MEDİMAGAZİN'in sorularını yanıtlayan Profesör Doktor Tunç Ovalı, vitreoretinal cerrahiyle alakalı bilgiler paylaştı, son yıllardaki gelişmeleri anlattı.
Vitreoretinal cerrahiyle ilgili son yıllarda ne gibi gelişmeler oldu?
Vitreoretinal cerrahinin gelişimi son derece hızlı oldu ve bugün tedavisi çok zor görünen hastalıkların tedavisinde büyük oranda yüz güldürücü sonuçlar vermeye başladı. Endikasyon alanının genişlemesinin yanında, komplikasyon oranı azaldı, ortalama cerrahi süresi kısaldı. Böylelikle vitreoretinal cerrahi, hastalar için ameliyat sonrası dönemde daha az rahatsızlık veren bir girişim biçimine dönüştü. Bunda son yıllarda yaşanan teknolojik gelişmeler oldukça önemli rol oynadı. Yüksek kesi hızına sahip vitrektomların geliştirilmesiyle vitreus traksiyonuna bağlı olası komplikasyonlar büyük ölçüde ortadan kalktı ve hekimler için oldukça güvenli bir cerrahi imkanı sunulmuş oldu.
Yakın gelecekte bizi yeni neler bekliyor?
Vitreoretinal cerrahiye olan ilginin özellikle genç meslektaşlarımız arasında hızla artmakta olduğunu gözlemliyorum. Bunda artan hasta popülasyonu, tanı yöntemlerindeki yenilikler ve cerrahi enstrümantasyonda yaşanan teknolojik gelişmelerin katkısı büyük. Tarihsel olarak baktığımızda yaşanan gelişmeler gerçekten baş döndürücü. 80’li yılların başında ilk çıkan vitrektomların kesi hızları dakikada 600 iken, 2020 yılı itibariyle dual kesi yaparak dakikada 20 bin kesi hızına ulaşan vitrektomların piyasaya çıkmasını bekliyoruz. Vitrektomlardaki yüksek kesi hızı ve dual kesici uç cerrahın komplikasyon riskini azaltarak retinaya daha güvenle yaklaşmasına izin verecektir.
Güvenli cerrahi için cerrahın görüntüsünün iyi olması son derce önemlidir. Son yıllarda Dijital Destekli Vitreoretinal Cerrahi konsepti önemli bir gelişme olarak karşımıza çıkıyor. Yıllardır optik mikroskoplarla yapılan ameliyatlar, yeni 3D dijital görüntüleme sistemleriyle mikroskop okülerinden bağımsız olarak yapılabilmektedir. Görüntünün dijital olarak elde edilmesi ve işlenebilir olması, cerrahi sırasında hekime önemli avantajlar sağlamaktadır. Birçok uluslararası firmanın bu konu üzerine önemli AR-GE yatırımları yaptığını biliyoruz. Yakın gelecekte dijital görüntüleme ve mikroskop sistemlerinin daha da gelişerek cerrahinin başarısını artıracağını, günlük rutininde büyük rahatlık sağlayacağını bekliyoruz.
RetinAcademy kursuyla temel olarak neler hedefleniyor, kimler katılabiliyor?
Vitreoretinal cerrahi yeni başlayacaklar için oldukça uzun ve zorlu bir süreç. Bu cerrahiye ilgi duyan birçok genç meslektaşım, görev yaptıkları yerlerde yeterli gözlem yapma ve bu konu üzerine eğitim alma imkanı bulamayabiliyor. Bu açıdan RetinAcademy hem yapay göz, hem de hayvan gözü laboratuvarı pratik çalışmalarıyla zenginleşen bir kurs programı sunuyor. Kurs, alanlarında çok tecrübeli değerli eğitmen arkadaşlarımla hazırladığımız yarım günlük bir teorik programla başlıyor. Burada amaç Vitreoretinal cerrahiyle ilgili en temel adımları özet bir şekilde paylaşmak. Sonrasında katılımcılar, anlatılan her adımın uygulamalarını eğitmenler eşliğinde pratik yapma fırsatı buluyor.
Birinci kursta toplam 8 istasyon, 8 eğitmen ve 16 katılımcıyla oldukça verimli bir toplantı formatı sunduğumuzu düşünüyorum. Bu alanda istekli uzman göz hekimleri, toplantıyı destekleyen firmaya ulaşarak kontenjan doğrultusunda kursa katılabildi. Eğitmen arkadaşlarımın çabaları kursun başarılı olmasında çok önemliydi. Kendilerine içten teşekkür etmeyi borç bilirim.
Kursun içeriğinde hekimler pratik yapma imkanı buluyor mu?
İki günlük kurs programı büyük ölçüde pratik uygulamalardan oluştu. Her pratik seansında, iki katılımcı daha önce belirlenen istasyon başında, alanında çok tecrübeli bir eğitmenle birebir çalışma fırsatı buldu. Bu seansta pratik yaptığı gibi aklına gelen her türlü soruyu sorma fırsatı da yaratılmış oldu. Bunun genç arkadaşlarım için çok büyük bir şans olduğunu düşünüyorum. Katılımcıların vitrektomi cihazlarını ve cerrahi aletleri yakından inceleyerek doğru kullanım konusunda eğitim görmeleri mümkün oldu. Ayrıca, 3D Dijital Destekli Cerrahi Görüntüleme istasyonu kuruldu ve tüm katılımcılar bu yeni teknolojiyi de deneyimleme fırsatı buldular. Genç meslektaşlarımın katıldıkları bu eğitimden oldukça memnun kaldıklarını gözlemledim. Bu da beni ve diğer eğitmen arkadaşlarımı fazlasıyla mutlu etti.
Kursun sonunda katılımcılar hangi becerilere sahip oluyor?
Baştan sona interaktif şekilde ve pratik uygulama yoğunluklu tasarlanan bu kurs ile katılımcı hekimlerin Vitreoretinal cerrahiye dair temel becerileri edinmesini hedefliyoruz. Daha önce bahsettiğim gibi bu çok zorlu bir süreç ve RetinAcademy kursunun başlangıç için bulunmaz bir fırsat sunduğunu düşünüyorum. Bu cerrahiye ilgi duyan meslektaşlarımın eğitim süreçleri boyunca adım adım ilerleyerek iyi bir cerrah olacaklarından kuşkum yok. Bu süreçte mümkün olduğunca çok cerrahi olgu videosu izleyip, alanında uzman deneyimli hekimlere danışma ve daha ileri cerrahi beceriler için Türk Oftalmoloji Derneği Eğitim Merkezi (TODEM) bünyesinde gerçekleşen Bilgi Aktarım Kurslarına ve Simülatör üzerinde çalışmalara katılarak kendilerini sürekli geliştirmeleri gerektiğine inanıyorum.
