Cep telefonu mesajları, bebek ölümlerini azalttı

Sağlık alanında başlatılan ilginç bir proje, bebek ölümlerini önemli oranda azalttı. Şanlıurfa İl Sağlık Müdürlüğü, pilot olarak seçtiği Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi'nde doğan bütün bebekleri izlemeye tabi tuttu.

Ailelerin cep telefonu numaralarını alarak periyodik şekilde SMS (cep mesajı) gönderdi. Bebeğin 1 yaşına kadar hastanede yapılması gereken bütün aşı, tahlil ve kontrolleri için anne ve babaları uyardı. İlk doz hepatit aşıları hastanede yapılan bebekler, aşı takvimine dahil edildi. Unutkanlık ve dalgınlık sonucu aşıların ihmalini engellemek amacıyla doğumu takip eden ilk 24 saatte ailelere toplam 3 mesaj gönderildi. Uygulamanın olumlu sonuçları da alınmaya başlandı. Geçen yıl 412 olan bebek ölümü sayısı bu yıl 238'e düştü. Aşı bilincini geliştirmeyi amaçladıklarının altını çizen İl Sağlık Müdürü Halil Nevzat Yetkin, proje sayesinde bebek ölümlerinin en az yaşandığı illerden biri haline geldiklerine dikkat çekti.



Projenin fikir babası ve uygulamasına geçilmesinde en büyük katkıyı yapan Sağlık Müdürü Halil Nevzat Yetkin. Müdürlüğün bütçesinden her ay 250 bin kontör alan Yetkin, hastanede doğum yapan anne ve babanın cep telefonlarına 1 yıl boyunca 12 bilgi mesajı geçilmesini sağladı. Mart ayından itibaren hayata geçirilen projede şimdiye kadar bebek ölümlerine karşı aşı kampanyasında hedef yüzde 95 iken, SMS projesiyle bu hedef yüzde 98'lere çıktı. Halil Nevzat Yetkin, "İlk zamanlar Şanlıurfa'da bu projenin nasıl tutacağı merak ediliyordu. Türkiye'de daha önce böyle bir uygulama yoktu ve nasıl bir sonuç alınacağını biz de bilmiyorduk. Projenin geldiği son noktada aldığımız sonuçlarla Türkiye'de bebek ölümlerinin en az yaşandığı illerden birinin Şanlıurfa olduğunu gördük. Aşı bilincini geliştirmek ve bebek ölümlerinin önüne geçmek için başlattığımız projemizde hedef yüzde 95 idi. Ama bu hedefimizi yüzde 98'lere çıkardık. Yıl sonuna kadar yüzde 100'lere de çıkarabiliriz." dedi.

SMS projesinde şimdiye kadar 20 bin aileye ulaştıklarını anlatan Yetkin, ilk zamanlarda bilgi mesajı geçen ailelerin hastaneyi arayarak mesajın içeriğini ve ne yapması gerektiği konusunda bilgi aldıklarını söyledi. Yetkin, ilk 6 ayı anne sütünün bebeklere verilmesi gerektiği konusunun anne ve babaya gönderilen mesajlarla hatırlatıldığını vurguladı. Bu çalışmanın Hastane Bilgi Yönetim Sistemi'ne (HBYS) entegre edilerek gerçekleştirildiğini kaydeden Yetkin, proje ile hastanelerde doğumun teşvik edileceğini ve hastanede doğum oranlarının da artacağını düşünüyor.

Şanlıurfa'da 2005 yılında Sağlık İl Müdürlüğü tarafından toplam 3 dozda 31 bin 155 bebeğe aşı yapıldı. Aynı yıl içerisinde ise 324 bebek öldü. 2006 yılında da 30 bin bebeğe aşı yapıldı. Bu yılın sonunda 412 bebek öldü. 2007 yılının ilk 10 ayında ise hayata geçirilen SMS projesinde 30 bin bebeğe aşı yapıldı ve şimdiye kadar ölen bebek sayısı 238 oldu.

'Bebeğinizin topuk kanı alınacak lütfen sağlık ocağına getiriniz'

İl Sağlık Müdürlüğü'nün, yeni doğan bebeğin anne ve babasına gönderdiği bazı mesajlar şöyle: 'Sn. (anne-babanın soyadı) 24 Mart doğumlu bebeğinizin aşı günleri sms ile size bildirilecektir. Mesaj almak istemiyorsanız 04144938024/174 numaralı telefonumuzu arayınız.' Böylece mesaj almak istemeyen veya çocuğu vefat eden ailelerin rahatsız edilmemesi düşünülüyor.

'Sn. .... doğum sonrasında bebeğinize sarılık aşısı yapılmadıysa lütfen en yakın sağlık ocağına başvurunuz.' (Her ne kadar hastanelerimizde hepatit aşısı yapılıyor ise de gözden kaçma ihtimali düşünülerek bu mesaj yollanmaktadır.)

'Anne sütü, hastalıklara karşı koruyabilen en değerli besindir. Bebeklerinize, doğumdan sonra hemen başlayarak ilk altı ay boyunca sadece anne sütü veriniz.' Bebek dostu olan ilimizde anne sütü kullanımını teşvik için bu mesajın gerekli olduğu düşünülmüştür.

'Sn. (soyadı) 15 Nisan doğumlu bebeğinizi topuk kanı alınmak üzere en yakın sağlık ocağına getiriniz. Çocuğunuzu zeka geriliğinden koruyunuz.'

Zaman