Sağlık taramalarına dikkkat

Geçen hafta gazetelerde yer alan savcılık tutanakları 'Sağlık Sektörümüzün' içler acısı halini bir kez daha gözler önüne serdi.

Bildiğiniz gibi ilaç firmaları; ilaçlarını doktorlara tanıtmak, kendi deyimleriyle 'reçeteye girebilmek' için 'tıbbi mümessil' dediğimiz elemanları istihdam ediyorlar. Skandal e-mail çözümlerinden anlıyoruz ki tıbbi mümessiller ilaçlarını yazdırmak için; doktorların yurtdışı seyahat masraflarını karşılamaktan, muayenehanelerini dekore etmeye hatta disko giriş paralarını ödemeye kadar pek çok yol deniyorlar. Reçete edilen ilaç sayısına göre nakit ödemeler bile yapılabiliyor...

Benim esas dikkatinizi çekmek istediğim iki e-mail var ki ilaç firmalarının pazarı büyütmek için neler yaptığını göstermesi açısından çok ilginç. E-mail'lerden anlaşıldığı kadarıyla bölgede satışı düşük olan firma, ücretsiz tarama kampanyaları yaparak yeni müşteriler buluyor, bir başka deyimle 'yoktan hasta var ediyor'. Bunun adına da bağış, yardım, kampanya veya ücretsiz tarama diyorlar. Firmanın Giresun bölgesinden sorumlu tıbbi mümessilinin e-mail çözümlerine bakalım: '..Belediye meydanında bir gün önceden hazırladığım ve taramayı haber veren afişler astırdım. Belediyeden anonslar 4 gün önceden yapılmaya başlandı. Hatta yerel TV'lerden alt yazılar geçti. Tarama 09.00'da başladı ve hastalar tek tek içeri alınıp kemik ölçümü yapıldı. Sonuçlar Ortodontist Dr. B.T.'ye ulaştırıldı. Doktorumuz karnesi yanında olanlara anında Rocaltrol (kemik erimesi ilacı, kutusu 100 YTL) yazarken, karnesi olmayanlara da reçete yazıp çarşamba günü hastaneye gelmelerini, bu ilacı uzun süre kullanılacağı için de rapor çıkarmaları konusunda bilgilendirdi.'

Giresun'daki bu taramanın sonucunda sokaktan geçen 110 kişinin 100'üne osteoporoz-kemik erimesi tanısı konuluyor! Bu 110 kişi bundan sonra hayatı boyunca bu teşhisle yaşayacak, boş yere ilaç yutacak, maddi kaybın yanı sıra ilaçların yan tesirlerine de katlanmak zorunda kalacaklar...

M.E. ve S.Ç.'nin gönderdiği mail daha enteresan: 'Kırklareli Kavaklı Belediyesi aracılığıyla 9 Ağustos 2004 tarihinden itibaren bir hafta süreyle osteoporoz, romatoid artrit, hipertansiyon, hiperlipidemi ve obezite taraması yapacağız. Kavaklı yaklaşık 3 bin 500 nüfusa sahip, büyük çoğunluğu orta yaş ve üzeri. Kavaklı eczanesinde yaptığım reçete analizine göre osteoporoz ve obezite raporlu hastalar yok. Tarama sonucunda osteoporoz ve romatoid artrit tanısı koyulan hastalar Kırklareli Devlet Hastanesi'nde görevli Dr. M.D.'ye, hipertansiyon, obezite tanısı koyulan hastalar da dahiliye uzmanı H.Y.'ye yönlendirilecek.'

Gördüğünüz gibi organizasyon mükemmel. Her şey planlanmış. Bu taramanın sonucunda kaç kişiye lüzumsuz yere romatizma, kolesterol yüksekliği veya hipertansiyon tanısı konuldu bilmiyorum, bildiğim bir şey varsa ilaç firmalarının 'ne pahasına olursa olsun satma arzusu' sonucu koyulan 'abartılı teşhisler' ve 'uydurma hastalıklar' ülkemiz için büyük sorun.

Her şeyi yasalarla kontrol altına alamayacağımızı biliyoruz. Biz doktorların diploma alırken ettiğimiz 'Hipokrat yemini'ni daha sık hatırlamamız lazım. İlaç firmalarının da kendilerine çeki düzen vermeleri, tıbbi mümessillerine 'ilacımı sat da nasıl satarsan sat..' diye dayatmamaları lazım. Bence Türk Tabipler Birliği'nin firma/doktor ilişkilerini takip eden bir birimi olmalı. Hasta doktoruna veya hastanesine güvenmezse, doktor ilaç firmasına ve yazdığı ilacın etkisine güvenmezse sonuçta tüm sağlık sektörü bu işten zararlı çıkar...

Konu memleket meseleleri olunca hepimiz uzman kesiliriz ama 'hemşerim şu ağacın ucundan tut da şuraya dikelim' denildiğinde kenara çekiliriz. Eğer Veysi Mungan isimli kahraman olmasaydı bu ilaç firmasının yolsuzluklarından hiçbirimizin haberimiz olmayacaktı. Cumhuriyet Savcısı Nazmi Okumuş ve İst.Emn.Şb.Müd Mutlu Ekizoğlu'nu, konuyla ilgilenen tüm görevlileri 'böyle gelmiş böyle gider demedikleri için' ellerimiz acıyana kadar alkışlayalım... Her sektöre bir Mungan lazım ne diyeyim...

Size de 'uydurma hastalık' teşhisi konup 'uydurma tetkikler' yapılmış olabilir mi? Merak ediyorsanız haftaya pazar günü bu konuyu yazacağım...

Dr. Murat Kınıkoğlu-Akşam