MEDİMAGAZİN-Yeni bir araştırmaya göre, ölümün kenarında olan bir insanda, sinir hücreleri birkaç dakikalığına sessizleşiyor ve yeniden kan akışı gelmeyeceğini anladıklarında son bir dalga yayarak ölüyor.
İlk olarak 1940 yıllarında Harvard Üniversitesi’nde biyolog olan Aristides Leao, beyinde ölmeye yakın elektriksel aktivitenin anında durduğunu söylemişti. Leao, tavşanlar üzerinde yaptığı araştırmalarda ani elektriksel şoka ya da arterlerinden yaralanmaya maruz kalan hayvanların bilincini kaybettiğini ve o anda “yayılan depresyon” olarak adlandırdığı ani bir değişimle beynin karanlığa gömüldüğünü yazmıştı.
Annals of Neurology dergisinde “Terminal spreading depolarization and electrical silence in death of human cerebral cortex” başlığıyla yayımlanan çalışmada, Leao’dan yaklaşık 70 yıl sonra, ölen beyin hücrelerinin nasıl sessizliğe gömüldüğü açığa kavuştu.
Araştırmacılar, Berlin ve Cincinnati hastanelerinden aydınlatılmış onamı alınmış 9 hastanın beynine elektrotlar yerleştirdi. Son dakikalarında nöronlarının nasıl hareket ettiğini görüntülenen hastalar arasında ciddi beyin hasarı, inme ya da kalp krizi geçirenler bulunuyordu. Hastaların çoğunda elektrotlar takılmadan önce karanlık depresyonun yayılmaya başladığı tahmin edilse de, son beyin ölümü araştırmada detaylarıyla görüntülendi.
“Belki kan akışı yeniden sağlanır” umuduyla birkaç dakikalık bekleyiş…
Diğer organlar gibi beyin de hücrelerden, çoğunlukla da sinir hücrelerinden oluşur. Sinir hücrelerinin çalışması için oldukça hassas kimyasal dengelerin kurulması gerekir. Sinir hücreleri iyonla yüklenir ve kendilerinde bilinçli olarak bir elektriksel dengesizlik oluşturur. Etrafındaki diğer sinir hücreleri hafif bir elektriksel şokla bu iyon yüklü sinir hücresinden gereken sinyali alır ve böylece elektriksel şoklarla tüm sinir hücreleri birbiriyle iletişim kurar.
Araştırmacılara göre de, bu çalışkan hücreler, kandaki oksijenden ve kimyasal enerjiden beslenir. Ancak vücut öldüğünde beyne kan pompalanmaz, oksijensiz kalan sinir hücreleri de kalan son enerjilerini stoklamaya çalışır. Son anlarını yaşayan sinir hücreleri öne ve arkaya sinyal göndermenin gereksizliğini anlar ve kalan enerjilerini korumak için sessizliğe gömülür.
Araştırmacıların gözlemine göre, ilk karanlık dalga bütün nöronlarda aynı anda tek seferde gerçekleşiyor. Dakikalar sonra da son bir dalga yayılıyor, kimyasal enerjisi ve depoladığı iyonları tamamen tükenen sinir hücreleri biranda ölüyor. Bazı hayvan araştırmalarında, sessizlik anında beyne kan akışı gittiğinde sinir hücrelerinin hayata geri döndürülebileceği düşünülüyor.
.jpg&w=384&q=75)
