T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sayı : B.10.0.THG.0.10.00.02/010-07- 40696 05.10.2011
Konu : Protokol
DOSYA
Adalet, İçişleri ve Sağlık Bakanlıklarınca hazırlanan; “Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetim, Dış Koruma Hükümlü ve Tutukluların Sevk ve Nakilleri ile Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Protokol” 19.08.2011 tarihinde imzalanarak yürürlüğe girmiştir. İlgili Bakanlıklar arasında 30.10.2003 tarihinde imzalanmış bulunan “Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevlerindeki Yönetim, Dış Koruma ve Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Protokol” ise yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlüğe konulan yeni Protokolde; “Hükümlü ve Tutukluların Muayene ve Tedavileri” başlıklı Beşinci Bölümde; tutuklu ve hükümlülere verilecek sağlık hizmetlerine ilişkin uygulama usul ve esasları ile sağlık kurumları bünyesinde tutuklu ve hükümlülere hizmet verilecek alanlarda yapılması gereken fiziki düzenlemelere, ayrıca Bakanlığımızca ve dolayısıyla il sağlık müdürlükleri ve hastane yönetimleri tarafından yerine getirilmesi gereken yükümlülüklere ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. Bunlardan öncelikli ve süreli olanlar aşağıda özellikle vurgulanmış olup diğer hususlarla ilgili uygulamalarda da protokol hükümlerine uygun olarak işlem yapılması gerekmektedir.
A- Hastanelerde Yapılması Gereken Fiziki Düzenlemeler
1-Hastanelere muayene ve tedavi için getirilen hükümlüler için, lavabo ve tuvaletin bulunduğu yeterli genişlikte uygun bir bekleme alanı ayrılacaktır.
2-Ceza infaz kurumu müdürlüğü bulunan yerlerdeki hastanelerde firara karşı engellerin bulunduğu muhafazalı muayene odaları oluşturulacak, hükümlü ve tutukluların muayeneleri bu odalarda yapılacaktır.
3-Hastane bünyesinde doğrudan gün ışığı alan, diğer hasta odaları ile aynı şartları taşıyan, erkek, kadın ve gerekli durumlarda çocuk mahkumlar için ayrılmış en az birer odadan müteşekkil, firara karşı gerekli engellerin bulunduğu, hükümlü koğuşu ve servisi oluşturulacaktır. Mahkum koğuş ve servisleri ekte yer alan uyulması gereken özel şartların göz önünde bulundurularak düzenlenecektir.
4-Akıl ve ruh sağlığı hastanelerinin tümünde kadın, erkek ve çocuk mahkumlar için ayrı hükümlü koğuşları en kısa sürede açılacak, mevcut olanların ise kapasitesi artırılacaktır.
5-Hükümlü servislerinde görev alan jandarma ve ceza infaz kurumu personelinin iaşe ve ibatesi ilgili hastane tarafından sağlanacak, hasta hükümlü ve tutuklu hareketliliği yoğun olan hastanelerde bu amaçla uygun mekânlar sağlanacaktır.
6-Hükümlü servisine ait ana giriş kapısının anahtarının dış koruma görevlisi jandarma komutanında, hükümlü koğuşunun kapı anahtarının ise ceza infaz kurumu personelinde bulundurulacak hükümlü servisinin tek oda olması halinde ise bu odanın anahtarı jandarmada bulundurulacaktır.
7-Yeni yapılacak hastanelerde, hükümlü koğuşuna ilişkin fiziki koşullar, kapasitesi ve benzeri bilgiler Bakanlığımız kanalı ile Adalet Bakanlığına bildirilecektir.
B-Tutuklu ve Hükümlülerin Hastanelerde Muayene ve Tedavileri
1-Hastaneye sevki zorunlu görülen hükümlü veya tutukluların muayene ve tedavileri, bulunduğu yer ya da hastanın tıbbi endikasyonunun gerektirdiği tıbbi yeterliliğe haiz en yakın devlet veya üniversite hastanesinin hükümlü koğuşlarında yapılacaktır.
2- Acil veya hayati bir sağlık sorunu bulunanlar dışında, hükümlü ve tutukluların muayene, tetkik, tahlil ve tedavileri mümkün olduğu ölçüde önceden randevu alınarak sağlanacaktır.
3-Jandarma muayene esnasında oda dışında bulunacak doktorun yazılı olarak talep etmesi halinde ise jandarma muayene odasında bulunacaktır. Ancak, hükümlü ve tutukluların muayene esnasında yaptıkları her türlü mevzuata aykırı talepler ilgili sağlık personeli tarafından anında jandarma devriye komutanına bildirilecektir.
4-Hastanelerde tutuklu ve hükümlüler için muhafazalı muayene odaları yapılıncaya kadar jandarma muayene odası içinde bulunacak ve doktorla hasta arasında geçecek konuşmaları duymayacak uzaklıkta koruma tedbiri alacaktır.
3-Hastanelere gönderilen hükümlü ve tutukluların başka yerlerdeki hastanelere sevki sağlık kurulu raporuyla gerçekleştirilecek, acil ve hayati tehlikesi bulunması hâlinde ise varsa biri hastalığın uzmanı olmak üzere iki uzman hekim tarafından verilen ve başhekim tarafından onaylanan ve hastalığın sebebi, tedavinin hangi sebeple bulunduğu hastanede gerçekleşmediği, hastaya nerede ve ne tür tedavinin uygulanması gerektiğini açıkça belirten bir sağlık raporuyla yapılacaktır.
5- Yatırılarak tedavi edilmeleri gereken hükümlü ve tutuklular, o hastanede bunlara tahsis edilen hükümlü koğuşunda yatırılacak ve tedavileri burada yapılacaktır. Hastanede hükümlü koğuşu olmadığı takdirde, jandarma tarafından gerekli güvenlik tedbirleri alınarak oluşturulacak geçici hükümlü koğuşlarında tedavileri tamamlanacaktır.
6-Hükümlü koğuşunda yatırılarak tedavileri yapılan hükümlü ve tutukluların yanında, tedaviyi yapan hekimin raporuyla zorunlu olduğunun bildirilmesi hâlinde, eşi, annesi, babası, kardeşi, çocuğu, bunların olmaması hâlinde Cumhuriyet Başsavcılığının uygun gördüğü bir aile yakını refakatçi olarak bulundurulabilecektir.
7-Annelerinin yanında kalmakta olan çocukların sağlık nedeniyle kurum dışına sevk edilmesi hâlinde, cezaevi tabibi tarafından verilen raporda veya kurumda bulunan en üst amirin onayı ile annesinin kendisine refakati zorunlu görülmüşse refakat ettirilecektir.
8-Sağlık kuruluşlarında yatarak tedavi gören hükümlü ve tutuklular tedaviyi yapan hekimin uygun görmesi ve Cumhuriyet Başsavcılığının izni ile iç güvenlik görevlilerinin nezaretinde ziyaret edilebilecektir.
9-Kampüslerde kurulan semt polikliniklerinde, kampüste bulunan ceza infaz kurumu hasta hükümlü ve tutuklularının yanında, başka ceza infaz kurumlarından gelen hasta hükümlü ve tutukluların da muayene ve tedavisi sağlanabilecektir.
10-Ceza infaz kurumlarında, Sağlık Bakanlığı ulusal aşı programı çerçevesinde, kurum idaresiyle gerekli koordinasyon sağlanarak aile hekimi tarafından hükümlü ve tutukluların bulaşıcı ve salgın hastalıklar dışında rızaları alınmak suretiyle aşıları yapılacaktır.
11-Kapalı ceza infaz kurumunda bulunan tüm hükümlü ve tutukluların en az yılda bir defa il sağlık müdürlüğünün uygun gördüğü metotla tüberküloz taraması yapılacak ve ayrıca ceza infaz kurumuna yeni gelen her hükümlü ve tutuklunun muayene edilmesi sağlanacaktır. Bunlardan tüberküloz teşhisi konulanlar ile muayeneleri sırasında tespit edilen şüpheliler, ilgili sağlık kurumlarına sevk edilerek tetkik ve tedavileri yapılacak, tüberkülozlu hükümlü ve tutukluların, tedavi ve takibinden sorumlu hekimin belirleyeceği süre içinde, diğer hükümlü ve tutuklulardan ayrı yerlerde barınmaları (revir gibi) sağlanacaktır.
12-Ceza infaz kurumu personelinin, genel sağlık ve ilkyardım konularında eğitilmesi kurum idaresi ve il sağlık müdürlüklerince yerine getirilecek, aile hekimleri tarafından ilgili mevzuat gereği hükümlülere genel sağlık eğitimi verilecektir.
13-Ceza infaz kurumlarının sağlık şartları bakımından gözetim ve denetimleri İl Sağlık Müdürlüklerince periyodik olarak yapılacak ve hazırlanan raporun bir örneği ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilecektir.
14-Protokolün Geçici 1.Maddesi gereği valilik tarafından oluşturulacak bir komisyon il ve ilçede bulunan Bakanlığımıza bağlı hastanelerdeki mevcut hükümlü koğuşlarını ve muhafazalı muayene odalarını Protokolün 32 ve 38 inci maddelerine uygunluğu bakımından en geç üç ay içerisinde inceleyecek, yapılan tespitler sonucunda hazırlanan rapor değerlendirmek üzere Bakanlığımıza Valiliklerce gönderilecektir. Hükümlü koğuşu bulunmayan hastanelerde hükümlü koğuşu ve muhafazalı muayene odalarının oluşturulması için gerekli tespitler yine aynı komisyon marifetiyle yapılacaktır. Fiziki şartlara ilişkin tespit edilen yetersizliklerden hastane imkânları ile giderilebilecek hususlar ikinci bir bildirime gerek olmaksızın hastane yönetimleri tarafından süratle giderilecek ve protokole uygun hale getirilmesi sağlanacaktır..
Bilgilerinizi, Bakanlığımız web sayfasında (www.saglik.gov.tr) adresinde yayımlanmış olan protokolün incelenerek yukarıda açıklanan ve protokolde yer alan sağlık hizmetleri ve fiziki alanların düzenlenmesine yönelik hükümlerin eksiksiz olarak uygulanması ve aksaklığa sebebiyet verilmemesi hususunda bilgilerinizi ve gereğini önemle arz/rica ederim.
Doç. Dr. Turan BUZGAN
Bakan a.
Müsteşar Yardımcısı
