Hipokrat Andı geçerliliğini koruyor

Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Derneği Başkanı Prof. Dr. Ayşegül Demirhan Erdemir, “Hipokrat Andı”nda, günün tıp etiği ilkeleri olan yararlı olma, zarar vermeme ve gizlilik gibi ilkelerin bütün açıklığıyla işlendiğini belirtti.

Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Derneği Başkanı Prof. Dr. Ayşegül Demirhan Erdemir, eski Yunanda pozitif tıp biliminin kurucusu olan Hipokrat’ın, yazdığı kitaplar ve çalışmalarında gözlem ve deneye yer verdiğini kaydederek, özellikle tıp etiği alanında örnek yapıtlar olan “Hipokrat Aforizmaları” ve “Hipokrat Andı”nın, taşıdığı etik kurallar nedeniyle bugün de klasik çalışmalar olarak özelliklerini koruduğunu söyledi.

Prof. Dr. Erdemir, Hipokrat’ın tıp etiği açısından bugün de çok geçerli olanetik kurallarından bazılarının şunlar olduğunu bildirdi:
-Her şeyden önce hastaya zarar vermeyeceksin,
-Ağrıyı dindireceksin,
-Cerahati nerede görürsen boşaltacaksın, temizleyeceksin,
-Çocuk düşürmeyeceksin,
-Hekimin görevi hastayı iyileştirmek, ağrısını gidermek ve her zaman teselli etmektir.

Hipokrat Andı’nda hekimlik mesleğinin ve sanatının kurallarının ayrıntılı olarak, tıpkı bir yasa gibi yazıldığına işaret eden Erdemir, “Tıp mesleğinde uyulması gereken ahlaki ilkeleri belirleyen ve çağlar boyunca bu alanda hekimlere yol gösteren bu ant, günümüzde hekimlik andı olarak değiştirilen şekliyle kullanılmaktadır” dedi.

Hipokrat Andı’nın iki ana bölümden oluştuğunu anlatan Erdemir, birinci bölümün, hekimin tıp öğrencilerine karşı yükümlülüklerini ve tıp öğrencisinin görevlerini, ikinci bölümün ise hekimin hastalara yararlı olmada dikkat edeceği etik kuralları belirttiğini kaydetti.

Erdemir, “Kısacası hekimin hastaya zarar vermemesi, daima yararlı olması, hastayla ilgili sırları tutması, çocuk düşürtmemesi, hastaya zararlı ilaç vermemesi gibi konular bu yeminde vardır. Antta günümüzün tıp etiği ilkeleri olan yararlı olma, zarar vermeme, gizlilik gibi etik ilkeler bütün açıklığıyla işlenmektedir” dedi.

HİPOKRAT
M.Ö. 460-370 yılları arasında yaşayan Hipokrat, bundan yaklaşık 2500 yıl önce tıbbın özellik arz eden bir sanat olduğu fikrini benimseyerek, bu sanatı yapacakları belli bir yemin etrafında birleştirmek ve sanatın kutsallığını ifade edebilmek amacıyla böyle bir metni gelecek kuşaktaki hekimlere miras bıraktı.

Tıpta yemin, Hipokrat’tan sonra da Galen, Laennec, Hufeland gibi ünlü isimlerin de ilgi odağı oldu. Bu hekimler de kendi oluşturdukları metinleri tıp dünyasına armağan ettiler. Ancak yeminlerin sadece isimleri değişirken, anlamları “Hipokrat Andı”nda olduğu şekliyle kaldı.

HİPOKRAT ANDI
Hipokrat Andı şöyle:
“Hekim Apollon, Aesculapios, Hygeia ve Panacea adına, bütün Tanrılar ve Tanrıçaların şahitliğinde yemin ederim ki, aşağıdaki andımı kabiliyetim ve gücüm yettiğince yerine getireceğim. Bu sanatı bana öğreteni ebeveynim yerine koyacağım, hayatımı onunla paylaşacağım ve ihtiyacı olursa mallarımı onunla bölüşeceğim, çocuklarına kardeşlerim gibi bakacağım, istedikleri takdirde bu sanatı onlara ücretsiz ya da yazılı bir söz almaksızın öğreteceğim, bilgilerimi oğullarıma, ustalarımın oğullarına, ve bu mesleğin kurallarını kabul edenlerden başka kimseye öğretmeyeceğim. Tedavi reçetelerimi kabiliyetim ve gücüm yettiğince hiçbir zaman birisine zarar vermek için değil, hastalarımın iyiliği için kullanacağım. Hiç kimseyi memnunetmek için ölümcül bir ilaç reçete etmeyeceğim gibi, ölümüne neden olabilecek bir tavsiyede dahi bulunmayacağım. Bir kadına düşük yaptıracak aletler vermeyeceğim. Hayatımın ve sanatımın saflığını koruyacağım. Bıçağımı mesanesinde taş olduğu aşikar olanlar için bile kullanmayacağım, bu işi ehillerine bırakacağım. Gittiğim her eve sadece hastanın iyiliği için gireceğim, kendimi hastalık yapıcı etkenlerden ve özellikle de ister hür ister köle olsun kadın ve erkeklerle aşkın hazlarından uzak tutacağım, sanatımın icrası esnasında ya da günlük hayatımda bana gelen ve yayılmaması gereken bilgileri sır olarak tutacağım ve hiçbir zaman açmayacağım. Bu andımı tuttuğum sürece, hayatım ve sanatımın icrası bana mutluluk versin, tüm insanlar tarafından her zaman saygı göreyim, eğer yeminimden dönersem bunun zıddı bana az gelsin.”

Türkiye’de tıp fakültesinden mezun olanların bu andın günümüze uyarlanmış şekliyle ettikleri yemin de şöyle:
“Hekimlik mesleği üyeleri arasına katıldığım şu anda, hayatımı insanlık yoluna adayacağımı açıkça bildiriyor ve söz veriyorum. Hocalarıma saygı ve gönül borcumu her zaman koruyacağıma, sanatımı vicdanımın buyrukları doğrultusunda dikkat ve özenle yerine getireceğime, hasta ve toplumun sağlığını baş görev sayacağıma, bendenhizmet bekleyen kimselerin sırlarına saygılı olacağıma ve onları saklayacağıma, hekimlik mesleğinin onurunu ve temiz töresini sürdüreceğime, meslektaşlarımı kardeş bileceğime, din, milliyet, ırk, siyasi eğilim ya da toplumsal sınıf ayrımlarının görevimle hastam arasına girmesine izin vermeyeceğime, insan hayatına kesinlikle saygı göstereceğime, baskı altında kalsam bile tıp bilgilerimi insanlık değer ve yasalarına karşı kullanmayacağıma, açıkça, özgürce ve namusumüzerine ant içerim.”

NTV