Türk üniversitelerinin adı bile okunmuyor

TÜBİTAK'a bağlı Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi verilerine göre, Türk üniversiteleri 2005 yılının ilk 6 ayında uluslararası bilim indekslerinde toplam 4 bin 928 bilimsel makale üretti.

Ancak bu makalelere yurtdışındaki bilim adamları tarafından sadece 82 kez atıf yapıldı. Üretilen makalelere Türkiye'den atıf yapanların sayısı 51 olurken, bu atıfları da makaleyi yazan kişilerin yapması dikkat çekti.

Dünyada ülkelerin bilimsel üretkenlikleri uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makale sayıları ve bu makalelere yapılan atıflarla değerlendiriliyor. Koç Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Ersin Yurtsever, Prof. Dr. Ömer Asım Yedekçioğlu, Doç. Dr. Sami Gülgöz ve Mine Tonta’nın hazırladığı ‘Türkiye’nin Uluslararası Atıf Dizinindeki Yeri’ başlıklı çalışma da üniversitelerin ürettiği bilimsel çalışmaların yetersizliğini ortaya koyuyor. 1973-1999 yılları arasındaki 26 yıllık bir dönemde üniversitelerimizdeki bilimsel çalışmaların içeriğini ve niteliğini anlatan çalışma Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) tarafından kitaplaştırıldı. Buna göre Türkiye’nin bilimsel üretim ve verimliliği diğer ülkelerle kıyaslandığında çok kötü durumda.

Yapılan yayınların özellikle tıp, inşaat ve jeoloji ağırlıklı olduğu, çağımızın vazgeçilmez alanları kabul edilen bilişim teknolojileri ve genetik gibi konularda ise neredeyse yok denecek kadar az yayının yapılması dikkat çekiyor. Araştırmayı yapan akademisyenler, bilimsel makalelerin etki gücü açısından incelendiğinde 1979 yılından bu yana sistematik bir düşüş içinde olduğunu vurguluyor. Türkiye merkezli atıf sayıları incelendiğinde yayınlanan makalelerden yüzde 37’sinden hiçbir atıf almadığı ortaya çıkıyor. Yüzde 29’luk oranın ise 1 veya 2 atıf aldığı, bu atıfların da çoğunun makaleyi yazan kişiler tarafından kendi yazısına atıf gösterdiği anlaşılıyor. Çalışma Türk üniversitelerinde yapılan çalışmaların kalite değerinin de her geçen gün azaldığını ortaya koyuyor. 1970 yılında kalite değeri yüzde 10’lar civarında Türkiye’nin dünya bilimine katkısı, 2000’li yıllarda yüzde 0,06’lara kadar indi.

Dünyanın en iyi üniversitelerini belirlemek için Çin’de yapılan ‘dünyanın en iyi 500 üniversitesi’ni belirleyen araştırmada ise Türk üniversitelerinden sadece 2’si listeye girebildi. Shanghai Jiao Tong Üniversitesi Yükseköğretim Enstitüsü tarafından yapılan araştırmada dünyanın bütün üniversiteleri incelendi. Araştırmada, ‘Uluslararası Bilimsel Atıf İndeksi’nde yer alan yayın ve atıf sayısına ve uluslararası akademik saygınlığı ölçü alındı. Listeye sadece Hacettepe ve İstanbul üniversiteleri girebildi.

Zaman