Adli Tıp uzmanlarından hekimler için işkence rehberi

Adli Tıp Uzmanları Derneği, hekimler için işkence tanıma ve değerlendirme rehberi hazırladı.

Rehberde, elektrik ve ısı ile yapılan işkenceden kafaya torba geçirerek havasız bırakma ve falakaya yatırma sonucunda nasıl belirtiler görüleceği anlatılıyor.

‘İşkence ve İnsan Hakları İhlallerinin Değerlendirilmesinde Hekimler İçin El Kitabı’ adıyla hazırlanan 48 sayfalık rehberde işkencenin tanımı ve tarifi yapıldıktan sonra muayene için getirilen kişilerde yapılacak fizikî ve ruhsal muayenenin usulü izah ediliyor. Fiziki ve ruhsal işkenceye uğrayan kişilerde erken dönemde ve geç dönemde görülen belirtiler anlatılıyor. Kitapçıkta İstanbul Protokolü’nden alınan ‘İnsanlık dışı aşağılayıcı muamele veya cezaların etkili biçimde soruşturulması ve belgelendirilmesi için el kılavuzu’ bölümünde ise muayene sonucu işkencenin nasıl anlaşılacağı tarif ediliyor. Kitapçıkta muayene ortamının aydınlık ve yeterli tıbbî donanıma sahip olması istenirken fizikî ve ruhsal muayenede izlenecek yol hakkında bilgi veriliyor. Elektrik verme, sigara ya da sıcak uygulamalarda vücutta kalabilecek izler tarif edildikten sonra raporun nasıl tutulacağı hakkında bilgi veriliyor.

Kitapçıkta neler var?

Kitapçıkta işkence belirtileri şu şekilde dile getiriliyor

Elektrik ve ısı uygulaması: 1-3 milimetre çapında kırmızı kahverengi dairesel bir elektrik yanığı izi, ağrı, dil, dişeti ve dudaklarda ısırıklara bağlı skarlar, kas ağrısı, omuz çıkığı.

Havasız bırakma: Ciltte peteşi, yüzde konjesyon, kulaklarda kanama, boyunda abrazyon, akut solunum sistemi sorunları. Geç dönemde ise kronik solunum sistemi sorunları görülür.

Kaba dayak: Kaba dayağın uygulandığı her bölge için ayrı belirtiler yer alıyor. Mesela kemiklerde çatlak ve kırık, gözde retinal kanama ve görme kaybı, kulak burun boğaz muayenesinde işitme kaybı, burun kanaması, diş kırığı gibi.

Falaka: Yürüme güçlüğü, ayak tabanında gerginlik, şişlik, sıyrık, plantar aponevrozda hassasiyet, tendon yırtıkları. 6 hafta sonrasında cilt yumuşak doku, yürüme güçlüğü, ayak tabanında gerginlik.

Askı pozisyonel işkence: Çapraz, kasap, ters kasap, Filistin askısı, papağan, muz tüneği, ayakta, çömelmiş vaziyette ve kafeste tutma gibi değişik pozisyon işkenceleri bulunuyor. Pozisyonel işkencenin tespitinde erken dönem muayenesinde yumuşak dokuda ağrı, hareket kısıtlılığı, şişlik, hissizlik, yanma, kas zayıflığı, kas hasarı, omuz eklem bağlarında yırtık. Geç dönem muayenesinde sırtta, ellerde ve boyunda ağrı, hareket kısıtlılığı, duyularda azalma gibi belirtiler görülür.


Zaman