Restoran menülerine 'alerjen madde' ayarı geliyor

Türkiye, AB'ye uyum sürecinde gıda güvenliği anlamında birçok yeniliğe gidiyor. 2010 yılında yayımlanan 5996 sayılı "Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu" kapsamında 100'ün üzerinde düzenleme gerçekleştirildi.

AA muhabirinin edindiği bilgilere göre, oluşturulan mevzuatlar AB'deki uygulamalara bire bir uyumlu olarak gerçekleştiriliyor. AB Gıda Güvenliği konusunda yeni önlemlere ilişkin bir düzenleme daha getirdi. 13 Aralık 2016 tarihine kadar süre verilen bu düzenlemelerin bir kısmı Türkiye'de zaten hayata geçmiş durumda, bir kısmına benzer düzenlemeler de kapıda bekliyor.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca etiketlere besin değerlerinin yazılması zorunluluğuna ilişkin bir çalışma yürütülüyor. Tamamlanmak üzere olan çalışma 2015 yılının başında ilgili kurumların görüşüne açılacak. Düzenleme sayesinde tüketiciler, gıda içerisindeki protein, yağ ve karbonhidrat değerlerinin ne kadar olduğunu etiketlerden öğrenebilecek.

Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nde alerjen bileşenler veya alerjen işlem yardımcılarının hazır ambalajlı ürünlerde bildirim zorunluluğu getirildi. Gluten, soya, süt ürünleri, yumurta, hardal, susam, kükürt dioksit gibi 14 madde hazır ambalajlı ürünlerde belirgin bir şekilde yazılıyor. Kesimhanelerde kesimi yapılacak hayvanlar için gıda kimlik bilgisi istenecek. Bu bilgiler olmadığı zaman kesim yapılmayacak, gerekirse imha edilecek.

Bakanlık bunun yanısıra alerjen maddelerin sadece hazır ambalajlı ürünlerin etiketinde değil, toplu tüketimin olduğu cafe ve restoranlarda sunulan gıdalarda da alerjen maddelerin yer alması durumunda menülere uyarılar eklenecek.

- "Gıda kimlik bilgisi" konusu genişletiliyor

Bununla birlikte bakanlık "gıda kimlik bilgisi" konusunu da genişletiyor. Bu çalışma da 2015'in sonunda yürürlüğe girecek. Kesimhanelerde kesimi yapılacak hayvanlar için gıda kimlik bilgisi istenecek. Bu hayvana hangi aşılar uygulandı, hangi veteriner kontrol etti, hayvanda hastalık olup olmadığı gibi bilgiler kesimhaneye sunulacak. Bu bilgiler olmadığı zaman kesim yapılmayacak, gerekirse imha edilecek.

-AB'de gıda güvenliği konusunda yeni önlemler

AB'nin gıda güvenliği konusunda yayımladığı yeni önlemlerden bazıları şöyle:

"- Gıda etiketlerindeki bilgiler genişletilecek, paketlenmiş gıda etiketlerine alerjen maddeler bulunması halinde açık şekilde yazılacak.

- Paketlenmeden satılan yiyeceklerde de örneğin restoranlarda sunulan yiyeceklerde alerjen olması durumunda bilgi verilmesi zorunlu olacak.

- Et ürünlerinin paketlerinde ürünlerin nereden sağlandığı bilgisinin yer alması zorunlu olacak.

- İçeriğinde nanoteknoloji ile üretilen maddeler olması durumunda bu maddelerin belirtilmesi zorunlu olacak.

- Rafine edilmiş yağların ne tür bilgilerden elde edildiğinin bilgisi etiketlerde yer alacak.

- Bu etiketlendirme kuralları online, uzaktan ve normal satışların hepsinde geçerli olacak.

- Tüketicileri yanlış yönlendirici uygulamaların engellenmesi çalışmaları güçlendirilecek."

-AB'nin gıda güvenliğinde yeni açılım

Ankara Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nevzat Artık, AA muhabirine yaptığı açıklamada, AB'nin gıda güvenliğinde tüketici için gerçekleştirdiği yeni açılımın Türk gıda mevzuatına uygun olduğunu söyledi.

Artık, Türk Gıda Kodeksi (TGK) Etiketleme Yönetmeliği ile son tüketiciye ve toplu tüketim yerlerine arz edilen gıdaların genel ve belirli özel etiketleme kurallarını, beslenme yönünden etiketleme kurallarını, tanıtımı ve reklamına ilişkin belirli kuralları ve gıdalardaki beslenme ve sağlık beyanlarına ilişkin kuralları belirlediğini hatırlattı.

Prof. Dr. Artık, AB'nin gıda güvenliği konusundaki değişiklik yapılan önlemleri ve bu konuların Türkiye mevzuatındaki yerine ilişkin şu karşılaştırmaları yaptı:

"Ambalajlardaki bilgilerin harf boyutları ile ilgili hüküm zaten TGK'de yer almaktadır. 'Gıda içeriğindeki alerji yapabilecek gıda bileşenleri yazılmak zorunda' önlemi, Türkiye'de TGK Etiketleme Yönetmeliğinde allerjen bileşikler zaten tanımlanmıştır. 'Gıdalardan balık, dana eti veya kuzu eti' gibi etlerin çeşidinin yazılması', 'Et gibi ürünlerde dondurulma tarihinin yazılması' önlemleri TGK'de zaten mevcuttur. Raf ömrü ve firmaca tavsiye edilen raf ömrü etikette yazılmaktadır. TGK'de herhangi bir değişiklik yapılmasına gerek yoktur. 'Tüm ürünlerin protein değeri yazılacaktır' hususu TGK'de bu 100 gram gıdada bulunan protein, karbonhidrat ve yağ düzeyi ile enerji değeri kcal/kJ olarak verilmektedir. Mevzuat yeni değişiklikle uyumludur. 'Gıda maddelerindeki yağların çeşidinin yazılması' konusu TGK de yer almaktadır. 'Balık tutulma tarihi ve hayvanın kesilme tarihi yazılması' önlemi de TGK'ye ilave edilebilir."

Söz konusu AB mevzuatındaki 'Gıdalardaki nano maddeler parantez içinde belirtilmelidir' düzenlemesine ilişkin de bilgi veren Artık, nano maddelerin, insan sağlığına olumlu etkileri olduğu bilinen çeşitli biyoaktif maddelerin nanoteknoloji yardımıyla nanokapsüller haline getirilmesi olduğunu ifade etti.

''Nanokapsülasyon tekniği ile üretilen gıda bileşenleri parantez içinde TGK'de belirtilebilir" diyen Artık, AB'de yeni uygulama olarak gösterilen ve gıda etiketinde belirtilen hususların büyük kısmının TGK Etiketleme Yönetmeliği'nde zaten mevcut olduğunu, Türkiye'nin bu açıdan AB mevzuatına uyumlu mevzuata sahip olduğunu vurguladı.