Romatizmal hastalıklar, sanılanın aksine, çocuklar arasında çok yaygın ve bu rahatsızlıklar sadece diz ve bacakta değil pek çok organ sistemini etkileyebilmektedirler. Çocuklarda görülen romatizmal hastalıklar arasında örneğin ateşle birlikte kalp damarlarını tutan, sadece kasları ve cildi tutan veya barsak damarlarını ve böbrekleri tutan romatizmal hastalıklar da vardır, yani bu hastalıkların ortaya çıkan bulguları geniş bir yelpazede kendini göstermektedir. Bunların yanında Türkiye’de çok sık olan akraba evlilikleri nedeniyle de görülen hastalıklar var. Ayrıca bir kalıtsal romatizmal hastalık olan ailevi Akdeniz Ateşi de ülkemizde çok sık görülmektedir. Bu hastalıkların tıp fakülteleri müfredatında bazen ihmal edilebildiğini ancak kesinlikle eğitim programda yer alması gerektiğini belirten Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Romatoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Seza Özen, romatizmal hastalıkların doğru tanı ve tedaviyle iyileşebileceğini vurguladı.
Yaz dönemi romatizma hastası çocuklar için fırsat
Romatizmal hastalıklara sahip çocukların hareketlerinin kısıtlanması gerektiği algısının yanlış olduğunu belirten Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Romatoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Seza Özen şunları söyledi: “Yaz döneminde çocuklar daha hareketli olur. Eskiden romatizmalı çocukların hareketleri kısıtlanmaya çalışılırdı ancak bu çok yanlış. Yazın, aksine romatizmalı çocukların daha çok hareket etmesini, özellikle de bol bol yüzmelerini istiyoruz. Ancak bunları yaparken çocukların güneşe doğrudan maruz kalmamalarına dikkat edilmeli. Çocuklar güneş ışınlarının zararlı etkilerinden yüksek faktörlü güneş kremleri ve geniş kenarlı şapkalarla korunmalı. Ayrıca lupus diye isimlendirdiğimiz bazı romatizmal hastalıklarda güneş ışıkları hastalık için tehlikeli olduğundan bu çocukların güneş ışınlarında özellikle iyi korunmaları gereklidir”
Eklemdeki ağrılara dikkat edilmeli, büyüme ağrısı ile karıştırılmamalı
Ailelerin bazen çocuklarının ağrılarını fark ettiğini ama büyüme çağında olmalarına bağladıklarını belirten Prof. Dr. Seza Özen, romatizma ağrısının ayırt edilmesi konusunda şunları söyledi: “Ayırt etmede ağrının yeri önemli. Genelde büyüme ağrıları kemikte, romatizmal ağrılar eklemde olur. Eğer ağrı eklemdeyse, harekette sıkıntı yaratıyorsa veya şişlik var ise mutlaka romatoloji uzmanlarının görmesi gerekir. Büyüme ağrıları çok sık bir bulgudur ama onu da mutlaka bir çocuk doktorunun görmesini isteriz. Çünkü büyüme ağrısı denilip sonradan başka üzücü tanı çıkan birçok çocuk ile de karşılaşıyoruz. Onun için bir çocuğun ağrısı sürüyorsa doktora başvurmasını isteriz.”
Teşhiste veya tedavide gecikme kalıcı sakatlıklara neden olabilir
Erken teşhis ve tedavinin önemine dikkat çeken Prof. Dr. Seza Özen şöyle konuştu: “Çocukluk romatizması zamanında tedavi edilmezse, eklemlerde kalıcı hasara ve kötürümlüğe neden olabilir ve zamanla çocuğun yaşamını tehdit edebilir. Tedavi ve teşhisin gecikmesi durumunda çocuğu bekleyen tehlikeler romatizmanın cinsine göre değişir. Örneğin ailevi Akdeniz Ateşi tedavi edilmezse böbrek yetmezliğine neden olabilir. 18 yaş altı romatizmalı çocukların tedavi giderleri SGK tarafından karşılandığı için romatizma hastaları maddi anlamda bir sıkıntıyla karşılaşmıyor. Yapılması gereken, doğru tanı için bir çocuk romatoloji uzmanına başvurmak ve yanlış tedavilerle vakit kaybetmeden en kısa sürede etkin tedaviye başlamaktır.”
