Uzmanlar tarafından “Beyin gıdası” olarak görülen balık yağının başta kalp hastalıkları olmak üzere kilo kaybından, kolesterolü düşürmeye kadar sayısız faydası olduğu söyleniyor. Peki piyasadaki her balık yağı ürünü güvenli mi ya da günlük alınması önerilen Omega 3 takviyesi ne kadar? İç hastalıkları ve Endokronoloji Uzmanı Dr. Didem Dereli Akdeniz, balık yağının kullanım önerilerini ve yan etkilerini Medimagazin’e anlatıyor:
Balıkyağı komşu tavsiyesi olmamalı
Uzm. Dr. Didem D. Akdeniz
Güvenli mi?
Tarım bakanlığı onayı ile piyasada olan şifalı otlar ve besin takviyeleri sıkı bir denetlemeye tabi tutulmaz. Ürünlerin gücüne, güvenirliliğine ve saflığına ilişkin garanti vermez ve etkileri de kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Ürün etiketlerini her zaman dikkate almanız gerekir. Eğer bir hastalığınız varsa veya başka ilaç, takviye veya şifalı ot kullanıyorsanız yeni bir tedaviye başlamadan önce mutlaka uzman bir doktora danışın. Herhangi bir yan etki görürseniz derhal bir doktorla iletişime geçin.
Alerji
Eğer balığa, balık yağına veya balıktan elde edilen omega-3 yağ asitlerine alerji veya hassasiyetiniz varsa bu ürünlerden ve takviyelerinden kaçının. Fındık, tohum veya bitki alerjiniz olması durumunda da bu bitkilerden elde edilen takviyeleri kullanmamaya dikkat edin. Deri döküntüleri ve alerjik reaksiyonlarla karşılaşılabilmektedir. Ayrıca bazı çalışmalar, bebeklik çağında balık yemenin çocukluk çağında alerji riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini öne sürüyor.
Yan Etkiler ve Uyarılar
Omega 3’ün 2-3,5 yıla kadar önerilen dozlarda takviye olarak alınmasının veya diyete eklenmesinin (haftada 1-2 balık yiyerek) güvenli olduğu düşünülüyor. Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu, günlük alım miktarı kişi başı 3 gramı geçmedikçe balıkta bulunan temel omega 3 yağ asitlerinin takviye olarak alınan eikosapentaeonik asit ve dokosaheksaenoik asite göre daha güvenli ve yararlı olduğunu belirtiyor. Omega 3 gebelik ve emzirme sürecinde tüketilen gıdalardan alındığında çoğunlukla güvenli. Şu anda gıdalardan alınanın dışında daha fazla tüketildiğinde güvenli olup olmadığına dair yeterli bilgi yok. Bazı uzmanlar, yüksek dozların kanama sorunlarına neden olabileceği yönünde uyarılarda bulunuyor ancak balık yağının 20 grama kadar tolere edilebileceği düşünülüyor.
- Omega 3 özellikle günlük 3 gram ve daha fazla dozda alındığında kanama riskini arttırabiliyor. Pıhtılaşma bozukluğu olan kişilerin veya kanama riskini arttıran ilaçlar kullanan hastaların bu nedenle dikkatli olmaları öneriliyor. Kullanılan dozlarda değişiklikler yapılabilir.
- Omega 3 kan şekeri seviyenizi etkileyebilir; diyabet, hipoglisemi hastaları veya kan şekerini etkileyen ilaç, şifalı ot veya takviye kullanan kişiler dikkatli olmalıdır. Kan şekeri seviyeniz mutlaka doktorunuz tarafından izlenmeli ve bu yönde ilaç dozu değişiklikleri yapılmalıdır.
- Omega 3 düşük tansiyona neden olabileceği için tansiyonu düşüren ilaç, şifalı ot veya takviye kullanan kişilerin de omega 3 tüketiminde dikkatli olması öneriliyor.
- Aynı zamanda kolesterol seviyesini de etkilediği ve E vitamini eksikliğine yol açabildiği için kullanan herkesin dikkatli olması gerekiyor. Hormon dengesizliği bakımından risk taşıyan veya hormon takviye tedavisi gören kişilerin de dikkatli tüketmesi öneriliyor.
- Kalp ritminde bozukluk, astım ve enflamatuar bağırsak hastalığı olan kişilerin de omega 3 nedeniyle hastalıklarının kötüleştiği görülebildiği için bu hastalar da dikkatli olması gerekenler arasında.
- Karaciğer hastalığında toksik etki yapabileceği için bu kişilerin de dikkatli olması öneriliyor. Omega 3 kullanımı nedeniyle karaciğer fonksiyon testlerinde bazı değişiklikler gözlemlenebiliyor.
- Omega 3 kolon kanseri riskini arttırabildiğinden risk taşıyan kişilerin de dikkatli kullanması gerekir.
- Yüksek miktarlarda tüketirken A ve D vitamini toksisisitesi yaratabileceğinden dikkatli olunmalıdır.
- Çocuklarda, hamile ve emziren kadınlarda balık yağının civa içermesi ihtimaline karşın dikkatli olunmalıdır.
