İntraoperatif MR hekimlere kolaylık sağlıyor

Beyin tümörleri ameliyatlarında yeni bir yöntem olan Intraoperatif MR cihazı beyin ameliyatları sırasında MR çekme imkanı verdiği gibi, beyin tümöründe parça kalma olasılığını tamamen ortadan kaldırıyor.

Nilgün Yıldız-Hürriyet

Dünyada az sayıda merkezde var
İlk denemeleri 10 yıl önce başlayan ‘Intraoperatif MR’ bugün dünyada hala sayılı bazı hastanelerde bulunuyor. Beyin ameliyatlarında 1990'ların başında “navigasyon” teknolojisi ortaya çıktı. Bu teknolojide hastanın MR'ı çekilerek navigasyon aletine tanıtılıyor, böylece kafatasına kalem benzeri bir aletle dokunulunca hastanın beynindeki çeşitli bölgeleri görme imkanı sağlanıyor.

Alman Hastanesi’nde bir süre önce kullanılmaya başlanan Intraoperatif MR cihazı navigasyon sistemiyle çalışması ve tümörü tanıma oranı yüzde 100 olması sayesinde hastalar 1 hafta yerine üç günde taburcu olarak kısa sürede iyileşiyor.

Alman Hastanesi Beyin, Omurilik ve Sinir Cerrahisi Bölümü Direktörü Prof. Dr. Talat Kırış, “Ancak bu teknoloji ile kafatası açıldığında içinde bulunan suyun boşalmasıyla beynin çekilen MR'daki görüntüyle aynı olmaktan çıkması dolayısıyla bir miktar risk taşımakta, yine de halen dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır” diyor.

Yanılma payı ortadan kalkıyor
“Intraoperatif MR” ilk olarak Harvard Üniversitesi'nde Peter Black adlı beyin cerrahı öncülüğünde ortaya çıkmış ve “Madem ki bir MR aleti var, biz bunu niye ameliyathaneye almayalım?” düşüncesiyle devreye girmiş. Prof. Dr. Talat Kırış “Eskiden beyin ameliyatları öncesinde tümörün yerinin tespitine yönelik ince hesaplar yapılmaktaydı. Bu nedenle de yanılma payı bulunmaktaydı. Ancak yeni MR teknolojisi yanılma payını tamamen ortadan kaldırırken, tümörün yerinin net olarak tespitini ve kafatasının daha küçük bir bölümü açılmasını sağlıyor” diyor.

Hekimlere kolaylık sağlıyor
‘Intraoperatif MR’ın ameliyat sırasında da kullanılabilmesi beyin cerrahları açısından da çok önemli bir avantaj sağlıyor. Ameliyatta tümörü çıkartamadıysanız çıkartamadınız. Tekrar kapatıp MR çekip, yeniden kafatasını açma diye bir şansınız yok. Çünkü bu tümörlerin bir bölümü aynen beyin gibidir. Hiç farkı yok. Bu yeni teknoloji sayesinde, ameliyat sırasında çektiğiniz MR'la tümörün tamamen çıkarılıp çıkarılamadığını kolayca görebiliyorsunuz. Yani, ameliyat sırasında aynı zamanda operasyonun kontrolünü yapabiliyorsunuz.

Tümöre odaklanıyor
Prof. Dr. Talat Kırış “Beyin tümörlerinin bazıları, beynin dokunulması riskli merkezlerine yakın olabilmektedir. Bunlar zor tümörlerdir. Büyük olmakla birlikte tehlikeli bölgelere yakın bulunmaktadırlar. Onun için ameliyat sırasında birkaç kez MR çekerek tümörü çıkartıyoruz. Önce gerçek zamanlı navigasyon kılavuzluğunda tümöre ulaşıyoruz. Tümörü çıkarmaya başlayıp belli bir aşamada MR çekiyoruz. Kalan tümör miktarını tespit ediyoruz. Yine gerçek zamanlı navigasyonla riskli bölgeleri haritalayabiliyoruz. Bu bölgelere işaret koyup o tehlikeli yerden daha ileriye gitmemeye çalışıyoruz. Böylece oraların hasar görmemesini sağlıyoruz. Bazen bir ameliyat sırasında 4-5 kez MR çekerek en az riskle tümörün tamamını çıkartıyoruz” dedi.

Hasta 3 günde taburcu oluyor
‘Intraoperatif MR’ın tümörü tespit oranını, tümörü tanıyabildiği ölçüde yüzde 100. Bu yöntemle yapılan beyin ameliyatları sonrası hastanın iyileşme süresi de hızlanıyor, normalde 1 hafta olan hastanede kalış süresi 3 güne kadar düşüyor. Alman Hastanesi’nde bugüne kadar gerçekleştirilen çok sayıda operasyonda hiçbir hastada ölüm ya da sakat kalma durumu ortaya çıkmamış..