Sezaryen mi normal doğum mu?

Uzmanlar, 'sezaryen mi, normal doğum mu?' sorusunu, "Eğer bir komplikasyon yoksa; normal doğum tercih edilmesi gereken ilk seçenektir" diye yanıtlıyor. Oysa yapılan istatistik çalışmalar, Türkiye'de büyük merkezlerde yapılan doğumların yüzde 80-90'ının sezaryenle gerçekleştiğini gösteriyor

Yapılan istatistikler, ABD'de bütün doğumların yüzde 30'unun, İngiltere'de yüzde 20-25'inin, İskandinav ülkelerinde ise yüzde 15-20'sinin sezaryenle gerçekleştirildiğini gösteriyor. Bizde ise durum biraz daha vahim. Özellikle büyük özel merkezlerde doğumların yüzde 80-90'a yakını çeşitli nedenlerden dolayı sezaryenle yapılıyor. Peki olması gereken nedir? Sezaryen mi, normal doğum mu? Anadolu Sağlık Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Başkanı Prof. Dr. Aydın Arıcı ve Op. Dr. İbrahim Sözen doğum yöntemlerini değerlendirdi:

* Sizce doğumda ilk seçenek ne olmalı?
Eğer bir komplikasyon yoksa, normal doğum tercih edilmesi gereken birinci seçenek olmalıdır. Adı üzerinde doğal olanı, doğrusu bu. Doğumdan önce anneye ve bebeğe ait sezaryeni gerektiren durumlar söz konusu değilse, her doğumun normal doğum olarak planlanması gerekli.

* Doğum yöntemi kararı ne zaman verilmeli?
Doğum sırasında gelişecek olaylar, doğumun normal mi devam edeceğini yoksa sezaryene mi yönlendirileceğini ortaya koyar. Doğum sırasında bu doğumun normal yoldan gerçekleşmeyeceğini gördüğümüzde; anne ve bebeği zorlamaya tabi ki gerek yok. Her normal başlayan doğum, normal devam etmeyebilir.

* Ne zaman sezaryen?
Daha doğum gerçekleşmeden anneyi sezaryene götüren sebeplerin başında; bebeğin pozisyonu gelir. Bebeğin, popo pozisyonu ile doğum yoluna girmesi sezaryenle doğum nedenleri arasında gösterilir. Bu çok sık görülmemekle birlikte sezaryenin tercih edilmesi gerektiği bir durumdur. Biz bunlara 'makat gelen bebekler' diyoruz. Eskiden bu bebekleri de normal doğuma alıyorduk. Ancak 2000'lerin başındaki yayınlarda, 'makat gelen bebeklere' sezaryen yapıldığında, normal doğumla doğurtulmalarına oranla daha başarılı sağlık sonuçları ortaya çıktı. Bu bebeklerde yapılan normal doğumların bazılarında popo ve vücut çıktıktan sonra, baş sıkışabiliyor ve vajen içinde uzun süre kalabiliyor. Böyle durumlarda yeterli oksijenlenme olmuyor ve bebeklerde ileriye dönük nörolojik problemler meydana gelebiliyor. Tabii bu kural değil, istisna, ama artık küçük de olsa risk almıyoruz.

* Bebek kiloluysa sezaryen şart mı?
Tahmini doğum ağırlığı 4 bin 500 gram ve üstü bebeklerde de normal doğum zorlaşır. Baş çıkar, omuzlar takılabilir. Ancak yine de, hangi yöntemin uygulanacağını aslında doğum eyleminin kendisi gösterir. Çok iri bir bebek, çok iyi bir pelvise (çatıya) sahip olan bir kadından çıkabilir ya da bunun tam tersi de olabilir. Küçük veya ortalama sayabileceğimiz bir bebek, 1.55 cm. boyunda tıknaz bir hanımdan çıkmayabilir. Bunun gerçek testi doğum eyleminin kendisidir.

* Bebeğin boynuna kordon dolanması gibi risklerden kurtulmak için sezaryen daha emniyetli değil mi?
Bebeğin boynuna kordon dolanması anormal bir olay değildir, birçok bebek normal doğum sırasında kordon dolanmış olarak doğurtulmaktadır. Bu da sezaryen nedeni olamaz.

* Doğum korkusu çeken anne sezaryen mi yapmalı?
Hayır; doğum korkusu nedeniyle sezaryen kararı alınamaz. Yapılan araştırmalar sezaryenle doğum yapan kadınlarda annelik depresyonunun daha fazla olduğunu gösteriyor. Bu yüzden kadın hamilelik sırasında, psikolojik destek alarak bu korkudan kurtulabilir.

* Doğum sancısı çekmek yerine sezaryen en iyi yol değil mi?
Bütün anne adaylarının kabusu olan doğum ağrısı, başlı başına bir stres kaynağıdır. Tüm bunlar, anne adayının hayatındaki en önemli süreçte mutsuz olmasına neden oluyor. Oysa epidural anestezi ile anne adayı ağrıyı algılamadan doğumun bütün süreçlerini izleyerek bebeğine kavuşuyor. Epidural anestezi, rahim ağzı 3-4 cm açıldıktan sonra, hastanın bel bölgesinden yapılıyor. Lokal anestezi yaklaşık 20-30 dakika içinde etkisini gösteriyor. Bilinçli ellerde yapıldığında genel anesteziye oranla daha az riski olan epidural anestezi yaygınlaşırsa; doğum ağrısı nedeniyle sezaryene yönelen anne adaylarının sayısında da önemli azalma olur.

Sezaryenin Avantajları

* Sezaryende planlı doğum mümkün, normal doğumda belirsiz. Böylece annenin gebeliğini takip eden doktor tarafından doğurtulması daha olası, geceyarısı veya tatil günlerinde ani sürprizler daha az olur.

* Sezaryen 30 dakika sürüyor, normal doğum ise 10 saati buluyor.

* Sezaryen epidural veya genel anestezi nedeniyle ağrısız, normal doğumda ise epidural anestezinin başlatıldığı 3-4 cm'lik rahimağzı açıklığa kadar olan bölümü bir miktar ağrılı olur.

* Sezaryende vajen kesisi yok, normal doğumda ise bu bir olasılık.

* Sezaryenden sonra ilerde idrar kaçırma ve genital organ sarkması riski daha az. Normal doğumda bu risk artarken, kadınlar daha sonra vajinal estetik yaptırma ihtiyacı duyabiliyor.

Normal Doğumun Avantajları

* Normal doğum doğal ve fizyolojik bir süreç, sezaryen ise gerektiğinde kullanılabilecek bir ameliyat.

* Normal doğumdan hemen sonra bebek ile doğrudan tensel ve duygusal iletişim mümkün, sezaryende bu ilişki daha geçe erteleniyor.

* Normal doğumdan sonra normal yaşama ve aktiviyeye geçiş çok hızlı ve erken, sezaryenden sonra bu süreç biraz daha geç.

* Normal doğumda annenin kanama, enfeksiyon, organ ve doku hasarı, pıhtı oluşumu riski sezaryenden daha az.

* Normal doğum hem kişisel hem de genel sağlık bütçesi için sezaryenden daha ekonomik.

Hasta Doktorunu Bilmek İstiyor

Anne adaylarını sezaryene yönelten nedenlerden birinin de, doğum zamanının, yerinin, doktorun planlanmış olması olduğunu söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Ebru Füsun Akbay ise, normal doğum zamanın belli olmadığını dile getirerek şunları söylüyor: "Normal doğum yapmak isteyenler, doğum mesai saatleri dışında gerçekleşirse doğumu bizim yaptıracağımızdan emin olmak istiyorlar. Anne adayı rahat olabilmek için elbette, doğumunu da kendisini takip eden kadın doğum uzmanının yapmasını istiyor. Anadolu Sağlık Merkezi'nde, eğer yurtdışında ya da şehir dışında değilse, doğum ne zaman gerçekleşirse gerçekleşsin, kendi doktoru doğumu yaptırır. Ancak herhangi bir aksiliğe karşı da, doğumu yaptırabilecek diğer uzman arkadaşlarla anne adayını tanıştırır, son vizitlere onların da katılmasını sağlarız. Böylece normal doğum yapacak anne adayları kendilerini bu yönden güven içinde hissederler." Dr. Akbay, anne adaylarının ilk muayenelerinde oldukça heyecanlı olduklarını dile getirerek, doktorlarına hemen 'Ben normal doğum mu yapacağım yoksa sezaryen mi?' sorusunu yönelttiklerini söylüyor. Bu soru ile sıklıkla karşılaştığını belirten Dr. Ebru Füsun Akbay, "Oysa belirli endikasyonlar doğrultusunda, belli durumlar dışında doğum anına kadar doğum yöntemine karar vermek mümkün değil. Doğumun sezaryen mi, normal doğum mu olacağını kestirmek biraz zor" diyor.


Yanlışlar ve doğrular

YANLIŞ
Doğum kontrol hapları tüylenmeye neden olur.
DOĞRU
Doğum kontrol hapları tüylenmenin tedavisinde kullanılır.

YANLIŞ
Göz tansiyonu şiddetli baş ağrısı, göz kızarıklığı gibi belirgin bulgularla ortaya çıkar.
DOĞRU
Göz tansiyonu, hiçbir belirti vermeden yavaş yavaş kalıcı görme kaybı yapabilen sinsi bir hastalıktır. Kalıcı görme kaybı nedeni olan bu hastalığın tanısı, rutin göz kontrolleri sırasında olur.

YANLIŞ
Siz uyurken beyniniz de dinlenir.
DOĞRU
Uykuda bedeniniz dinlenir, beyniniz değil. Uyku esnasındaki aktif bir beyin bizi bir sonraki gün için tetikte ve işlevsel olmaya hazırlar.

YANLIŞ
Ekmek kızartılınca kalorisi azalır.
DOĞRU
Ekmeği kızartmak veya kurutarak gevrek haline getirmek kalorisini azaltmaz, içerdiği B grubu vitaminlerinin azalmasına neden olur. Ekmeğin kızartılması, içerdiği suyun da buharlaşmasına neden olur.

YANLIŞ
Süt ne kadar çok kaynatılırsa o kadar çok mikrop ölür.
DOĞRU
Sütü aşırı kaynatmak, içindeki vitaminlerin azaltır. Bu nedenle pastörize veya sterilize olmayan sütü kaynatırken, kabardıktan sonra 4-5 dakika daha sürekli karıştırılmalı ve hemen soğutmalısınız.

Sabah