Doktor: Yıkılırsınız...

Vücutlarında başta arsenik olmak üzere ‘ağır metal’ çıkan Kütahya’daki Eti Gümüş çalışanlarının tedavileri Ankara Keçiören Meslek Hastalıkları Hastanesi’nde devam ediyor. Hastanenin kapasitesi yeterli olmadığından ağır metal oranı ‘diğerlerine göre az olanlar’ evlerine gönderildi.

Doktor: Yıkılırsınız...
Eti Gümüş A.Ş.’nin siyanürlü atık çamur havuzunda 7 Mayıs’ta meydana gelen kazanın ardından, bölgede uzun yıllardır devam eden çevre ve sağlık sorunları bir bir ortaya çıkıyor. Son yaşanan gelişmelerden biri de sağlık taramasında işçilerin vücutlarında saptanan yüksek orandaki ağır metaller.

Ankara’daki hastanede kan ve saç örnekleri verdikten sonra evine dönen işçilerden biri isyan bayrağını açmış durumda:
“Fabrikada iki yıldır çalışıyorum, daha önce de test yapmışlardı. Ancak Ankara’da öğrendik ki, bizde sadece böbrek, kalp, şeker, kolesterol gibi şeyleri araştırmışlar. Ağır metale hiçbir zaman bakılmamış.”

25 gün raporlu olduğunu belirten işçi, “Bu süre içinde yeni bir iş aramayı düşünüyorum. Geri dönmek istemiyorum. Başka bir yerde çalışmıyorum. Ne de olsa sağlık. Sağlık olmayınca hiçbir şey olmuyor. Herkes aynı şeyleri düşünüyor. Hastanede başhekim, ‘Merdivenin birinci basamağındasınız. Genç yaşlarda bunu yenebilirsiniz ancak 40’ından sonra bu sizi yıkar’ dedi. Yıkılmak istemiyorum” dedi.

‘Cıvayı tutuyorduk’
Aynı işçi Eti Gümüş’te tehlikeli bir yerde çalıştığını da söyledi:
“Zaten tedirgindik. Biraz masraf edilip insan hayatı düşünülebilirdi. Fırınların orada çalışıyorduk. Duman altındaydık. Doktor, ‘Cıvayı buhar haldeyken çekmişsiniz’ diyor. Biz zaten cıvayı görüyorduk. Hatta elimizle tutmaya kalkıyorduk. Bacalar tıkandığında görüyorduk. Arkadaşlarla şakalaşıyorduk. Hadi tut filan diyorduk. Eldivenle tutuyorduk da. Bu kadar tehlikeli olduğunu bilmiyorduk. Bize eğitim verilmedi.”

600-800 lira maaşlı 800 işçi var
Hastanede tedavisi süren başka bir işçi de raporu bittikten sonra ne yapacağını bilmiyor: “İşçi arkadaşların en büyük üzüntüsü Ankara’da iken yanımıza hiçbir şirket yetkilisinin gelmemesi oldu. Şirketin merkezi Ankara’da. Ben en riskli yerde, en son gümüşün ve ağır metallerin çıktığı yerde çalışıyorum. Bizden sonra olay bitiyor, gümüş yüzde 99.9 saflık düzeyine çıkıp İstanbul’a sevk ediliyor. 33 yaşındayım. Kimi arkadaşlar işi bırakmayı, kimi işyerinin düzeltilmesini istiyor.”

Kütahya’daki Eti Gümüş tesislerinde yaklaşık 800 işçi çalışıyor. Bir kısmı taşeron, bir kısmı da kadrolu çalışan işçiler 600-800 TL maaş alıyor. Sağlık Bakanlığı’nın talebi üzerine 800 işçiden yaklaşık 140 kişide idrar analizi yapıldı. 20 Temmuz’da sonuçları çıkan işçilerden 97’sinde normal sınır değerlerin çok üzerinde ağır metal tespit edildi. İşçilerin hastaneye gitmeleri istendi. İşçilerin tedavileri, 50 hasta kapasiteli Ankara’daki Meslek Hastalıkları Hastanesi’nde devam ediyor.