikaya indirildi.

-Çalışanlardan itiraz geldi-

Kamuda Çalışan Diş Protez Teknisyenleri Derneği Başkanı Ayten Akay, yeni düzenlemeyi AA muhabirine değerlendirdi.

İş sürelerinin belirlenmesine yönelik 2010 yılındaki düzenlemenin derneğin girişimleriyle yürürlüğe sokulduğunu ifade eden Akay, o dönemde kot taşlama işçileriyle gündeme gelen slikozis hastalığına diş protez teknisyenlerinin de maruz kalması nedeniyle işlem süreleriyle ilgili tespit yapıldığını anlattı.

Diş protez teknisyenlerinde aynı zamanda "diş protez pnömokonyozu" adı verilen hastalığın da sıklıkla ortaya çıkması nedeniyle işlem sürelerinin makul düzeye çekildiğini ifade eden Akay, yeni düzenlemeyle bir diş protez teknisyeninin 3 yıl önce yapması gereken günlük iş miktarının 4 katına çıkarıldığını öne sürdü.

İşlemlerde hala eski teknolojinin kullanıldığını, bu nedenle sürelerin değiştirilmemesi gerektiğini öne süren Akay, "Ağız ve diş sağlığı merkezlerinde işlemlerin büyük bölümü hizmet alımıyla yapıldığı için yeterli iş üretiliyor. Dolayısıyla hizmetin aksaması gibi bir durum söz konusu değil" görüşünü dile getirdi.

Diş protez teknisyenlerinin maruz kaldığı slikozis ve "diş protez pnömokonyozu" hastalığının işlemler sırasında kullanılan kimyasallar ve havalandırmanın yetersizliğinden kaynaklandığını belirten Akay, bu konuda yapılmış bilimsel çalışmalar da bulunduğunu söyledi.

-Slikozis ve "diş protez pnömokonyozu"-

Türkiye'de birkaç yıl önce kot taşlama işçileriyle gündeme gelen silikozis, maden, dökümhane, tünel ve yol yapımı işlerinde, seramik gibi iş kollarında çalışan işçilerin silika tozuna (granit taş-kum tozu) maruz kalmasıyla ortaya çıkıyor.

Sağlık Bakanlığı, 2010 yılında kot taşlamada püskürtme işleminde kullanılan kum, silis tozu veya silika kristalleri içeren herhangi bir madde kullanılması yasaklanmıştı.

"Diş protez pnömokonyozu" ile ilgili Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı ve Patoloji Anabilim Dalı ile Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nce yürütülen araştırmalar bulunuyor.

Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi'nin araştırmasında, diş teknisyenlerinde silikozis ve ekstrensek alerjik alveloit gibi solunumsal problemler gelişebileceğinin 1939'dan beri bilindiği ifade edildi.

Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nce 120 diş teknisyeni üzerinde yürütülen çalışmada ise pnömokonyoz görülme sıklığı yüzde 31 olarak bulundu.

Araştırmada, maruziyet yılının artması, 20 yıl ve üzeri maruziyet, küçük yaşta işe başlama, genel ve koruyucu önlem kullanılmamasının pnömokonyoz riskini artıran faktörler olduğu belirtildi.