Organ nakline kolaylık ticaretine ağır ceza

Sağlık Bakanlığı tarafından ‘Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun’da yapılan ve önümüzdeki günlerde Bakanlar Kurulu gündemine gelmesi beklenen değişikliğe göre, organ nakli için verici (donör) ve alıcı arasında dördüncü dereceye kadar akrabalık şartı aranacak.

ORGAN nakline ilişkin eski düzenlenemede, birinci derece şartı aranırken, yeni düzenlemeye göre, organ ve doku naklinin gerçekleşebilmesi için, donör ile alıcı arasında dördüncü dereceye kadar (eşin amcasının çocuğu dördüncü, eşin amcası üçüncü, kayınbirader ikinci derece hısım) akrabalık bağı olması gerekiyor. Eğer dördüncü derece hısımlar içinde de uygun donör bulunamazsa ‘çapraz nakil’ ile ilgili son kararı Sağlık Bakanlığı Etik Kurulu verecek. Organ nakli dışında kalan kemik iliği, kök hücre ve kordon kanı nakillerinde ise hısımlık bağı şartı aranmayacak.

Nakil ameliyatlarında alıcı ve vericinin kimlik bilgileri, ameliyatın yapıldığı kurum amirliğince aylık olarak bakanlığa bildirilecek. Ayrıca, ülke genelindeki organ ve doku nakillerini tek bir merkezden yönlendirmek amacıyla Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi kurulacak. Yeni sistemde nakil merkezleri arasında koordinasyonu Sağlık Bakanlığı’na bağlı çalışacak bu merkez sağlayacak. Organ nakli için sıra bekleyen bütün hastalar artık Ulusal Bekleme Listesi’ne girecek. Mevcut uygulamada organ bekleyen hasta sadece tedavi gördüğü hastanenin listesinde bulunuyordu.

Yeni düzenlemeye göre, organ ticaretine karışan sağlık personeline ‘meslekten men’ cezasına varan ağır yaptırımlar getiriliyor. Mevcut yasada organ alım- satımı yapan ve alım ve satımına aracılık edenler için iki yıldan dört yıla kadar hapis ve 50- 100 bin lira ağır para cezası öngörülüyordu. Yasa taslağına göre ise organ ticareti yapan ve aracılık edenlere iki yıldan dört yıla kadar ağır hapis, 10 milyar liradan 20 milyar liraya kadar ağır para cezası verilecek. Eğer bu suçu işleyen sağlık personeli ise dört yıldan on yıla kadar ağır hapis, 50 milyar liradan 100 milyar liraya kadar ağır para cezası uygulanacak. Organ ticareti örgütlü suç kapsamına girerse, faillere verilecek cezalar da yarısı oranında artırılacak.

Ölüm kararı artık daha kolay

Beyin ölümü gerçekleşen kişiden organ ve doku alınması için ‘tıbbi ölüm’ kararını verecek doktor sayısı da dörtten ikiye düşürülüyor. Mevcut kanunda, ölüm haline aralarında kardiyolog, nörolog, nöroşirürjiyen, anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanlarından oluşan dört kişilik hekimler kurulu ‘oy birliğiyle’ karar verirken, yeni düzenlemeye göre ‘tıbbi ölüm’ kararını biri anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanı, diğeri nöroloji veya beyin cerrahisi uzmanı olan iki doktor alabilecek.

Hürriyet